Köşk adayları limitsiz!

Kanunda açıkça belirtilmiş; cumhurbaşkanlığı için aday olanlara bir kişi en fazla 9.082,51 TL bağış yapabiliyor. Kişi başına bağış sınırı var ama bir adayın toplamda ne kadar bağış toplayabileceğine dair üst sınır yok. International IDEA’nın 172 ülke arasında yaptığı araştırmaya göre de ‘devlet başkanlığı’ seçimlerinde ülkelerin yüzde 52’sinde seçim harcamaları için böyle bir üst limit bulunmuyor. Türkiye bu bakımdan; ABD, Almanya, İspanya, İsveç, Norveç ve Finlandiya ile birlikte harcama limiti olmayan ülkeler arasında.

BİLDİRMEK ZORUNDA DEĞİLLER

Hürriyet'in haberine göre, Türkiye’de adayların bağış ve harcamalarına ilişkin yasal olarak seçim sürecinde bir bildirim zorunlulukları da yok. IDEA International’ın araştırmasına göre 105 ülkede, bağış ve kampanya harcamaları konusunda seçim sürecinde bildirimde bulunmak zorunlu. Yani ülkelerin yüzde 57.80’i bağış ve kampanya harcamaları konusunda seçim sırasında kamuoyunu bilgilendirmek zorunda, yüzde 32.20’sinde zorunluluk yok.    

KAMPANYA SÜRESİ ÇOK KISA

ABD ise dünyada başkanlık seçimi yarışlarının en çetin geçtiği ülkelerden. Türkiye (cumhurbaşkanlığı) ile ABD (başkanlık) seçimleri arasında belli farklar var. Uluslararası Şeffaflık Örgütü Türkiye Ofisi’nin verdiği bilgilere göre;  Türkiye’de adaylar tüzel kişilerden bağış ve yardım alamıyor. Fakat ABD’de şirketler adaylara doğrudan bağışta bulunabiliyor.  Türkiye’de adayların topladıkları bağışları kampanya sırasında nasıl harcayacağı konusunda yasada açıkça belirlenmiş bir denetim mekanizması yok. ABD’de ise bağışlar 3 ayda 1 veya ayda 1, FEC komisyonuna bildirilmek zorunda. Türkiye’de bir şahıs en fazla 9 bin TL bağışta bulunabilirken ABD’de böyle bir sınır yok. ABD Başkanı Barack Obama’nın 2012 seçimlerine giderken seçim bütçesi 123 milyon dolardı. ABD’de seçim kampanyaları 1-1.5 yıl öncesinden başlayabiliyor. Türkiye’de ise adayların kampanya süresi sadece 30 gün olarak sınırlandı.

FAZLA PARA HAZİNE’YE

YSK genelgesinin 8. maddesinde seçim harcamalarının denetimine ilişkin bir düzenleme mevcut. Mevzuata göre seçim sonuçları kesinleştikten sonraki 10 gün içinde seçim hesapları ile bağış, yardım ve harcamalara ilişkin tüm bilgi ve belgeler ile kullanılmayan makbuz ve listeler, seçim sonuçlarının kesinleşmesini izleyen on gün içinde Yüksek Seçim Kurulu’na tutanak karşılığında teslim ediliyor. Yüksek Seçim Kurulu bir ay içinde, adaylara ait seçim hesaplarını, bağışları ve harcamaları inceleyerek varsa usulsüzlükleri ve öngörülen limitlerin aşılıp aşılmadığını tespit ediyor. Bu aşamada tespit edilen eksikliklerin giderilmesi amacıyla adaylara 30 gün süre verilmesi düzenlemede öngörülüyor. Alınan bağış ve yardımlardan belirtilen limiti (9.082,51 TL) aşan miktar ile harcanmayan kısım Hazine’ye intikâl ettiriliyor. 

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.