'KUR SAVAŞLARI TALEPTEKİ KUŞKULARDAN'

Brooking Enstitüsü Başkan Yardımcısı ve Sabancı Üniversitesi Danışmanı Kemal Deviş son dönemde ekonomide yaşanan gelişmeleri CNBC-e'ye değerlendirdi. Derviş IMF, Dünya Bankası ve G-7 biraraya gelerek kur savaşlarıyla ilgili tam bir karar alınamasa da topu IMF'e atmış olmasıyla ve diğer gelişmelerle ilgili şu yorumları yaptı; ''Dünya ekonomisine baktığımız zaman yeni Keynezyen ekonomiler kendilerini gösterebildiler bir yıl önce, altı yıl önce. Bu ekonomiler şimdi etkilerini kaybediyor. Dünya ekonomisindeki büyümede özellikle gelişmiş ülkelerin ve ABD'nin büyümesinde bir yavaşlama var. Avrupa biraz kendini toparladı Yunan krizinden sonra ama Avrupa'nın çok güçlü bir bünyesi yok. Japonya zaten çok yavaş. Çin ve diğer gelişmekte olan ülkeler her ne kadar hızlı büyüyorlarsa da dünya ekonomisinde artık çok önemli bir yere sahipseler de, piyasa fiyatlarıyla ölçüldüklerinde klasik zengin ülkeler hala dünya ekonomisinin üçte ikisini oluşturuyor. Dolayısıyla yavaşlama gerçekten korkutuyor. Özellikle ABD ekonomisinde büyümenin yüzde 1'e düşmesi, gerçi biraz üstünde ama yüzde 1'e doğru gidiyor dünayda genel bir yavaşlamanın başlangıcı mı sorularını akla getiriyor. Derin bir resesyon değil ama bir yavaşlama bekliyorum. Bu sorunu yansıtan tartışmaları yaşıyoruz. Yavaşlama arzın, teknolojinin kabahati değil. Teknoloji ilerliyor. Kaynak sorunu da yok, büyük şirketler yatırım yapabilecek yerlere bakıyorlar, bankalar bile kendilerini toparladılar. Devletlerin yardımlarıyla tabii. Likit bol, yatırılacak kaynak bol, talep yönünden bir sorun var. İnsanlar yatırım yönünden bir kuşku duydukları ve bu kuşku yeterli talep olacak mı ilerde diye oluşuyor. Burada bahsettiğim zengin ülkeler. Bu kur savaşları da bu talep yönündeki kuşkuları gösteriyor. Kur savaşı ne demek bir net ihracak yapma çabası. Neden net ihracat yapma zira iç talep yetmiyor. Çin'de de yetmiyor, Batı ülkelerinde de yetmiyor. Talepten gelen bir sorun var. Bence hem para politikasında, hem mali politikasında bazı sınırlara ulaşıldı. Para politikasında merkez bankalarının bilançoları çok bozulmuştu. Biraz daha devam edebilir ama onun da sınırı var. Merkez bankaları ellerinden geleni yapmaya devam edecekler. Direk tahvil dağıtacaklar ama likite de sorun yok. Daha fazla likite bir canlandırma yaratmayacak. Maliye politikasında ise orada da sorun var. Bu borç sarmalı içinde giderek kamu borcu milli gelir oranları artıyor. Daha fazla açık vermeye devam etmek bir çok ülke için zor. Dolayısıyla hem maliye politikasında sorun var hem de para politikasında sınıra ulaşılmış gibi. İki hafta önce Oslo'da Dünya Çalışma Örgütü ve IMF ilk kez bir araya geldi. Benim de orada bir sunumum oldu. Bence üçüncü bir duruma bakmak lazım o da gelir dağılımı ile ilgili. Gelir dağılımındaki aşırı yoğunlaşma bir talep isikrarsızlığı ve talep eksikliğine yol açıyor mu artık sormak lazım. Çin ve ABD ekonomisinde sağlıklı bir reel gelir artışına dayalı bir talep artışı konusunda kuşkular var. ABD'de bir talep oldu, aşırı bir talep oldu ama bu talebi borç karşıladı. Sağlıklı bir gelire dayanan borç değil. Çin'de ise bu talep dışarıya yöneldi. Büyük ekonomilerde hane halkının eline sağlıklı biçimde verimlilik artışlarının getirileri geçiyor mu geçmiyor mu buna da bakmak lazım."

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.