'Kara Cuma'nın iki yüzü

Rusya ve ABD arasında uzun yıllara dayanan ‘güç savaşı’ dün keskin çizgilerini gösterdi. Rusya’yı yaptırım kıskacına alan ABD’de alışveriş çılgınlığı yaşanırken, Rus ekonomisinde düşen petrol fiyatları nedeniyle alarm zilleri çaldı. ABD’de geleneksel indirimli “Kara Cuma” alışverişlerinde bir günde 40 milyar dolar harcanırken, Rusya OPEC’in petrol üretiminde kısıntıya gitmeme kararıyla gerçek anlamda bir kara Cuma yaşadı.

RUSYA’DA ŞOK!



PETROL İhraç Eden Ülkeler Örgütü’nün (OPEC) üretimi kısmama kararı almasıyla beraber petrol fiyatlarında yaşanan düşüş trendi tüm ülkeler tarafından yakından takip ediliyor. Trendin devam etmesi halinde bazı ülkelerin kazançlı çıkması, bazılarının ise kayıplar yaşaması öngörülüyor. Haziran ayından bu yana petrolde devam eden düşüş trendi, OPEC kararının ardından ivme kazandı. Brent petrolün varil fiyatı, kararın açıklanmasıyla 7 Temmuz 2010’dan bu yana en düşük seviye olan 71.23’ü gördü. Petrol fiyatlarındaki bu düşüş, en çok geliri petrol ticaretine dayalı ekonomileri endişelendiriyor. Bu ekonomilerden biri de Rusya.

GERÇEK KARA CUMA

Ukrayna krizi sonrası ABD ve Batılı ülkelerin yaptırımlarına maruz kalan Rusya, petrol fiyatlarındaki düşüşle ciddi oranda gelirinden oldu. Ülkenin para birimi Ruble de dolar karşısında bu yılın başından beri yüzde 28 oranında değer kaybetti. Dolar/ruble paritesi OPEC kararı öncesi bulunduğu 47.4 seviyelerinden yükselişe geçerek 49.3’ü görürken, dün de yukarı yönlü hareketini sürdürdü ve tarihinin en yüksek seviyesine ulaştı. Ülkenin gelir kalemlerinin yaklaşık yarısını petrol ve doğalgazdan karşılayan Rusya, OPEC zirvesi sonrası bütçesini yeniden gözden geçirme kararı aldı. Rusya Maliye Bakanı Anton Siluanov, önümüzdeki birkaç yıl petrol fiyatlarının varil başına 100 değil 80 dolar seviyelerinde kalmasının muhtemel olduğunu ve bu koşullarda devlet bütçesini gözden geçirmeleri gerektiğini söyledi. Siluanov, “Mali ve ekonomik planlarımızı yeni makroekonomik koşullar çerçevesinde inşa etmeliyiz. Bu koşulların çok çabuk değişeceğini düşünmüyoruz” dedi.

100 MİLYARLIK KAYIP

Rusya merkez bankası da 2014 büyüme tahminini yüzde 0.3’e çekerek, 2015 için ise hiç büyüme olmayacağı tahmini yaptı. Eylül ayında 2015 için açıklanan büyüme tahmini yüzde 0.9 ila 1.1 olmuştu. OPEC’e üye olmayan Rusya, günlük yaklaşık 10.5 milyon varil üretim ve yüzde 11 payla dünyanın en büyük petrol üreticisi konumunda.  Petrol fiyatlarıın 100 değil 80 dolar civarında seyretmesi durumunda, Rusya’nın yıllık kaybının 100 milyar doları bulacağı ifade ediliyor. 
Petrol fiyatları, bu yılın başından bu yana yüzde 27 oranında düşüş kaydederek, ayı piyasasına girmişti. Bazı ekonomistler, petrol fiyatlarının 70 doların da altına düşeceği tahmini yürütüyor. Bir analist, “OPEC’in bu kararı elbette ki petrol fiyatlarının gerilemeye devam etmesine sebep olacak. Küresel büyüme rakamlarının yavaşladığı şu günlerde, petrol talebi de benzer oranla azalmaya devam ediyor” yorumu yaptı.

ABD’DE ŞOV!



ABD’de ‘Kara Cuma’ olarak adlandırılan ve Şükran Günü sonrasına denk gelen yaklaşık bir ay süren yılbaşı alışveriş sezonu başladı. Önceki yıllarda yaşanan arbedeler ve meydana gelen can kayıpları nedeniyle ünlü mağazaların perşembe günü akşamından başlattıkları sezon açıldı. Perakende devlerinin yaptıkları büyük indirimlerden yararlanmak isteyen Amerikalılar saatler öncesinden mağazaların önünde kuyruklar oluşturdu. Promosyonlu ürünlerin yüzde 90’lara varan indirimlerle satıldığı mağazaların önünde polisin güvenlik önlemleri aldığı gözlendi. 

Yılbaşı alışveriş sezonu, ABD ekonomisinde yaklaşık 600 milyar dolarlık bir hacim oluşturuyor. Ulusal Perakende Federasyonu’nun (NRF) verilerine göre, sezonun “kara cuma” ile başlayan ve “siber pazartesi” ile son bulan ilk dört günlük döneminde 140 milyondan fazla kişinin yaklaşık 40 milyar dolar tutarında alışveriş yapması bekleniyor.
Diğer taraftan ABD’de “İnsan Hakları için Karartma” adlı aktivist grup, Ferguson’da 18 yaşındaki Michael Brown’u öldüren polisin yargılanmamasını protesto etmek destek amacıyla “Kara Cuma’da alışveriş yapılmaması” çağrısı yaptı.

ABD’ye bir iyi bir kötü haber

DÜŞEN petrol fiyatları, büyük bir petrol tüketicisi olan ABD ekonomisi açısından olumlu bir gelişme, ancak ülkenin kaya petrolü üretiminin, düşük petrol fiyatları nedeniyle kayıplar yaşayabileceği de kaydediliyor. Petrolün varil fiyatındaki her bir dolarlık düşüşle, kaya petrolü üretmenin karlılığının düştüğü vurgulanıyor. Diğer yandan, petrol üreticisi tüm ülkeler arasında gerçek galibin Suudi Arabistan olduğu, bu ülkede düşen fiyatlara rağmen hala petrol üretiminden kar sağlandığı belirtiliyor.

Türkiye kazananlar arasında yer aldı

ENERJİDE büyük oranda ithalata bağımlı olan Türkiye için petrol fiyatlarındaki düşüş sevindirici bir gelişme. Türkiye’nin hem petrol, hem de petrol fiyatlarına endeksli olan doğalgaz faturası düşecek. Ancak akaryakıt üzerindeki yüksek vergiler nedeniyle petrol fiyatlarındaki düşüş tüketicilere bire bir oranda yansımıyor. Dün Borsa İstanbul günü yüzde 1.75 yükselişle 86 bin 168 puandan kapattı.

EPDK: Korkmayın en ucuz yakıtı alın

ENERJİ Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Başkanı Mustafa Yılmaz, akaryakıt fiyatlarındaki oluşumu hassasiyetle takip ettiklerini belirterek, “Bazı dağıtım şirketlerinin fiyat indirimine gitmelerini, yeterli olmamakla beraber olumlu buluyoruz. Ayrıca bu süreçte mevcut olumlu konjonktüre rafinerinin de katkıda bulunmasını bekliyoruz” dedi. Yıldırım tüketicilere de akaryakıt alırken, indirim yapan dağıtım şirketini tercih etmeleri çağrısı yaptı. (Hürriyet / Merve Erdil)
 

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.