Küresel piyasalarda petrol krizi büyüyor

BORSAGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

Küresel piyasalarda petrol fiyatları Eylül 2014’ten bu yana en yüksek seviyelere ulaştı. ABD’nin stratejik petrol rezervlerini serbest bırakmasına rağmen fiyatlar dizginlenemiyor. Borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre içerisine Rusya ve Azerbaycan gibi OPEC dışı ülkelerin de dahil olduğu petrol ihraç eden ülkeler örgütü OPEC+, petrol üretim seviyelerini artırmasına rağmen üretim hedeflerinin altında kalıyor. Arzın düşmesinin yanında petrole olan talebin ileriki süreçte gerileyeceğine dairse çok fazla işaret yok.

Küresel Enerji Çalışmaları Merkezi Kıdemli Analisti Julian Lee Bloomberg International’daki yazısında petrol fiyatları belirleyen etkenleri açıkladı. Kıdemli analiste göre Ukrayna-Rusya krizi gibi jeopolitik sorunlar hesaba katılmasa bile petrol fiyatlarının geleceği oldukça karamsar görünüyor. İşte Lee’nin o yazısı:

“Bu şekilde olmaması gerekiyordu… ABD Başkanı Joe Biden Kasım ayında ABD’nin stratejik petrol rezervini serbest bırakacağını açıkladığında asıl hedefi Amerikan araç kullanıcıları içinbenzin fiyatlarını düşürmekti. Ancak bu böyle olmadı ve şimdi Biden’ın eğer hala kaldıysa çok az sayıda iyi seçeneği bulunuyor.

Üç ay önce ABD yönetimi, artan benzin fiyatları ve artan enflasyonla mücadele etmek amacıyla OPEC+ petrol üreticileri grubuna vanalarını daha hızlı açmaları için baskı yapıyordu. Örgüt bu talepleri reddetti ve ABD Başkanı Teksas ve Louisiana’nın altındaki tuz mağaralarında bulunan hükümet kontrolündeki stoklardan 50 milyon varil ham petrolün piyasaya salınacağını duyurarak yanıt verdi.

Japonya, Güney Kore ve Hindistan gibi çok az sayıda diğer ülke buna destek verdi ve kendi rezervlerinden çok daha cüzzi miktarda petrolü piyasaya saldı.

Söz konusu tarihte ABD’de ortalama benzin fiyatları henüz galon başına 3,42 dolar seviyesini yeni geçmiş ve Eylül 2014’ten bu yana en yüksek seviyeye ulaşmıştı. Ancak Biden’ın planı düzeltme miktarı çok mütevazı olsa dahi işe yarıyor gibi görünüyordu. Yıl sonuna kadar fiyatlar galon başına 3,29 doların altındaydı ve %4’lük bir düşüş yaşandı.

Ancak Perşembe günü yeni yılın sadece 34 gün sonrasında Kasım başındaki zirveye geri dönüldü ve 2014 sonrası için yeni zirve belirlendi.

Benzin fiyatlarındaki gevşeme, arzın talebi aşmaya başlamasının ardından ham petrol fiyatındaki düşüşün etkisiyle devam etmeliydi. En azından tahminciler bunu söylüyordu. Tüm büyük tahmin ajansları, 2022'nin ilk çeyreğinde küresel petrol dengelerinin kıtlıktan fazlalığa kaydığını gösteriyordu. Petrol üreticileri ise daha da aşırıya kaçtı. Suudi Arabistan Enerji Bakanı Prens Abdulaziz bin Salman stoklarını Aralık ayından itibaren yeniden inşa etmeye başlayacaklarını duyurdu.

Bunun gerçekleşeceğine dair bir ibare yok. Uluslararası Enerji Ajansı "kayıp variller" nedeniyle beklenenden daha sıkı bir pazar için tekrar endişelenmeye başladı. Endişe verici olansa, petrolün hiç de "eksik" olmaması, aksine aslında tahmin edilenden daha yüksek talep nedeniyle zaten yanmış olmasıdır.

Gerçekten de bu yılın sonlarında aşırı arz dönemine doğru gidiyor olabiliriz, ancak henüz orada olduğumuza dair bir işaret yok. Ve bu bile petrol fiyatlarını fazla düşürmeyebilir.

Talebin önünde devam eden arz tahminleri, salgın sonrası toparlanmadaki yavaşlamaya ve topraktan pompalanan petrol miktarındaki büyümenin devam etmesine bağlı.

Pandemi öncesi talep seviyelerine yaklaştıkça talebin yavaşlamasını bekleyebiliriz, ancak talebin tersine döneceğine dair çok az işaret var. Avrupa, Kuzey Amerika ve Asya nüfusunun çoğu son iki yılın büyük bir kısmında bir tür hareket kısıtlamasına maruz kalırken, ister eğlence ister iş için olsun, seyahat için güçlü bir talep birikti. Bu muhtemelen petrol kullanımını teşvik etmeye devam edecek.

Dengenin diğer tarafında, OPEC+ petrol üreticileri daha fazla petrol tedarik etmek için kararlaştırılan çıktı artışlarına ayak uydurmak için mücadele ediyor.

Geçen hafta, OPEC+ üyeleri Ağustos ayından bu yana her ay benzer miktarda eklemeler yapmalarının ardından Mart ayında tedariklere günde 400 bin varil daha ekleme politikasını onayladılar. Sorun şu ki, hedeflerinin önerdiğine yakın bir miktarda bile ham petrol pompalamıyorlar. Gruptan gelen son veriler, Aralık ayında toplam hedeflerinin altında günde yaklaşık 800.000 varil pompaladıklarını gösteriyor. Bu miktar son altı ayda pek değişmedi.

Üreticiler çıktı hedeflerine yaklaşmanın bir yolunu bulsalar bile ki en belirgin olanı, başkalarının yetersizliğini telafi etmek için daha fazla pompalama yeteneğine sahip olanların daha fazla pompalaması olacaktır, bu da örgütün kendi sorunlarını gündeme getirir. Mevcut tahminler, bu yılın ilerleyen aylarında kapasitenin günde 2 milyon varile kadar düşebileceğini gösteriyor. Bu rakam dünyanın 2003'teki Irak işgalinden bu yana yüzde olarak sahip olacağı en düşük miktar.

Talebin tahminlerden daha yüksek ve arzın tahminlerden daha düşük olması muhtemelken, petrol fiyatlarının, ister ham petrol ister yakıt için olsun, yükselmesi şaşırtıcı değil. Ve bu sorunlara Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik niyetleri, Libya'daki son ayaklanmalar veya Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan'a yönelik insansız hava aracı saldırıları etrafındaki jeopolitik endişeler dahil edilmiyor.

ABD Başkanı Biden tıpkı geri kalan hepimiz gibi benzin fiyatlarının aşağı inmesini beklemek zorunda kalabilir.”

Benzin fiyatına zam geliyor

Alüminyum fiyatları 4 ayın zirvesinde

Petrol fiyatlarında yukarı hareket devam ediyor

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.