Küresel borsalarda ‘yumuşak iniş’ ihtimali kalmadı

BORSAGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

ABD borsalarında S&P 500 Endeksi 2022 yılını %19 düşüşle tamamlamıştı. Bu düşüş 2008 yılından bu yana görülen en büyük geri çekilmeydi. Aynı yıl Dow Jones Endeksi %8,8 düşerken teknoloji ağırlıklı Nasdaq Bileşik Endeksi ise %33’lük bir çöküş yaşamıştı.

Şimdiyse yatırımcılar 2022’deki ayı piyasasının sona erip ermediğini tartışıyor. Wall Street bir sonraki büyük boğa piyasasının ilk diplerini yakalamaya çalışıyor.

Borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre, 2023 yılında ABD borsalarına bir önceki seneye göre çok farklı bir senaryo hakim oldu. Yeni yılın ilk günlerinden itibaren ABD hisse senetleri güçlü bir toparlanma gerçekleştirdi. Borsalardaki yükseliş ABD Merkez Bankası’nın (FED) ‘yumuşak iniş’ hedefine ulaşacağına dair piyasalardaki yaygın inançtan destek aldı. Bu senaryoya göre FED’in art arda gelen faiz artışlarıyla birlikte enflasyondaki düşüş devam edecek, güçlü ABD ekonomisi ise bir resesyona girmekten kıl payı kurtulacaktı.

‘Yumuşak iniş’ fikrine olan destek ABD enflasyonundaki sert düşüşten kaynaklanıyordu. Zira Mart 2022’de %10’a yaklaşan ABD enflasyonu agresif faiz artışlarıyla birlikte %6’lara kadar inmişti. İşgücü piyasası ise %3,4’lük işsizlik oranı ile güçlü kalabilmişti. Enflasyon düşüşte olduğu için, Wall Street çevreleri faizlerin er ya da geç düşmeye başlayacağını umuyordu.

MarketWatch yazarı Cody Willard tam da bu noktada Nasdaq’da ve birçok spekülatif hissede görülen sert yükselişlerin gerçekten de ekonomideki toparlanmayı nasıl yansıtıp yansıtmadığı sorusuna işaret ediyor. Willard yazısında Peter Lynch’in klasik yatırımcı kitabı ‘Borsa’da Tek Başına’dan (One Up on Wall Street) bir paragrafa yer veriliyor:

“Geçmiş yüzyıllarda, güneş doğarken horozların ötüşünü duyan insanlar, ötmenin güneşin doğuşuna neden olduğuna karar verdiler. Bu şimdi kulağa aptalca geliyor. Ancak uzmanlar her gün Wall Street’teki neden ve sonuçları karıştırıyorlar.”

Lynch’in metaforunda horozlar hisse senetlerini güneşin doğuşu ise ekonomideki temel veriler olarak anlaşılabilir. Ancak uzmanlar hisse senedi kazançları ile bu kazançların zemininde yatan ekonominin sağlığını karıştırıyorlar.

Temel ekonomik veriler ise hâlâ önemli. Horozların ötüşü, yani hisse senetlerinin yükselişi ekonomik temellerin geliştiğini göstermiyor. Willard söz konusu tablonun daha iyi anlaşılması için ABD’li ikinci el araç şirketi Carvana hisselerini ve Nasdaq’taki son durumu örnek gösterdi:

“Carvana’nın işletme modeli çalışmıyor. İkincil bir teklif veya özel kurtarma paketi yoluyla nakit para toplamadığı sürece, şirketin hisse senedi fiyatı muhtemelen sıfıra doğru ilerleyecek. Carvana’nın açığa satışının zorlu yanı ise neredeyse herkesin şirketin başının belada olduğunu bilmesi. Hisse senedinin çok kısa sürede önemli bir şekilde tırmanması için çok fazla açıktan işlem alması gerekmiyor. Açıkçası, ABD ekonomisinin sağlığını ve şirket bilançolarını değerlendirirken Carvana'daki açığa-satış sıkıştırması eylemini görmezden gelebiliriz.

Yine de Nasdaq'ta işlem gören birçok ismin bilançosuna ve büyümesine bakıldığında da tablo daha iyi görünmüyor. Örneğin, Alphabet favorilerimden biri, ancak 2022'deki geliri bir yıl önceki %41'lik gelir artışına kıyasla sadece %10 arttı. Daha da kötüsü, şirketin dördüncü çeyrek 2022 YouTube geliri, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre neredeyse %8 azaldı. Genel olarak, Alphabet'in hisse başı kazancı 2021'deki 5,61 dolardan 2022'de 4,56 dolara düştü.”

Willard’a göre bu noktada ekonominin temelindeki verilere bakıldığında enflasyon aslında piyasanın inandığı kadar yavaşlamadığı görülüyor. Borsa yazarı ABD’deki son TÜFE verilerini işaret ediyor:

“İkinci el otomobiller ve kamyonlar hariç diğer tüm kategorilerde fiyatlar yükseldi ve birçoğundaki yükseliş çift haneli rakamlardaydı. Bu rakamlar FED’in hedef oranı olan %2’den hâlâ uzak olduğumuzu düşündürüyor. FED’in faiz artırımını durduracağı ve/veya yakın zamanda indirime başlayacağı fikri bize pek olası görünmüyor.”

FED’le hesaplaşma

Yakın vadede FED’in bir ‘yumuşak iniş’ gerçekleştirebilmesi mümkün görünmüyor. Bir yıldan kısa sürede %0’dan %5’e yükselen faiz oranları oldukça ciddi bir artış. Willard bu artışın tüm etkilerinin henüz hissedilmediğine işaret etti: 

“Neredeyse 14 yıl boyunca tutarlı bir şekilde uygulanan %0’a yakın faiz oranları ve parasal genişlemeden politikalarından sonra faiz artışlarının birinci yılında olduğumuzu hatırlamak önemlidir.”

Willard Carvana gibi birçok şirketin işetme modellerini %0 faiz oranlarına ve serbest para politikalarına bağımlı bir biçimde inşa ettiğini belirtiyor. FED’in son 14 yılda piyasaya pompaladığı trilyonlarca dolarlık likiditenin piyasadan çıkması ise zaman alacak. Borsa uzmanı bir resesyonun ilk aşamalarına girilmekte olduğunu ve işgücü piyasası ile tüketici harcamalarına bakarak bir resesyonun gelmeyeceği düşüncesine güvenilemeyeceğini yazdı:

“Kimse bir sonraki resesyonun zamanını bilemez. Bununla birlikte bir resesyonun gelmesini beklesek de bu hisse senetlerine sahip olmamak veya piyasaların zayıfladığı dönemlerde favori hisselerinizden daha fazlasını satın almamanız gerektiği anlamına gelmez. Her piyasa çöküşü harika bir satın alma fırsatına yol açar. Ancak biz de bu pazarı takip etmek istemiyoruz.”

Borsalarda yükseliş senaryoları artıyor

Sıkılaşma endişeleri risk iştahını baskılıyor

Fed reçeteyi tekrarladı

Zirveye yolculuk yatırımcının nefesini kesebilir

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.