Küresel enflasyon tedarik krizinin acı ilacı

BORSAGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

ABD’li yatırımcılar alışık olmadıkları olağanüstü bir enflasyon fırtınasıyla karşı karşıyalar. Enflasyondaki bu artış küçük gibi görünen faktörleri destekliyor. Ancak yatırım yönetimi şirketi Investment Management Associates’in CEO’su ve Baş Yatırım Uzmanı Vitaliy Katsenelson’ın MarketWatch’taki yazısına göre tüm bu küçük faktörler kendi içerisinde önemli ve bu faktörlerin birleşimi ekonomiyi ciddi bir şekilde değiştirecek sonuçlar doğurabilir.

Borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre enflasyon çok az malın olduğu bir piyasada çok fazla paranın olması anlamına gelir. Pandeminin neden olduğu kapanmalar sürecinde ABD Merkez Bankası piyasalara bol miktarda para sağlayarak ekonominin krizden kurtulmasını sağlamıştı. Pandemi nedeniyle normal şartlarda tüketici bütçelerinin en yoğun harcama yaptığı alanlarda ekonomik kapanmanın etkilerini hissettirmesi nedeniyle gerçekleşmişti. Bireylerin gelirlerinin değişmemesine veya yükselmesine karşın harcamaların azalması ise tasarrufların yükselmesi anlamına gelir. ABD ekonomisinin yeniden açıldığı şu anki ekonomik ortamda ise tüketicilerin ceplerindeki güçlü tasarruflar piyasanın hızlanmasına yol açtı.

Küresel ekonomide son dönemde görülen tedarik zinciri krizinin büyük çoğunluğu bu güçlü talebe karşın piyasada çok az mal olmasıydı. Katsenelson bu noktada küresel ekonomiyi sürekli akışın olması gereken karmaşık bir makineye benzetiyor. Borsa uzmanı, “Sistem bir kez sekteye uğradığında, tekrar hareket etmesi zaman ve çok çaba gerektirir” açıklamasında bulunuyor.

Yatırım uzmanı tedarik zinciri krizini açıklarken konteyner krizini örnek gösteriyor. Konteynerler nakliye alanında malların bir yerden bir yere kolay bir şekilde taşınmasını sağlayan önemli araçlardır. Ancak ABD’de bugün konteyner kıtlığı yaşanıyor. Katsenelson bu kıtlığın birçok sebepten kaynaklanabileceğini belirtiyor. Zira ABD’deki üretim pandemi nedeniyle yavaşlamış durumdayken Çin ekonomisi de kendi krizleriyle baş etmeye çalışıyor. Amerikalıların ürünler için harcama yapmasına karşın Çin’e herhangi bir yeni mal gönderemiyor. Bu da konteynerlerin ABD limanlarında sıkışmasına neden oluyor.

Katsenelson bunun sadece bir başlangıç olduğunu belirtiyor. Zira konteynerlerin varış noktalarının sonunda sıkışmış olmasının bir sebebi de kamyon sürücülerinin sayısının azlığı. Limanlar, istihdam kıtlığı, kovid nedeniyle çalışan ve ekipman sıkıntısı yaşıyor ve yük gemilerini boşaltmakta yavaş kalıyor. Konteyner yüklü gemiler boşaltılmak için bekliyor ve bu da daha da fazla konteyner sıkıntısına yol açarak arzı piyasadan etkili bir şekilde çıkarıyor. Envanter sıkıntısı çeken şirketler, ekstra envanter depolamak için konteynerleri istifliyorlar.

Küresel tedarik zinciri karmaşıktır. Çok az sayıda üretici bitmiş bir ürünün her parçasını üretebilir. Şirketler konteyner krizi nedeniyle limanlarda mahsur kalan parçalara ve ham maddelere güveniyorlar. Katsenelson mal üretme yeteneğinin bugünlerde tedarik zincirinin en zayıf halkası haline geldiğini belirtiyor.

Konteyner krizi arz tarafında görülen bozulmaların sadece bir örneği. Zira Kovid krizinin sonuçları ekonominin birçok yönünde hemen her şeyin tedarikinde bir azalma oluşmasına neden oldu.

Katsenelson enflasyonun her ne kadar öyle görünmese de normalleşen ekonominin bir göstergesi olduğunu belirtiyor. Daha yüksek fiyatlar, mal ve işçi tedarikçilerine sahip olunandan daha fazlasının talep edildiğinin sinyalini veriyor. Daha yüksek konteyner kiralama fiyatları, stok depolamayı pahalı hale getirse de aynı zamanda yeni konteyner üretimini artıracaktır. Daha yüksek ücretler kamyon şoförlerini tekrar yollara dönmesini sağlayacaktır.

Yatırım uzmanı gelecek ayların zorlu olduğunu belirtmesine karşın iyimserliğini koruyor. Katsenelson kapitalist dürtülerin insan genlerine derinlemesine işlediğini belirtiyor. Yatırım uzmanı insanların bencil yaratıklar olduğunu belirterek bu bencilliğin insanlığı kurtaracağını söyledi. Zira bireysel kârını en üst düzeye çıkarma arayışındaki milyonlarca insanın aldığı bencilce kararlar Katsenelson’a göre ekonomiyi eski tip normale değil yeni bir normale taşıyacak.

Yatırım uzmanı bu yeni normalin pandeminin gerçekliğini yansıtacağını, geleceği hızlandıracağını öngörüyor. Katsenelson yazısında gelecek öngörülerine ilişkin, “Evden daha çok çalışacağız, ofise daha az gideceğiz. İnternetten daha fazla ürün ve yemek sipariş edeceğiz. Tatil seyahatleri çok fazla değişmeyebilir, ancak iş seyahati Zoom ile rekabet edecektir. Küresel ekonomi küreselleşmeden ayrışacak; daha fazla üretim Çin'den uzaklaşıp ABD ve Avrupa'ya geri dönecektir. Envanterler eskisine göre daha az ‘tam zamanında’ ulaşacaktır” ifadelerine yer verdi.

Katsenelson uzun vadede mevcut işgücü kıtlığının büyük olasılıkla otomasyonun gelişimine neden olacağını belirtiyor. Zira yatırım uzmanına göre asla ekipmanlar uyumaz, ofiste siyaset konuşmaz veya zam ve sağlık hizmeti talep etmezler.

Daha yüksek faiz oranlarına ek olarak, yatırım uzmanının endişelendiği en acil ekonomik risk enflasyonun stagflasyona dönüşmesidir. Daha yüksek fiyatlar tüketimde önemli bir azalmaya neden olabilir.

ABD'lilerin çoğuna göre ülke ekonomisi kötü durumda

Küresel piyasalar, Fed öncesi yön arayışında

Shiba Inu ve Dogecoin’de yükselişin tetikleyicileri

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.