Küresel borsalar neden düşüyor?

BORSAGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

ABD Merkez Bankası’ndan (FED) geçtiğimiz hafta gelen faiz açıklaması küresel piyasaları tepetaklak etti. Borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre, çarşamba günü yapılan 75 baz puanlık faiz artışı ve FED’in gelecek yılın başına kadar politika faizini %4,6’ya kadar getireceğini öngörmesi Wall Street’te sert bir satış dalgasına sebep oldu. ABD borsaları çarşamba gününden itibaren %5’in üzerinde düştü. Faiz artışının ardından FED’in güncel politika faizi ise %3 ile %3,25 aralığında. Uzmanlar borsalardaki düşüşlerin sebebinin birden fazla olduğuna dikkat çekiyor.

Enflasyon ve yükselen faizler

CNBC’nin haberine göre, State Street’in Baş Yatırım Stratejisti Michael Arone konuyla ilgili açıklamasında enflasyonun küresel bir sorun olduğuna vurgu yaptı:

“Enflasyon ve yükselen oranlar bir ABD fenomeni değil. Bu, küresel piyasalar için de bir sorun. Ekonominin yavaşladığı açık, ancak enflasyon artıyor ve merkez bankası bunu kontrol altına almak zorunda. Avrupa'ya dönersek, ECB (Avrupa Merkez Bankası), enerji krizi ve arka bahçelerinde bir savaş olduğu bir dönemde faiz oranlarını negatiften olumlu bir şeye yükseltiyor.”

FED ayrıca işsizliğin gelecek yıl %3,7'den %4,4'e yükselebileceğini tahmin etti. FED Başkanı Jerome Powell ise FED’in enflasyonu ezmek için yapması gerekenleri yapacağı konusunda ısrarla uyardı. Evercore’un Hisse Senetleri, Türev Ürünleri ve Kantitatif Strateji Başkanı Julian Emanuel, konuyla ilgili açıklamasında şu ifadelere yer verdi:

“Aslında Powell bir resesyon fikrini onaylayarak ayı piyasasının duygusal aşamasını başlattı. Kötü haber şu ki, şu anda da gördüğünüz üzere yakın vadede neredeyse her varlığın ayrım gözetmeksizin satılmasında izlemeye devam edeceksiniz. İyi haberse şöyle: Tablo şimdiye kadar tanık olduğumuz hemen hemen her ayı piyasasının son aşamasına benziyor ve tarihsel olarak bu olgu eylül ve ekim aylarında gerçekleşiyor.”

Durgunluk endişeleri aynı zamanda emtia varlıklarının fiyatlarını da düşürdü. Metaller ve tarımsal emtiaların hepsi genel olarak satış dalgasına uğradı. Batı Teksas petrol vadeli işlemleri hafta boyunca yaklaşık %6 düşerek Ocak ayının başından bu yana en düşük fiyat olan varil başına 78 doların biraz üzerine geriledi.

Avrupa’da sterlin krizi, Çin’de Kovid

İngiltere hükümetinin vergileri düşürmek için kapsamlı bir plan açıklaması, ülkenin tahvil varlıklarındaki türbülansı artırdı ve İngiliz Sterlini’ni sert bir şekilde vurdu. Borsagundem.com’un derlediği verilere göre, 2 yıllık İngiltere yaldızlı tahvil getirileri %4,5’e yükseldi. Söz konusu tahviller ağustos ayının başında %1,71 getiri sağlıyordu. 2 yıllık ABD Hazinesi getirileri ise %4,25'in üzerindeki zirvesine yakın %4,24 seviyesine değerleniyor. Tahvil getirileri fiyatın tersi yönde hareket eder.

Yatırım danışmanlığı firması Bleakley’in Baş Yatırım Stratejisti Peter Boockvar, “Avrupa tahvilleri, düşerken toparlanabiliyor, ancak İngiltere yaldızlı tahvillerinde hâlâ bir felaket var” dedi.

Küresel piyasalarda doların değerini ölçen ICE Dolar Endeksi büyük ölçüde eurodaki düşüşten etkilenerek son 20 yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Endeks %2,23 artışla 113,72 seviyesine ulaşırken, euro 0,9649 dolara geriledi.

State Street’ten Arone, krizin küresel boyutuna işaret etti ve “Çin, Kovid ve ortak refah stratejisi yüzünden ekonomik büyümeyi yavaşlattı. Bu noktada kolay para politikası veya ek mali harcamalar yapmakta yavaş kaldılar” ifadelerine yer verdi.

Tahvil alım programları sonlanıyor, ‘nihai oran’ sürekli yükseliyor

Arone, dünya çapında ortak konuların yavaşlayan ekonomiler ve yüksek enflasyon olduğunu ve merkez bankalarının yüksek fiyatları frenlemek için uğraştığını söyledi. Merkez bankaları da tahvil alım programlarını sonlandırırken faiz oranlarını yükseltiyor.

Stratejistler, ABD Merkez Bankası’nın, faiz artışlarını durdurmayı hedeflediği seviye için yeni bir zirve göstermesinin de borsalardaki düşüşün önemli bir nedeni olduğunu belirtiyor. FED gelecek yıl için öngördüğü %4,6'lık yüksek faiz oranını "nihai oran" veya bitiş oranı olarak kabul ediliyor. Yine de stratejistler enflasyonun seyri netleşene kadar bunu hala değişken olarak kabul ediyor. Gelecek yılın başları için FED fonları vadeli işlemleri cuma sabahı %4,7'ye kadar ulaşmıştı.

Arone konuyla ilgili açıklamasında, “Faiz oranlarının düştüğü ve enflasyonun düşmeye başladığı bir resim elde edene kadar daha fazla volatilite bekliyoruz. FED’in tam olarak nereye varacağını bilmemesi, yatırımcılar için rahatsız edici bir ortam yaratıyor” dedi.

Bannockburn Global Forex'in Baş Piyasa Stratejisti Marc Chandler, piyasaların FED’e göre daha yüksek bir nihai oranı %5'e kadar fiyatlamaya başladığını düşündüğünü söyledi. Chandler, “Piyasa güçlerinin, FED’in piyasayı nihai faiz oranını yeniden fiyatlamaya teşvik etmesiyle serbest bırakıldığını söyleyebilirim. Bu kesinlikle borsalardaki bu oynaklığı ortaya çıkaran faktörlerden biriydi” dedi.

Daha yüksek bir nihai oran, doları diğer para birimlerine karşı desteklemeye devam edecektir.

Küresel Finans Krizi’nden bu yana bir ilk

Boockvar, piyasalardaki sert düşüşlerinin bir sebebinin de merkez bankalarının pandemiden bile önce yıllarca süren serbest para politikasından vazgeçmesi olduğunu söyledi. Faiz oranlarının Küresel Finans Krizi’nden bu yana küresel merkez bankaları tarafından bastırıldığına dikkat çeken Boockvar ve yakın zamana kadar Avrupa'daki oranların negatif olduğunu söyledi.

Borsa uzmanı, “Tüm merkez bankaları son 10 yıldır bir havuzun ortasında bir plaj topunun üzerinde oturuyorlardı. Şimdi toptan ayrılıyorlar ve bu top çok yükseğe sıçrayacak. Gerçekleşen durumsa, gelişmiş piyasalarda para birimleri ve tahvillerin gelişmekte olan piyasalar gibi işlem görmesidir” ifadelerine yer verdi.

Dalgalar çekilince...

Chandler ise ABD ekonomisine ilişkin, "Sonuç olarak, ABD'deki sorunlarımıza rağmen, FED’in bu yıl gayrisafi yurtiçi hasılayı %0,2'ye düşürmesini, resesyon ve alternatif senaryolara baktığınızda hâlâ daha iyi bir bahis gibi görüyoruz" dedi.

Stratejistler, borsalarda belirli bir çöküş işareti görmediklerini, ancak özellikle faiz hareketlerinin dramatik olduğu Avrupa'da, herhangi bir stres belirtisi için piyasaları izlediklerini belirtiyor.

Chandler konuyla ilgili açıklamasında, “Bu, Warren Buffett'ın sözünde belirttiği gibi bir durum. Gelgit sona erdiğinde, kimin mayo giyip kimin giymediğini görürsünüz. Uzun zamandır düşük fiyatlardan yararlanan bölgeler var. Dalgalar çekilinceye ve kayalar ortaya çıkıncaya kadar onların kim olduğunu bilmiyorsunuz" dedi.

Dolardaki yükseliş krizin habercisi mi?

FED yüzünden hisse satanlara ‘enflasyon illüzyonu’ uyarısı

Emtia piyasalarında 'şahin düşüşü'

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.