Kripto devi Celsius nasıl iflas etti?

BORSAGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

Geçtiğimiz hafta ünlü kripto firması Celsius’un iflas başvurusunda bulunması neredeyse kimseyi şaşırtmadı. Zira bir platformda müşteri varlıkları dondurulduğunda genellikle o şirket için her şey biter. CNBC’nin haberine göre, halihazırda zor durumda olan bir kripto şirketinin iflası bir şok gibi görülmese de sektörde büyük bir sorun olmadığı anlamına da gelmiyor.

Ekim 2021 yılında Celsius CEO’su Alex Mashinsky firmanın yönetimi altında 25 milyar dolarlık varlığın bulunduğunu açıklamıştı. Kripto paraların sert bir şekilde düştüğü mayıs ayıda bile Celsius’un internet sitesinde şirketin yönetimi altında 11,8 milyar dolarlık varlığın bulunduğu görülüyordu. Firmanın müşteri kredilerinde ise 8 milyar dolar varlık bulunuyordu. Şirket kripto kredilerinde dünyanın en büyük isimlerinden biri haline gelmişti.

Celsius’un kasasında şu anda ise 167 milyon dolar bulunuyor. Kripto firması yeniden yapılandırma sürecinde operasyonlarını desteklemek için “bol likidite” sağlayacağını söylüyor.

Bu arada, Celsius'un iflas başvurusuna göre kullanıcılarına yaklaşık 4,7 milyar dolar borcu ve bilançosunda yaklaşık 1,2 milyar dolarlık açığı bulunuyor.

CNBC’nin haberine göre şirketin mali durumu kaldıraçlı işlemlerin ne kadar tehlikeli olduğunu gösteriyor. Zira likidite çekildiği anda işlemleri devam ettirmek imkansız hale geliyor.

Celsius'un iflası, iki hafta içinde kripto ekosistemindeki üçüncü büyük iflasa işaret ediyor ve piyasa çevrelerinde kriptonun Lehman Brothers krizi olarak adlandırılıyor. Borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre 2008 Küresel Finans Krizi sırasında Lehman Brothers’ın iflası mortgage borç krizini ve finansal sistemdeki çöküşü hızlandırmıştı.

Celsius’ın iflasının kripto ekosistemindeki daha geniş çaplı bir çöküşü destekleyip desteklemeyeceği bir yana, kripto yatırımcılarının yıllık bazda çift haneli getiri elde etme beklentileri de sona ermiş gibi gözüküyor. Uzmanlara göre Celsius’un daha büyük getiriler vadederek yeni kullanıcılar elde etmeyi amaçlaması nihai çöküşe yol açan en önemli sebeplerden birisi.

Risk sermayesi şirketi Castle Island Venture’den Nic Carter konuyla ilgili açıklamasında, “Yeni müşterileri kapılarına getirmek için zarar ediyor ve sübvanse ediyorlardı. Diğer uçtaki getiriler sahteydi ve sübvansiyonluydu. Temelde Ponzi şemalarından elde ettikleri getirilerle ayakta duruyorlardı” ifadelerine yer verdi.

Kim parasını geri alabilecek?

Celsius'un "aşırı piyasa koşulları" nedeniyle tüm para çekme işlemlerini durdurmasından üç hafta sonra ve iflas koruması için başvuruda bulunmasından birkaç gün önce dahi platform hala internet sitesinde haftalık olarak ödenen yaklaşık %19'luk yıllık getirilere ilişkin büyük puntolu reklamlara yer veriyordu.

3 Temmuz itibariyle şirketin internet sitesinde, “Kriptonuzu Celsius’a aktarın ve dakikalar içinde yıllık bazda %18,63 oranla kazanın” ifadelerine yer veriliyordu.

Bu gibi vaatler, yeni kullanıcıları hızla cezbetmeye yardımcı oldu. Celsius, Haziran ayı itibariyle 1,7 milyon müşterisi olduğunu açıkladı.

Şirketin iflas başvurusu, Celsius'un ayrıca 100.000'den fazla alacaklısı olduğunu ve bunların bazılarının anlaşmayı desteklemek için herhangi bir teminat talebi olmadan platforma nakit borç verdiğini gösteriyor. Firmanın en büyük 50 teminatsız alacaklısı arasında ünlü kripto milyarderi Sam Bankman-Fried’ın ticaret firması Alameda Research’ün yanı sıra Cayman Adaları merkezli bir yatırım firması da dikkat çekiyor. Uzmanlara göre muhtemelen alacaklılar arasında parasını ilk kavuşacak isimler de bunlar olacak. Ancak perakende yatırımcılar için aynı şeyleri söylemek mümkün değil.

Celsius, iflas dilekçesini sunduktan sonra, "çoğu hesap faaliyetinin bir sonraki duyuruya kadar duraklatılacağını" ve "şu an için yetkililerden müşterilerinin para çekme işlemlerine izin verme talebinin gelmediği " açıkladı.

Bu aynı zamanda kripto varlıklarına erişmek isteyen kullanıcıların şimdilik şansının olmadığını gösteriyor. İflas işlemlerinin sonlanmasıyla müşterilerin kayıplarını telafi etmelerini sağlayıp sağlamayacağı da belirsiz. Çok yıllı bir sürecin sonunda bir çeşit ödeme planı oluşsa bile, bunu almak için ilk sırada kimin olacağı sorusunun cevabı da meçhul.

Kripto varlıklarda, müşteri mevduatlarını sigortalayan geleneksel bankacılık sisteminin aksine, işler ters gittiğinde kullanıcı fonlarını korumak için resmi tüketici korumaları bulunmuyor.

Celsius, platformun hüküm ve koşullar bölümünde, aktarılan herhangi bir dijital varlıkla kullanıcıdan Celsius'a bir kredi oluşturulduğunu belirtiyor. Celsius tarafından teminat verilmediğinden, müşteri fonları aslında platforma aktarılan teminatsız krediler anlamını taşıyor.

Ayrıca firmanın hüküm ve koşullar bölümünde, bir iflas durumunda, "Getiri Hizmeti veya Borç Alma Hizmeti kapsamında teminat olarak kullanılan herhangi bir Uygun Dijital Varlık’ın geri kazanılamayabileceği" ve müşterilerin "Celsius'un yükümlülükleriyle bağlantılı olarak herhangi bir yasal çözüm yolu veya hakkı olmayabileceği" uyarıları da bulunuyor. Söz konusu açıklama işlerin ters gitmesi durumda yasal sorunlara karşı genel bir dokunulmazlık sağlama girişimi olarak görülüyor.

Yüksek getiri vaatleriyle perakende yatırımcılara hitap eden bir diğer popüler kripto platformu da 3,5 milyon müşterisi olan ve yakın zamanda iflas başvurusunda bulunan Voyager Digital.

Voyager CEO'su Stephen Ehrlich, milyonlarca kullanıcısına güven vermek için, şirketin iflas işlemlerinden geçtikten sonra, hesaplarında kripto bulunan kullanıcıların farklı kripto varlıkları içeren bir sepete sahip olacağını açıkladı. Ancak şirketin iflasından sonra kullanıcılara verilmesi muhtemel Voyager token’ın herhangi bir değere sahip olup olmayacağı belirsizliğini koruyor.

ABD mahkemelerinde iflas koruması arayan üçüncü kripto şirketi ise Three Arrows Capital. Hukukçularsa iflas mahkemelerinde kripto şirketlerine ilişkin ortak bir yasal zemin geliştirmeye çalışıyor.

Yanlış giden neydi?

Celsius'un temel sorunu, müşterilere sunduğu yaklaşık %20 APY teklifinin gerçek olmamasıydı. Celsius, konuya ilişkin bir davada, yeni kullanıcılardan aldığı parayla geçmişteki mevduat sahiplerine ödeme yaptığı bir Ponzi şeması işletmekle suçlanıyor.

Celsius ayrıca, iş modelini ayakta tutmak için fonlarını benzer şekilde yüksek getiriler sunan diğer platformlara da yatırdı.

Kripto araştırmaları firması The Block'un bir raporuna göre, Celsius ABD Doları ile sabitlenmiş sabitcoin projesi terraUSD'nin (UST) iflasından da büyük bir darbe yedi. Firmanın UST’nin amiral gemisi kredi platformu olan Anchor'a en az yarım milyar dolar yatırım yaptığı tespit edildi. Anchor, yatırımcılara UST varlıklarında yıllık %20'lik bir getiri sözü vermişti. Bu birçok analistin sürdürülemez olduğunu belirttiği bir getiri oranı.

Celsius, parasını Anchor’a yatıran birden fazla platformdan birisiydi. UST projesinin Mayıs ayında iflas etmesi sektörde geniş yankı uyandırdı. Bu da sektördeki önemli şirketlerin iflasıyla oluşan zincirleme etkinin altını çiziyor.

Güney Kaliforniya Üniversitesi Finans Profesörü ve The Bitcoin Layer’ın Kurucusu Nik Bhatia Celsius için, “Her zaman bir getiri kaynağı bulmak zorundalar. Bu sebeple varlıklarını değerini koruması imkansız riskli araçlara taşıyorlar” ifadelerine yer verdi.

Bhatia firmanın bilançosundaki 1,2 milyar dolarlık açığın zayıf risk modellerinden kaynaklandığını söyledi. Kripto uzmanı şirketin teminat rakamlarının da kurumsal kreditörler tarafından satıldığı gerçeğine dikkat çekti.

Bhatia, “Muhtemelen müşteri mevduatlarını UST’de kaybettiler. Varlıkların fiyatı düştüğünde, bu şekilde bir 'açık' elde edersiniz. Yükümlülükleriyle birlikte zayıf risk modelleri de devam ediyor” açıklamasında bulundu.

Celsius zayıf risk modelleri olan tek şirket değil. Kripto kredileri pazarında çatlaklar oluşmaya devam ediyor. Castle Island Venture’dan Carter bu gelişmelerin net bir etkisi olarak kripto kredilerin yok edildiğini söyledi. Kripto uzmanına göre taahhüt standartlarının geri çekilmesi, sıkılaştırılması ve firmaların ödeme güçlerinin test edilmesi sebebiyle neredeyse herkes kripto kredi kuruluşlarından likiditelerini geri çekiyor.

Bitcoin'deki yükseliş yüzde 7'yi aştı

Kripto kışı OpenSea'yi de vurdu

Morgan Stanley: Ayı piyasasının sona erdiğine inanmıyoruz

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.