Hisseler defter değerinden de ucuz

İngilizlerin FTSE 100 endeksinde gerileme, yüzde 10.90, Almanların Dax endeksinde yüzde 13.35, Japonların Nikei endeksinde yüzde 12.37 oranında. Krizin teğet bile geçmediği İMKB’deki gerileme TL olarak yüzde 22.8, dolar olarak yüzde 32.7 oldu.
Ekonomideki dalgalanmalardan (krizden) ülkenin ne ölçüde etkilendiğini anlamak için izlenen göstergelerin başında borsa geliyor. Endeksler, borsada hisselerin fiyatlarının genel olarak aşağıya mı, yukarıya mı gittiğini gösteriyor. Dışarıda sert kriz rüzgârları eserken, bizim borsamız neden bu bu kadar hızlı düşme içinde?
İşi bilenlere sordum. Diyorlar ki, bizim borsamız Türk Borsası ama oyuncuları yabancı. Başka ülkelerin borsalarında da yabancı oyuncular var ama o borsalarda oyun (1) Ya tek bir para birimi ile oynanıyor (2) Ya da iki para birimi ile oynanıyor ama para birimleri fazla oynak değil.
İMKB’de işlem gören hisselerin yüzde 62 dolayındaki kısmına yabancılar sahip. Onlar dövizle oynuyor. Ama borsada fiyatlar TL ile oluşuyor. TL’nin değerindeki oynama yabancıların alım satım kararlarını etkiliyor. Kaldı ki son zamanlarda yabancıların bozdurdukları veya satın aldıkları dövizlerde de fiyatlar iniyor, çıkıyor.
Yabancılar duruma hâkim
Örneğin, 1.50 TL’den dolar bozdurarak borsada TL yatırımı yapan yabancılar, Dolar yükselirken kayba uğramadan dolara dönme arayışında satış yaparken, dolarını 1.70 TL’den bozdurarak piyasaya girmek isteyen yabancı, öbürünün sattığı hisseleri alabiliyor. Bu nedenle yabancı payı büyük ölçüde düşmediği halde, yabancıların alım satım hareketlerinden endeks etkileniyor.
Türkler ise genelde yabancıları gözleyerek alım satım yaptıklarından, onlar da yabancıların peşinden gidiyor. Bütün bu fırtına içinde en önemli gelişme, hisselerin piyasa değerinin defter değerlerinin altına düşmesi. Belli hisselerdeki değer değişimini izlemek isteyenler için Piyasa Değeri /Defter Değeri önemli bir göstergedir.
Sermaye sahipleri
Hisselerin Defter Değeri, o şirketin varlığının ne büyüklükte olduğunu gösterir. Şirketin özsermayesi (ödenmiş sermayesi+ihtiyatlar toplamı+dağıtılmayan kârları+yeniden değerleme artış fonu+benzer fonlar toplamı) şirketin hisse sayısına bölünür. Bu rakam, şirketin varlığından 1 hisseye düşen değeri gösterir.
Şirket o gün (mesela dedik) tasfiye olunsa, tüm varlığı satılıp savılsa, 1 hisseye düşecek para işte o kadardır. Piyasa değeri ise hissenin belli bir günde borsada alınıp-satıldığı fiyattır. Yıllar önce kurulmuş bir sanayi kuruluşunun, bir bankanın defter değerinin üzerinde değerinin olması gerekir. Çünkü defter değerinin üzerinde ismi, marka değeri, teşkilatı, pazarı, müşterileri vardır. Bilgi, teknoloji birikimi vardır.
Bu nedenle normal dönemlerde piyasa değeri, defter değerinin her zaman üzerindedir. Örneğin, bankalar yabancılara satılırken, Denizbank defter değerinin 3.9 katına, Finansbank 3.7 katına, Akbank 2.8 katına, Garanti 2.6 katına satılmıştı.
İMKB’de işlem gören hisselerin Piyasa Değeri/Defter Değeri oranlarına baktım. Bankalarımızınki 1.5 dolayında, oranı 1’e yaklaşan bankalarımız var. Holdinglerimizin Piyasa değeri defter değerinin 1’ine veya 1’rinin de altına düşmüş.
İhracat yapan 50 yıllık anlı şanlı sanayi şirketlerimizde bu oran 1.20 veya 1’in altında. Hisse fiyatları daha da düşer mi? Bilinemez. Ama düşmesin diye, fiyat düşmesini frenlemek için bazı şirketlerin ve holdinglerin önde gelen ortaklarının kendi şirketlerinin hisselerini aldıkları görülüyor.
Sermaye Piyasası Kurulu da
İMKB’deki düşüşü firenlemek için şirketlerin belli sınırlar içinde İMKB’de işlem gören kendi hisse senetlerini satın
alabilmelerine izin verdi.

güngör uras milliyet

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.