‘Karanlık havuz’ mu oldu?

VİOP’un bu haliyle giderek büyük aracı kurumların kendi aralarında işlem yaptıkları, bilgilerin kamuya açıklanmadığı “karanlık havuzların” yapısına büründüğü iddia ediliyor. Vatan Gazetesi yazarı Ali Ağaoğlu, "finans merkezi" olma yolundaki İstanbul'a gitirilen VİOP için bir an önce önemli adımlar atılması gerektiğini düşünüyor.
İşte Ağaoğlu'nun VİOP'ta gözlemlediği aksaklıklar ve bunların giderilmesi için önerilerinin yer aldığı yazısı:
İzmir’deki Vadeli ve Opsiyon Borsası (VOB) Ağustos ayı başında BİST ile birleşti ve “Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası (VİOP)” adını aldı. Vadeli kontratlar (futures) ve opsiyon işlemlerinin aynı çatı altında bulunması, tüm finansal piyasaların Borsa İstanbul (BİST) altında birleştirilmesi “finans merkezi” olma iddiasındaki İstanbul açısından olumlu bir adım.
VİOP açıldığından bu yana, VOB’dayken işlem gören özellikle BİST 30 Endeksi’ne dayalı vadeli kontratlar işlem hacminin en büyük kısmını oluştururken, opsiyon piyasası ve tek hisse senedine dayalı vadeli kontratlarda halen daha doğru dürüst işlem hacmi yakalanabilmiş değil! Yeterli bilgi ve tecrübenin olmadığı bu piyasanın tanınması zaman alacak. Gerek aracı kurumlar, gerekse de BİST’in kendisi tanıtım ve eğitim çalışmalarına devam ediyorlar. Bilgi arttıkça katılımcı sayısı da mutlaka artacaktır.
ARACI KURUM VE TAKAS BİLGİLERİ KARARTILIYOR
Diğer yandan 10 yıla yaklaşan VOB deneyimine sahip bireysel katılımcıların bazıları VİOP’taki bazı düzenlemelerden şikâyetçi. “Yerli katılımcı” olmalarından dolayı şikayetlerine kulak vermekte fayda var. En fazla şikayet edilen konu; günlük işlemlere dair aracı kurum ve takas bilgilerinin yayımının yasaklanması olmuş. Hisse senetleri için de geçerli olan bu “karartmanın” anlık karar vermeyi, piyasadaki işlemlerin ne yönde geliştiğinin, aracı kurumlarının pozisyonlarının gün sonunda dahi olsa açıklanmıyor olmasının karar vermeyi zorlaştırdığını düşünüyorlar. Hatta bir yatırımcı bu durumu “otobanda gözlerimiz bağlı olarak hangi şeritte durmamız gerektiğini bulmaya çalışıyoruz” şeklinde açıklıyor.
VİOP’un bu haliyle gittikçe; büyük aracı kurumların kendi aralarında işlem yaptıkları, bilgilerin kamuya açıklanmadığı “karanlık havuzların” yapısına bürünüyor iddiası yaygın. Haksız da sayılmazlar. En azından aracı kurum takas bilgileri hisse senetlerinde olduğu gibi; hatta her seans sonu olmak üzere; paylaşılabilir. Şeffaflıktan zarar gelmez! Ben de benzer düşünüyorum.
Ancak farklı görüşler de var. Kimin alıp sattığının biliniyor olması; bazı büyük işlem hacmine sahip katılımcılar tarafından, piyasaları yönlendirici olarak kullanıldığı söyleniyor. Geçmişte örneklerini gördük! Yine de işlem bilgilerinin açıklanması bir ölçüde VİOP’u “karanlık havuz” olarak anılmaktan kurtaracaktır. Buna karşın piyasa katılımcılarının da bu “yönlendirici” işlemleri rehber edinmekten kurtulması, birilerinin “peşine takılmaktansa” temel analize ve ekonominin geleceğine göre karar vermeyi öğrenmesinde fayda var.
GECE TATİL, ÖĞLEN DE TATİL!
VİOP konusunda bir başka eleştiri de “piyasa tatilleri”. Küresel piyasaların işgünlerinde 24 saat çalıştığı bir dünyada gece tatil olmayı geçtik, bir de öğlen tatili var! Uluslararası piyasalara aşina olan katılımcıların önemli kısmı; öğlen tatilinin kaldırılmasını, VİOP’taki akşam kapanışının da ileri saate alınmasını öneriyor. Aracı kurum çalışanlarını zorlayacak olsa da yanlış bir öneri değil!
Geçen hafta Fed’in açıklamasında olduğu gibi pozisyonunu kapatmak isteyenler “çalışır” bir piyasa bulamadıklarından pozisyonlarını kapatamadılar. Bu durumda piyasalarda gereksiz veya “önlenebilir” fiyat boşlukları oluşuyor! Bunlar “küresel finans merkezi” olmak isteyen BİST için çözülemez sorunlar değil. Yerli yatırımcılarla barışmak için de iyi bir fırsat diye düşünüyorum.

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.