E-BÜLTEN

E-bültenimize abone olarak
en son bilgilere ve haberlere ulaşabilirsiniz.

Ana SayfaEmlakKonut balonu sönüyor---

Konut balonu sönüyor

Konut balonu sönüyor
10 Temmuz 2022 - 11:10 borsaningundemi.com

Merkez bankalarının ekonomiyi soğutma çabalarının ardından konut fiyatlarının artış hızı da küresel çapta gerilemeye başladı. Bu gelişmeler Türkiye'deki konut piyasasını nasıl etkileyecek?

Parasal genişleme ortamında düşük faizli konut kredileri nedeniyle şişen küresel gayrimenkul piyasası, merkez bankalarının yüksek enflasyon karşısında para musluğunu kısmaya başlaması ile soğumaya başladı.

Sözcü'de Serkan Üstün imzasıyla yer alan habere göre, kredi maliyetlerinin artması ve aşırı yüksek fiyatların talep düşüklüğü yaratması gibi nedenler fiyat artış hızının düşmesinde etkili olurken bunun Türkiye’ye yansıyıp yansımayacağı da merak konusu. Uzmanlar BDDK’nın son aldığı önlemlerle birlikte Türkiye’de de ucuz ve bol kredi vaktinin dolacağı görüşünde.

Uzmanlara göre diğer tüm varlıklara göre konut fiyatlarında da artışlar sürecek ancak reel fiyat bazında piyasa bir miktar dengelenebilir. Ancak konut fiyatlarındaki artış hızı bir miktar dengelense de özellikle alım gücü noktasında zorlanan vatandaşın kredi kullanmadan konut alması çok zor olacağı için soğuyan piyasanın konut edinimi konusunda önemli bir katkısı olmayacağı düşünülüyor.

KÜRESEL KONUT PİYASASINDA NELER OLUYOR?

ABD Merkez Bankası (Fed) başta olmak üzere başlıca merkez bankalarının birkaç yıldır sürdürdüğü düşük faiz politikası sayesinde ve pandemi dönemindeki parasal genişleme ile birlikte kredi maliyetleri düşmüştü. Böylece konut pek çok insan için mantıklı bir yatırım aracı haline dönüştü. Bunun neticesinde de konut fiyatları çok hızlı bir şekilde artmaya başladı.

Ancak küresel ekonominin şiddetli enflasyon, borsa kargaşası ve jeopolitik risklerle boğuştuğu ortamda konut piyasasındaki yükselişin de durulmaya başladığı görüldü. Dünyanın dört bir yanındaki merkez bankaları hızla faiz oranlarını yükseltirken, yükselen borçlanma maliyetleri zaten fiyat düzeyinin aşırı yüksek olduğu piyasada pek çok insanın konut alma hayallerini suya düşürdü.

Bununla birlikte talebin azalması da pek çok ülkede fiyat artış hızını yavaşlattı. Federal Konut Kredisi İpotek Şirketi Freddie Mac’in açıkladığı verilere göre, ABD’de 30 yıllık sabit faizli bir kredi için ortalama faiz oranı, kriz dönemi olarak bilinen 2008 Kasım’daki seviye olan yüzde 5,78'e yükseldi. Bu oran yılın başında yüzde 3,2, bir yıl önce ise yüzde 2,93 seviyelerinde gerçekleşmişti.

KREDİLİ SATIŞLAR DÜŞÜYOR, İNDİRİMLER ARTIYOR

Faiz oranlarındaki bu yükseliş ise konut talebini aşağı çekti. ABD Mortgage Bankacılar Birliği’ne göre 10 Haziran’da sona eren haftada ipotekli satın alma başvuruları bir önceki yıla göre yüzde 16 düştü. Ayrıca ABD’de konut piyasasının önemli göstergelerinden kabul edilen inşaat izinlerinde de bir önceki ayla karşılaştırıldığında yüzde 7’lik bir düşüş kaydedildi.

Dijital emlak sitesi Redfin verilerine göre ABD’de martta fiyatı düşen evlerin toplama oranı yüzde 11 olurken bu oran haziranda daha da artarak yüzde 14 olarak gerçekleşti. Bu da konut piyasasının soğumaya başladığının kanıtlarından biri oldu.

TAHMİNLER: ARTIŞ HIZI YAVAŞLAYACAK

Bununla birlikte uzmanların tahminleri de konut fiyatlarındaki artış hızının yavaşlayacağı yönünde. Freddie Mac tahminlerine göre, 2021’de yaklaşık yüzde 18 artan ABD ev fiyatlarının 2022’de yüzde 10, 2023’te ise yüzde 5 artacağı, yani artış hızının yavaşlayacağı öngörülüyor.

Öte yandan parasal sıkılaşmayı hızlandıran İngiltere’de de konut fiyatlarındaki artış hızının yavaşladığı görüldü. Ülke genelinde konut fiyatları haziranda önceki aya göre yüzde 0,3 artarken, fiyat artış oranının bir önceki ayda kaydedilen yüzde 0,9’dan sert gerilediği görüldü.

Bloomberg Economics araştırmasına göre, İsveç, Yeni Zelanda, Çek Cumhuriyeti, Avustralya, Portekiz ve Almanya’da da konut piyasasının yavaşladığı belirtildi.

TÜRKİYE’YE NASIL YANSIYACAK?

Peki bu fiyat artış hızındaki yavaşlama Türkiye’ye nasıl yansıyacak? Uzmanlar hem kredi maliyetlerinin artması hem de konut alım gücünün azalması nedeniyle talepte yaşanan gerilemenin konut fiyat artışını dengeye getireceği görüşünde.

Merkez Bankası verilerine göre, 2022 Nisan ayında bir önceki aya göre yüzde 10,2 oranında artan konut fiyatları, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 127 artmıştı.

Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi'nin (BETAM) verilerine göre, mayısta Türkiye genelinde yıllık ortalama satılık konut ilan fiyatı yüzde 153,9 arttı. Fiyatlar aynı dönemde İstanbul'da yüzde 183,6, Ankara'da yüzde 133,8 ve İzmir'de yüzde 136,2 arttı.

Türkiye’de şu ana kadar yayınlanan verilerde konut fiyat artış hızında gerileme görülmese de uzmanlar kredi faizlerinin mayıs ve haziran ayından itibaren alınan önlemlerle yükselmeye başlayacak olmasından dolayı artışların normale dönebileceği görüşünde.

BANKALAR KREDİ MUSLUKLARINI KISIYOR

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) haziran sonunda konut kredilerine ilişkin yeni karar almıştı. Karara göre, 1. ve 2. el konutlar için konut kredilerinde kredi değer oranı farklılaştı. Değeri 10 milyon TL üzeri olan konutlar için kredi imkanı olmayacak. 2 ile 5 milyon TL arası konutlarda ise yüzde 70 kredi kullanılacak.

Ayrıca Reuters’ın bazı bankacılık kaynaklarından edindiği bilgiye göre, bazı kamu bankaları ikinci el konut kredisi kullanımı üst limitini 150 bin TL’ye kadar düşürdü. Bu hafta içi yayımlanan habere göre, kamu bankalarında şube bazlı kredi miktarı ve kredi sayısı uygulaması ile kredi kullandırmayı azaltıcı önlemler alınmaya başlandı.

Konu hakkında bilgi sahibi üst düzey bir bankacı, “Bazı kamu bankaları konut kredilerinde üst limiti 150 bin TL’ye indirdi. Bazıları ise maksimum 500 bin TL konut kredisi kullandırıyor” dedi.

Ayrıca ödeme güçlüğü, konut fiyatlarının aşırı şişmesi ve bunun yarattığı talep baskısı nedeniyle fiyat artışlarının bir miktar soğumaya başlaması bekleniyor.

‘YÜKSEK ARTIŞ HIZI BİR MİKTAR KIRILIR’

Konuyu Sozcu.com.tr’ye değerlendiren Gayrimenkul değerleme uzmanı Celal Erdoğdu, “Gayrimenkul fiyatları nominal olarak bütün varlıklara paralel bir şekilde artmaya devam edecek. Ancak reel artıştaki yüksek oranlar bir miktar kırılacak” değerlendirmesinde bulundu.

Küresel taraftaki gelişmelere ilişkin, konut fiyat artışlarıyla ilgili Türkiye'de duyulan korkuları diğer ülkelerin de yaşadığını ve buna dair düzenlemeler yaptığını belirten Erdoğdu, “30 yıllık konut kredisi faizlerinde ciddi bir gerileme olmuştu. Ancak son dönemde bu faizler tekrardan 2,5 puanlardan 5,70'lere çıktı. Bu da aslında Amerika'nın alışık olduğu oranlar. Fed'in faiz artırmasıyla bu daha da yukarıya gidecek. Bir dönem Türkiye'de olduğu gibi konut kredisi faiz oranları ucuz kalmıştı” değerlendirmesinde bulundu.

Türkiye’de de  neredeyse 15 günde bir konut piyasasını ilgilendiren düzenlemeler yapılmaya başlandığını hatırlatan Erdoğdu, “Kiralara tavan sınırı, BDDK'nın konut kredilerinde yapmış olduğu düzenlemeler derken, aldığımız geri bildirimlere göre kredi kampanyalarının bitmek üzere olduğuna dair sinyaller alıyoruz” dedi.

Kredilerde daha düşük miktarların onaylandığına yönelik durumlar aldıklarını belirten Erdoğdu, “Bu sinyaller konut kredilerinde kampanya koşullarının bittiğini ve özel bankalar tarafından uygulanan yüzde 2,10-2,15'ten başlayan, 2,40'a kadar giden faiz oranlarının uygulanacağını gösteriyor” diye konuştu.

‘NOMİNAL FİYAT ARTIŞLARI SÜRECEK’

Ödeme güçlüğünün yaratacağı talep baskısının da fiyat artış hızını etkileyeceğini belirten Erdoğdu, “Konut piyasasında ağustos ayından sonra kredili satışların da normal satışların da normal seyirlerine doğru yavaş yavaş gideceğini düşünüyorum” dedi. Erdoğdu son olarak şunları ekledi:

“Gayrimenkul fiyatları nominal olarak bütün varlıklara paralel bir şekilde artmaya devam edecek. Ancak reel artıştaki yüksek oranlar bir miktar kırılacak. Sonsuza kadar reel olarak muazzam bir artış sürdürülebilir değil. Nominal artışın devam edeceğini ve reel artışın normal seyrine gelerek yavaşlayacağını öngörebiliriz.”

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.

YORUMLAR (29)
:) :( ;) :D :O (6) (A) :'( :| :o) 8-) :-* (M)
  • Hehe12 Temmuz 2022 11:09

    Yaa dunya diyor onlarda koltuk bekcisi yokki okumus liyakatli insanlar bizdeki kabile uyesi

  • Herkes kurnaz11 Temmuz 2022 14:57

    O balon bilinçli istekli ve kararlı şekilde sürekli şişirildi ve devam ediyor. 

  • la fonten 11 Temmuz 2022 14:47

    krediyle al pahalıya sat tipi konut ticareti desteklendikçe kaynaklar bu alana aktarıldıkça ikinci üçüncü ev alanlara zenginlere krediler verildikçe evi olmayanlara  yönelik ucuz toplu konutlar yapılmadıkça, demir çimento alanındaki karteller yüksek fiyatlamalar oldukça ülkedeki çok çocuklu yabancıların sayısı arttıkça konut balonu hiçbir zaman sönmez.

  • Ali11 Temmuz 2022 11:44

    Demir fiyatı düştü. Elbet rüzgar terse dönecek

  • metin11 Temmuz 2022 11:40

    reis varken balon söner mi hiç. pandemide herkes açken betona kredi verilince ev fiyatlarını uçurdular bir daha da geri gelmedi. 200 binlik evler 2 milyona çıktı. reis evi olanları zengin etti. evi olmayanlarıda 50 yıl ev almak için çalışmaya mecbur bıraktırdı.

  • KILIÇ11 Temmuz 2022 11:39

    sönme degilde daha hızla artışlar bekliyorum  çünkü milletin alım gücü kalmadı ama nüfüs hızla artışta her evlenene bir ev lazım ukrayna yer bir oldu bu civarda ukraynayı ayaka kaldıracak tek ülke türkiyede bu sebeple maliyet düşmez  alıcılar düşüş beklemsin artışlara hazırlıklı olsun.

  • Artur11 Temmuz 2022 11:14

    Bu 5 para etmez dünyada 1 ev 1 araba sahibi olmak için 15 20 yılını vermeye değmez. Su akar yolunu bulur...

  • Hemde fena11 Temmuz 2022 10:12

    Konutta abartılacak balon vs yok uydurmayın esas balon araçlarda bir daire bir araba etmezken neyin balonundan söz ediyorsunuz? Bölgesel olarak yabancının yükselttiği kira ve fiyatlar dışında heryerde normal fiyatlar,esas balon arabalarda e tabi 200 bin lik arabaya 300 de vergi ödeyerek alınca balon rokete dönüşüyor zaten bu devirde balonmu kaldı herkes roketlemiş.Vergi Devasa

  • Ali11 Temmuz 2022 01:59

    Ekim-Kasım gibi %20 düşer ev fiyatları özellikle lüks konut fiyatlarında ciddi inişler göreceğiz yok öyle 3+1 dayireyi 7-8 milyona satmak

  • Naim özsever 13 Temmuz 2022 00:38

    Metin aç biraz araştırma yap kilişe olmuşsunuz ezberden sıkıp duruyorsunuz. Aç bakalım 2002 de sanayi sitesi sayısı kaç şimdi kaç kaç milyon çalışan varmış şimdi kaç milyon çalışan var. İhracata bak bakalım 250 milyar dolar ne ihraç etmişiz betonmu ihraç etmişiz o beton diye kucumsedigin yollar köprüler ekonomiye ne kadar katkı sağlamış ne kadar can o yollar sayesinde kurtulmuş aç araştır bakalım trafik kazaları ne kadarmış 2002 de şimdi ne kadar ne kadar kişi ölmüş 2002 de şimdi ne kadar a düşmüş ne kadar yakıt tasarrufu yapılmış ne kadar egzoz emisyon sağlamış ne kadar zamandan tasarruf sağlamış o yollar otobanlar o köprüler otobanlar yapılmasa trafik ne olurdu İstanbul da biraz araştırma yap ezberden sıkıp durmayın savunma sanayisinde dışarı ne kadar bağımlıydık şimdi ne kadar

  • Türkoğlutúrk12 Temmuz 2022 11:52

    Sen öyle san.iktidar degismedikce daha çok kalkar.

  • metin11 Temmuz 2022 11:41

    reis varken inmez. betondan başka şeye yatırım olmayan ülke.

  • MARHALET KUŞUÖTMEZ10 Temmuz 2022 18:20

    futbolcular ve sanatcılar şarkıcılar her sene en az 5-20 milyon dolar kazanıyorlar hepsinin altında trilyonluk otomobiller ve daireler var.lüks yaşantılara talep olur ise olacağı bu.fiyatlar 100%1000-2000 artmış yüzke % 10-20 düsse ne olacak .bize faydası olmaz ki.bizim şehir de ev fiyatları 2-5 milyon TL yükseldi 250-500 000 TL den.

  • Bağımsız Düşünce10 Temmuz 2022 18:16

    Türkiye deki müteahhit sayısı AB Ülkelerinin tamamından daha fazla ! Götüren götürene ! Kör tutuğunu , Topal yakaladığını .Konut sektörü Vatandaşlık rantı , Kara para aklama ve Kamu Bankalarını hortumlama sitemine dönüştü !!!

  • Ricardo10 Temmuz 2022 18:13

    Basılan paraları enflasyon ve konut ticareti üzerinden absorbe etmek doğru bir mantık değil

  • Ali Veli 10 Temmuz 2022 17:42

    Ülkede hızlı zengin olmanın yolu vurgunculuktan geçiyor... Birileri kızacak ama olsun bunlardan biri müteahhitlik bı ara elini attığın müteahhite değiyordu .. Ehil olmaya çoğu kişi bu işe girip köşeyi döndü .. arkadaşlar yazmış önüne gelen emlakçı olmuş bu da başka vurgunculuk , adam haraca bağlıyor ev sahibini veya kiracıyi sadece araciliktan araba yükü para kazanıyor ... Ne yaptı a ile b yi ya yana getirdi ... Türkiye nin enerjisi gereksiz yerlere harcanıyor üretim yönlendirmesiyle bu enerji biz büyük ülke olamayız. Bu iş toplumsal sorun a b c partilik bı şey değil, kimse siyasetcilik yapmasın... 3 kişi üretir 50 kişi o üç kisinin ürettiği mala komisyonunu koya koya 1 liralık mal tüketime 15 liraya geliyor.. yani birbirimize oyarak bu ülkeyi ileri seviyeye götüremeyiz.. vesselam

  • Saf Vatandas10 Temmuz 2022 15:08

    Müteahhit kısmı ayrı bir hikaye zaten, şimdi moda olmuş bir de 50m2 ev satmak, kibrit kutusu kadar eve bir araba para istiyor, topraktan gireyim ucuz alayım diyorsun, adam ona bile indirime yanaşmıyor. Sana hangi banka 2 - 3 sene faizsiz kredi kullandırıyor çarıklı, peşin para veriyoruz daha kazma vurmamış fiyat bu diyor indirim yok, burnu havada nasıl olsa satarım diyor. Zaten kar marjları fezaya ulaşmış ama vergi veriyor mu kardeşim o da meçhul. Bir arabayı 4 katı fiyatına satıp 3x devlete bir araba sana diyeceğine devlet, satış fiyatları üzerinden müteahhit ne kadar vergi veriyor bunu bir denetlesin.. Amerika da ki, Avrupa da ki verilerle gelip Türkiye de ki emlak piyasasını irdelemeyin, karşılaştırmayın kardeşim. Türkiye de bu enflasyon, bu faiz oranları bu emlak-malzeme-müteahhitlik sektörü bu şekilde olduğu sürece emeği ile kimse ev alamaz artık. Ev fiyatları bu kadar yüksek olduğu sürece de kira fiyatları düşmez kimse hayal kurmasın

  • Saf Vatandas10 Temmuz 2022 15:08

    Davarını satanın müteahhit, her emekli olanın da emlak ofisi açtığı bir ülkede konut fiyatları mı gerileyecek ? Komik misiniz saf mı ? Emlakçılar balon fiyat şişirmekten başka ne işe yarar bu ülkede önce devlet buna bir el atsın. Buna en küçük emlak ofisinden en büyükleri de dahil. Fiyatları şişirmekten başka bir işleri yok. Bir konut satın almak istiyorsun aynı konut 3 ayrı emlakçıda 3 ayrı fiyat. Mal sahibi ile de pazarlık yaptırtmıyorlar bile. İnşaat malzemesi satan zaten stokçu, dolar arttı deyip fiyat arttırıyor, dolar düşüyor fiyat aynı, dolar bir daha eski yerine geliyor aynı fiyat artışını bir daha yüklüyor stokta ki malına.  Devlet buna da bir el atsın. 

  • Samsunlu11 Temmuz 2022 14:26

    Ben emlakçıyım ofisime gelip ev arayanlara almayın,karşı çıkın fiyatlar aşağı gelsin diye diretiyorum..ne kadar aşağı gelirse satış artar bizimde işimize gelir diyorum..müşteri artacak korkusu ile aldıkça, fiyatlar artmaya devam ediyor..kimseye kızmoyorum..sadece dengesizlik piyasada çok var hepsi bu..sertifikası olmayan Emlakçıya'da yanaşmasınlar.

  • b.kemancı10 Temmuz 2022 14:17

    ben  soruyorum vatandaşın hizmetkarıyım diyenler 2 bin liradan aşağı kiralık ev yok ve hangi evi  almaya kalksan 1 trilyon oldu utanma arlanma yok yüzde 25 fazla artış yok dediniz millet evleri 3 bin kiraya çıkarttı hiç bir yaptığınız iş akılla izanla uyuşmuyor ne yaptınız bizim gibi mazbu t insanları dinden soğuttunuz cami yapın  90 bin cami az geliyor, dünya kadar misafir geliyor başka başka  memleketlerden  nerde ibadet adamlar  yani aç olur ama ibadetsiz olmaz ,dimi. iyi bayramlar 3,5.7. maaş alan insanlar yaşam sizin hakkınız biz adam olsak bizde alırdık .

  • Yorum10 Temmuz 2022 14:01

    Beter olsunlar Allahın gazabı onlara gelsin

  • E.g.10 Temmuz 2022 13:33

    DÜŞÜK GELİRLILERE KİRAYA VERMEK İÇİN SOSYAL KONUT YAPMAYAN BELEDİYE BAŞKANLARI GÖREVDEN ALINIP YERLERİNE KAYYUM ATANMALIDIR

  • Saf Vatandas10 Temmuz 2022 15:11

    Belediye başkanının işi mi sosyal konut geliştirmek yoksa devletin işi mi piyasayı düzenlemek, denetlemek aşırı fiyat artışlarını kontrol altına almak, enflasyonu kontrol altına almak. Enflasyon olmuş %200. Senin ve senin gibilerin beynine kayyum atamak lazım ki şu millet kurtulsun. Ümmet ümmet derken köle oldunuz haberin yok.

  • Hesaplar hesaplar10 Temmuz 2022 13:24

    Fiyatlarin düşmesi için maliyetletin azalması gerekir. Örneğin iş gücü fiyatinin, inşaat girdi maliyetlerinin, yakıt ve enerji fiyatlarinin düşmesi gerekiyor bence. Ama bunlar yakında düşer mi bilemem. Bana göre yakında bunların düşmesi zor gibi

  • Mehmet10 Temmuz 2022 18:36

    Inşaaat maliyeti 300 ila 500 bin arasi satış 1.5 veya 3 milyon arası hangi maliyetten bahsediyorsunuz

  • Yorum10 Temmuz 2022 13:53

    İnşaat girdiklerini emtia fiyat grafiklerine Bi bakın isterseniiz ayrıca bu balonları hep birlikte şişirdik o sebeple bize herşey müstehak 1 i 10 a satarsa olacağı bu şu an çanakkaledeyim ankarada geldim ankarada pembe domates 8 ila 10 lira arasında satılırken Çanakkale küçük kuyuda 20 TL bu fiyat pazar fiyatı birde 800 km lik nakliyesi yok ayrıca en az ikitane aracıdan el değiştirmemiş yani bu pazarda malı satan üç liralık 2 liralık malı 20 TL ye satıyor ankarada kide aynı fiyattan alınan malı ikitane aracıdan geçtikten sonra 8 ila 10 liraya satıyor şimdi bu küçükkuyudaki pazarcıya herşey müstehak değil mi ülke böyle bir ülke hiç bir kontrol yok

  • Vatandaş 10 Temmuz 2022 12:46

    Yüksek fiyatlı konutlarin fiyatları düşüyor. En düşük fiyatlı evler 1-2 milyon aralığında.

  • Sedat10 Temmuz 2022 12:43

    Devlet arazilerinin bir kısmı projeli olarak eski işçi evlerinde olduğu gibi vatandaşa çok uyguna veeimeli

  • E.g.10 Temmuz 2022 11:47

    DÜŞÜK GELİRLİLERİN SATIN ALABİLECEĞİ DE KİRALAYABİLECEĞİ DE KONUT KALMADI BELEDİYELER SOSYAL KONUT YAPIP DÜŞÜK GELİRLİLERE KEFİL ŞARTI ARAMADAN KİRAYA VERMEYE BAŞLAMALIDIR