Korku çubukları yeniden dikildi

Küresel piyasaların nabzını yansıtan Korku Endeksi VIX 30.11 değeriyle küresel kriz sonrasının üçüncü en yüksek noktasında. Önceki haftayı 21.63’ten kapatan endeks geçen hafta 30.11’e yükseldi ve yüzde 39.2 arttı. Habertürk yazarı Abdurrahman Yıldırım, korkunun bu boyuta varmasında etkili olan faktörleri yazdı

Korkunun bu kadar artmasında Trump’ın FED başkanını görevden almaya kalkıştığı haberi de etkili.

Önce ticaret savaşlarında, sonra FED’in faiz artırımlarında frene basması da işe yaramadı. Küresel piyasalardaki kanama yılın son haftalarına doğru şiddetlendi. 14-21 Aralık haftası, son 10 yılın en kötü haftası olarak tanımlandı.

Üstelik geçen hafta sadece FED’in frene basacağı değil, aynı zamanda dünyanın ikinci büyük ekonomisi olan Çin’de 2019 yılında parasal ve mali teşviklerin artırılacağı açıklanmasına rağmen kanama şiddetlendi. 

HAFTANIN BİLANÇOSU

-ABD’nin öncülüğünde gelişmiş ülke borsaların haftalık ortalama değer kaybı yüzde 7.1’e vardı.  Dow yüzde 6.8, S&P 500 yüzde 5.2 ve Nasdaq yüzde 8.3 geriledi.

-Gelişmekte olan borsaların değeri de MSCI endeksi ile yüzde 2.8 düştü.  Türkiye borsası ise pozitif ayrıştı ve yüzde 1.5 yükseldi. BİST’i sanayi sektörü hisseleri yüzde 1 aşağı çekerken banka hisseleri yüzde 5.5 yukarı taşıdı.

-Hazine tahvil faizleri geriledi. ABD 10 yıllıkları yüzde 2.89’dan yüzde 2.75’e geriledikten sonra haftayı yüzde 2.79’tan kapattı. Riskli varlıklardan çıkan paranın bir miktarı güvenli liman olarak tahvile sığındı denilebilir.

-Ekonominin yavaşlayacağı ve faiz artırımlarında durulacağı beklentisi kendisini dolar üzerinde de ortaya koydu. Dolar Endeksi 97.430’dan yüzde 1.7 kayıpla 95.730’a indi. 

-Sığınılan limanlardan biri olan altının fiyatları da 1.238.5 dolardan 1256.9 dolara çıktı. Bir haftalık primi yüzde 1.5 oldu.

-Küresel ekonomide durgunluk beklentileri emtia fiyatlarını düşürmeye dev etti. Bloomberg Emtia Endeksi’nde yüzde 3.1’lik kayıp meydana geldi.

-Asıl düşüş ise petrol fiyatlarındaydı. Brent petrolün varil fiyatı 60.28 dolardan 53.85 dolara inerek yüzde 10.7 geriledi. 

TÜRKİYE’YE ETKİ SINIRLI

-Petrol fiyatlarındaki bu gerilemenin en çok yaradığı ülkelerden biri Türkiye. Hem cari açığı azaltıyor hem de yüzde 75’ini ithal ettiğimiz enerjinin faturasını azaltıyor.

-Bunun yanında döviz kurundaki düşüş de eklenince bizim için anlamı büyüyor. Faydasını da bugün yapılacak akaryakıt fiyat indirimlerinde göreceğiz.

-Bütün bu gelişmelerle Türk Lirası sınırlı da olsa değer kazanmaya devam etti. Sepet kur bazında TL yüzde 0.7 değerlendi. Dolar ise 5.3621’den 5.1969’e kadar gerilemesine rağmen haftayı 5.31.95’ten kapattı. Dolardaki gerileme yüzde 0.8’i buldu. 

VIX’İN SÖYLEDİĞİ

-Küresel çapta yaşananları ve geçmişe göre nerede bulunduğumuzu belki en iyi, korku endeksi diye bilinen Volatilite Endeksi VIX yansıtıyor. Önceki haftayı 21.63’ten kapatan endeks geçen hafta 30.11’e yükseldi ve yüzde 39.2 arttı.

Endeks en son 5 Şubat 2018’de 50.30’luk seviyeyi görmüştü.

-Bitişikte VIX Korku Endeksi’nin uzun vadeli seyri görülüyor. Şubat 18’den önce 30 ve üzerine çıktığı dönem, 48.00 değeri ile Avrupa krizinin yaşandığı 2011 yılına ait.

KORKU ÇUBUKLARI YENİDEN DİKİLDİ 

 Korku Endeksi VIX küresel krizde 80'e vurdu, Şubat 2018'de 50'yi gördü. 21 Aralık'ta 30'u geçti.

-Daha ötesi ve fazlası ise küresel krizde gerçekleşti. Endeksin tarihsel olarak en yükseği 24 Ekim 2008’de 89.53 ile görülmüştü.

Yani tarihsel olarak korku endeksinin en yüksek olduğu üçüncü aşamadayız.

KORKUNUN NEDENLERİ

-Korkunun bu boyuta varmasında bir kaç faktör birden etkili.

Çin ile ABD arasında 90 günlük ticaret savaşı ateşkesinin bir anlaşmayla sonuçlanamayacağı beklentisi ve bu yöndeki açıklamalar korkuyu besledi.

-FED ekonomik gerekçeleri göstererek faiz artırımında frene basacağının mesajını verdi. Ekonomide neler olduğu daha tam anlaşılmasa da, piyasalar “önce sat, sonra düşün”moduna geçti.

-Son faiz artırımı ile FED, Başkan Trump’ın isteklerine uymadı. Bir süreden beri FED’i sözel baskı altına alan ABD Başkanı Trump’ın “son faiz artırımı nedeniyle Başkan Powell’ı görevden almaya niyetlendiği ama bu eyleminden danışmanlarının vazgeçirdiği” haberleri yer aldı.

-Bu haber veya yarıda kalmış fiil, yine FED’e baskı niteliği taşıyor. FED başkanını adeta topal ördek konumuna getiriyor. Bağımsızlığını yitiren bir FED’le baş başa kalmak piyasaların kabusu haline gelebilir. Perşembe ve Cuma günkü satışlarda da bu haberin duyulmasının payı büyük olabilir.

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.