Kavcıoğlu: Enflasyonla mücadelede yalnız kaldık

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu "Enflasyon Raporu 2021-III" sunumunu gerçekleştirdi.

Kavcıoğlu, enflasyonun 2021 yıl sonunda yüzde 14,1 olarak gerçekleşeceği, 2022 yıl sonunda yüzde 7,8’ye geriledikten sonra orta vadede yüzde 5 düzeyinde istikrar kazanacağının tahmin edildiğini söyledi. Bir önceki enflasyon beklentisi bu yıl için yüzde 12,2, gelecek yıl için yüzde 7,5 seviyesinde bulunuyordu.

Kavcoğlu, "Enflasyonun, yüzde 70 olasılıkla, 2021 yılı sonunda yüzde 12,2 ile yüzde 16,0 aralığında (orta noktası yüzde 14,1), 2022 yılı sonunda yüzde 5,4 ile yüzde 10,2 aralığında (orta noktası yüzde 7,8) gerçekleşeceği öngörülmektedir." dedi.

TCMB Enflasyon Raporu'na ulaşmak için tıklayınız...

TCMB Başkanı Kavcıoğlu'nun konuşmasından satır başları şu şekilde:

Aşılama para ve maliye desteğiyle toparlanmaya devam ediyor. Aşılanma oranlarının yüksek seyrettiği ülkelerde kaldırıldı.

Sosyal kısıtlamalar aşılamalarda ilerleme kaydedenlerin iktisadi faaliyette daha güçlü performans sergiliyor.

Öncü göstergeler hizmetler sektörünün de imalattaki toparlanmaya eşlik etmeye başladığını gösteriyor. Küresel ekonomi genele yayılan iyileşmeyi gösteriyor.

Emtia fiyatlarında ortalamalarda artış olsa da yakın dönemde tarımsal emtiada düşüş enerji ve enerji dışı emtia fiyatlarını farklılaştırdı. Enerji fiyatları mayıstan itibaren tekrar artış kaydetti. Toparlanmada emtia fiyatlarında görülen artışlar hızla artan talebe üretimin yanıt verememisi lojistik kısıtlardan kaynaklandı.

Uluslararası emtia fiyatları artışları ertelenmiş talep ve arz kısıtları gelişen gelişmiş ekonomilerde talep kaynaklı artıyor.

Küresel piyasalardaki gelişmelerin gelişmekte olan ülkelere yönelen portföy akımlarında görüyoruz. Çin hariç ilk yarıda gelişmekte olanlardan portföy çıkışları görüldü. Ne zaman normalleşeceğine yönelik tahminler finansal piyasalar üzerinde etkili olmayı sürdürecek.

Toparlanma salgından en çok etkilenen hizmetlerde daha hızlı olsa da faaliyet haziran itibariyle salgın öncesi seviyelerin hala altında. 

Yüksek frekanslı veriler büyümenin baz etkisiyle oldukça yüksek oranda gerçekleşeceğine işaret ediyor. 

İkinci yarıda büyümeye devam edecek talepteki dengelenme cari denge istihdam üzerindeki olumlu etkilerden ötürü önem arz ediyor.

Otomotivde güçlü ihracat performansı cari dengeye katkı veriyor. İthalat ikinci çeyrekte daha ılımlı seyir izledi. Fiyat hareketlerinden arındırıldığında dış ticarette reel olarak dengelenme olduğunu görüyoruz. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2011 yılından bu yana artarak yüzde 85-90 seviyelerine ulaştığını görüyoruz. Bu gelişmenin cari açıktaki yapısal iyileşmesini finansal istikrar açısından memnuniyetle karşılıyoruz. Cari dengede ikinci çeyrekte iyileşme başladı sıkı para politikası olumlu etkiliyor. İhracattaki güçlü artışın yanı sıra aşılamadaki ivme turizmle yılın geri kalanında cari işlemlerin fazla vermesini bekliyoruz. Altın ithalatının tarihsel ortalamanın altına inmesi de belirleyicilerden biri oldu. Önümüzdeki dönemde dış finansman ihtiyacını azaltarak ülke risk primini olumlu etkileyecek.

Kısa vadeli dış borç istatistiklerinde revizyon yapacağız. Brüt dış borç uluslararası yatırım pozisyonu ödemeler dengesi revizyon kapsamında en önemli geliştirme vadeli ihracat alacak ve borçların firmalardan doğrudan raporlama yoluyla derlenmesi olacak. Reel sektörün dış finansman ihtiyacına yönelik değerlendirmeye katkı sağlayacak. Sonuçları 19 ağustosta kısa vadeli dış borç istatistikleriyle birlikte paylaşacağız.

Talep koşulları daha ılımlı iken emtia fiyatlarındaki yükseliş kurdaki yükseliş enflasyon görünümünü olumsuz etkiledi. Nisan ve mayısta tahminlerle uyumlu gerçekleşti ancak haziranda kontrollü normalleşmenin etkisiyle tahmin aralığının üst sınırına yaklaştı. Artışta temel mal enerji gıda grupları belirleyici olurken hizmetlerin katkısı sınırlı oldu. Vergi yönetilen yönlendirilen eşel mobilin etkisiyle bu dönemde enflasyonu sınırlayıcı yönde oldu. Çekirdek temel mal grubu ve gıda öncülüğünde yılın ilk çeyreğinde yükseldi. Çekirdek göstergeleri ve alt grupların ana eğilimlerinin bir miktar son dönemde düşüş gösterse de yüksek seviyeyi korudu.

İkini çeyrekle uyumlu olarak toplam talebin eğilim üstü daha ılımlı seviyelere yakınsayacağını düşünüyoruz. Finansal koşullardaki sıkılaşmayla iç talep zayıfladı. Nisan enflasyon raporundan daha güçlü seyretti.

Emtianın genel seviyesi yükseldi. Diğer yandan küresel ölçekte devam eden arz kısıtları üretim darboğazı taşımacılık maliyetinde artış gelişmiş ve gelişen ülkelerde üretici fiyatlarının artmasına neden oluyor. PMI verileri tedarik kısıtlarını devam ettiğine işaret ediyor. Yılın ikinci çeyreğinde enflasyon beklentilerinin seyrine bakıldığında beklentilerin arttığını görüyoruz. Piyasa bazlı enflasyon beklentileri bir miktar gerilese de tarihsel ortalamaların üzerinde. Enflasyon tahminlerine ulaşma beklentileri yönetmede temel araç para politikasıdır. Enflasyonu düşürmek için tek başına para politikasının yeterli olmayacağını gösterdi. Düşürmekle kalıcı enflasyona ulaşmak için toplumsal mutabakat ortak çaba önem taşıyor. 

BEKLENTİLER YÜKSELDİ

Petrol fiyatlarında toparlanmanın getirdiği talep kaynaklı yükseliş yukarı yönlü güncellendi. Varsayımlarımızı petrol bu yıl için 64,4 dolardan 69,6 dolara; 2022 için 61.9 dolardan 69.4 dolara yükselttik.

2021 yılı sonu gıda enflasyonu tahminini yüzde 13'ten yüzde 15'e, 2022 yılı sonu gıda enflasyonu tahmini yüzde 9,8'den yüzde 10,1'e yükselttik.

2021 yıl sonu enflasyon tahmini 1.9 puanlık güncellemeyle yüzde 14,1’e yükselttik. TL cinsinden ithalat ve gıda fiyatlarındaki varsayımlarındaki güncellemeler, 0.8 ve 0,.5 puan arttırdı. Yönetilen yönlendirilen fiyatlar ise elektrik ve doğalgaz artışıyla 0.3 puan yükseltti. Ana eğilimdeki artış 0.2 puan yukarı yönlü katkıda bulunurken çıktı açığındaki güncelleme 0.1 puan yukarı çekti.

Enflasyon yaz aylarında yönetilen yönlendiren ithalat fiyatları oynak bir seyir izleyebilir. Para politikası duruşumuz bu oynaklıkların ana eğilime yansımayı engelleyecek sıkılıktadır. Faaliyetin geçici olacağı enflasyonun yılın son çeyreğinde belirgin düşeceğini gösteriyor. Kısa vadede belirleyici olan unsurların üçüncü çeyrekten itibaren etkisini yitirmeye başlayacağı ve son çeyrekte yavaşlayacağını tahmin ediyoruz. Yüksek seviyeler enflasyonda kalıcı düşüş gösteren oluşana kadar sıkı duruşun kararlılıkla sürdürülmesi gerektiğini gösteriyor.

"ENFLASYONLA MÜCADELEDE YALNIZ KALDIK!"

Merkez Bankası olarak enflasyonla mücadelede önemli adımlar attıklarını kaydeden TCMB Başkanı Kavcıoğlu, ancak enflasyonu düşürmek için tek başına para politikasının yeterli olmayacağını vurguladı. Kavcıoğlu enflasyonla mücadelenin toplumsal mutabakatla yapılması gerektiğini ifade ederek, “Enflasyon davranışları bozuldu, TCMB yalnız kaldı, eşgüdüm gerekli... Enflasyonla mücadeleyi herkes içselleştirmeli. Merkez Bankası olarak, Hazine ve Maliye Bakanlığı olarak mücadele vermeye çalışıyoruz. Ama odalara burada büyük görev düşüyor. Firmalar daha duyarlı olmalı, makul oranlarda zamlar yapmalarını rica ediyoruz. Bunların kendi içerisinde dengelenmesi gerekir..Herkes üzerine düşeni yapmalı. Sadece para politikasıyla çözülemez” şeklinde konuştu.

SWAP ANLAŞMALARI

Başkan yeni swap anlaşması için görüştükleri ülkeler olduğunu belirterek “Yakında yeni anlaşmaları açıkladığımızda hepiniz duymuş olacaksınız." dedi.

SORU-CEVAP BÖLÜMÜ

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Şahap Kavcıoğlu, Türkiye'nin sıkı para politikası duruşunun etkilerini yavaş yavaş görmeye başladığını belirterek, "Yılın son çeyreğinde enflasyonun belirgin şekilde düşüşe geçeceğini düşünüyoruz." dedi.

Kavcıoğlu, Merkez Bankası İdare Merkezi'nde düzenlenen yılın üçüncü Enflasyon Raporu Bilgilendirme Toplantısı'nın ardından ekonomistlerin ve gazetecilerin sorularını yanıtladı.

Başkan Kavcıoğlu, göreve başlamasının ardından gerçekleştirilen ilk yüz yüze toplantı olması nedeniyle bu toplantının kendisi için ayrı bir önem taşıdığını söyledi.

Küresel enflasyondaki artış eğilimlerine rağmen kredilerde ve iç talepteki seyirle beraber enflasyon görünümünde yıl sonuna doğru önemli bir düşüş olacağını ifade eden Kavcıoğlu, kendi tahminlerinin tamamen veri odaklı ve bir bilgi setine dayanarak oluşturulduğunu ifade etti. Kavcıoğlu, "Bu anlamda da yılın son çeyreğinde beklenen enflasyon daha düşerek politika faizi enflasyonun üzerinde kalacaktır. Buna göre bütün planlamamızı yaptık. Sıkı para politikası duruşumuz da bunun gerçekleşmesi noktasında devam edecektir." diye konuştu.

"Sıkı para politikası duruşumuz meyvelerini vermeye başladı"

Kavcıoğlu, küresel enflasyon gelişmelerinin arz ve talepten kaynaklandığını, bu yaşanan enflasyonun dünyada geçici olduğunu düşündüklerini söyledi. Kavcıoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:

Türkiye olarak bakınca, biz daha önce enflasyon ve cari işlemler problemi nedeniyle çok önceden başladığımız sıkı para politikası duruşumuzun etkilerini yavaş yavaş görmeye başladık. Yılın son çeyreğinde enflasyonun belirgin şekilde düşüşe geçeceğini düşünüyoruz. Dünyada son çeyrekte biraz daha yükselme eğiliminde. Bizim öncesinde enflasyon ve cari işlemler nedeniyle başlattığımız sıkı para politikası duruşumuz meyvelerini vermeye başladı. Bu duruşumuzu küresel risklere rağmen sürdürmeye devam edeceğiz. Bunu devam ettirirken olumlu gelişmeler de enflasyonun düşeceği noktasında hem de politika faizinin enflasyonun üzerinde kalacağı noktasında ümidimizi artırıyor. Bunun en önemli göstergesi Türkiye'nin son dönemde cari fazla verecek olması, turizmin aşılamanın hızlı ivmesiyle canlanması. Bir önceki yılın, hatta 2019 yılının üzerine çıkacak yaklaşık 20 milyar doların üzerinde turizm geliri bekliyoruz. Bununla beraber ihracatın artarak devam etmesi söz konusu. Bu yıl cari fazla vereceğimizi zaten Para Politikası Kurulu'nda da ifade etmiştik. Aynı beklentimizi devam ettiriyoruz. Yılın son çeyreğinde enflasyon belirgin şeklide düşüşe geçecek ve bu gelişmeler, özellikle cari fazla vermemiz, kur üzerinde önemli etki ederek enflasyonun düşmesine çok büyük katkı sağlamış olacak.

"Türkiye, pozitif ayrışarak önemli bir fark yarattı"

Enflasyonla mücadelede para politikasının tek başına yeterli olmasının mümkün olmayacağına işaret eden Kavcıoğlu, dolayısıyla Hazine ve Maliye Bakanlığı ile kararları eş güdümlü olarak aldıklarını belirtti. Kavcıoğlu, Bakanlığın, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını sürecinde elindeki mali alanı teşvik ve destekler için etkili şekilde kullandığını anımsatarak şunları kaydetti:

Bu yıla bakınca dönem dönem yine teşvik ve desteklerle esnaf ve diğer kesimler desteklendi. Aşılamanın artmasıyla Türkiye, 3. çeyrekte hem turizmin açılması hem ihracatın çok büyük bir artış kaydetmesi ve iç piyasada sanayinin önemli bir ivme yakalaması dolayısıyla diğer ülkelerle pozitif anlamda ayrışarak önemli bir fark yaratmış durumda. Bu çerçevede bakınca Bakanlığın belirlediği bütçe açığı rakamı şu an için bizim açımızdan sıkıntı yaratmıyor.

Kavcıoğlu, Kovid-19'un Delta varyantına ilişkin risklerin sorulması üzerine, bu noktada aşılamanın öneminin ortaya çıktığını dile getirdi. Türkiye'nin aşılamada dünyada pozitif ayrışan ülkelerden biri olduğuna dikkati çeken Kavcıoğlu, şunları ifade etti:

Gelişmiş ülkeler aşılama noktasında önemli mesafe yakalıyorlar. Aşılamanın ilerlemesiyle beraber yeni bir tam kapanmaya ülkelerin gireceğini düşünmüyorum. Bazı ülkelerde kapanmalar devam ediyor ama aşılamanın çok önemli olduğunu görüyoruz. Buradan da Türkiye'de aşılama önemli olduğu halde hala aşılamayla ilgili tereddüdü olan vatandaşların aşı olmalarını önemle rica ediyorum. Vaka sayıları, aşılanma oranı düşük illerde ve ülkelerde daha fazla. İnsanlarımızın bu konuda çok hassas olması lazım. 1,5 senedir herkes çok sıkıntılı günler yaşadı. Bu tecrübelerle de aşılanmayı iyi noktaya getirirsek önümüzdeki dönemde kapanma gibi tehlikenin söz konusu olmadığını düşünüyorum. Hem iç piyasadaki gelişmelerin olumlu olduğunu görüyoruz hem de Avrupa aşılamada önemli mesafe katetti. Bizim de ticaretimizin yoğun olduğu bir bölge. İvme kazanan dış ticaretin aksamadan devam edeceğini ve ekonomide sorun olmayacağını düşünüyorum.

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.