Halka arz fiyatı ne olacak

Bu yıl 1.15 milyar TL ciro, yüzde 10 karlılık hedefleyen Kombassan Holding hisselerinin bu ay içinde İMKB’de işlem görmeye başlaması bekleniyor. Ruhi Sanyer, Kombassan’ın halka arzıyla ilgili merak edilen noktaları Bloomberg Businessweek’te kaleme aldı. İşte, Kombassan Yönetim Kurulu Üyesi Muzaffer Aydemir’le konuşan Ruhi Sanyer’in yazısı…
Başta Almanya olmak üzere çeşitli Avrupa ülkelerinde çalışan Türk vatandaşları için 1989, unutulmaz bir yıldı. Birikimlerini faizli finansal araçlarda değerlendirmek istemeyenler için yeni bir fırsat ortaya çıkmıştı. Konyalı girişimci bir kimya öğretmeni olan Haşim Bayram’ın kurduğu Kombassan Holding, “yüzde 25 kâr garantisi” ile “Almanya’da gördükleri tesislerin aynılarını Anadolu’da gerçekleştirmek” için kurduğu şirketlere, Almanya’da yaşayan Türkleri ortak ediyordu.
Anadolu modern teknolojili fabrikalara sahip olacak, şirketler kâr edecek, vatandaş garanti kârı cebine koyacaktı. Binlerce gurbetçi bu iş modeline ikna oldu. Paralarını Kombassan’a emanet ettiler. Kombassan hemen hemen her sektörde yatırım yapmaya başladı. Ancak Konyalı Haşim Hoca’nın modelinin tuttuğunu gören bazı uyanıklar işi daha da ileri götürdüler.
Camilerde düzenlenen toplantılarda hiçbir zaman yerine getirilemeyecek sözler verildi. Mevcut olmayan yatırımların resimleri ve planları gösterilerek müthiş bir pazarlama faaliyeti gerçekleştirildi. Bunun sonucunda da milyarca Alman Markı, bu sözde “holdingciklerin” kasalarına akmaya başladı. Ancak 1990’lı yılların ikinci yarısında işin kokusu çıktı. Değil anaparasını “garanti kârı” tahsil için holdinglerin kapısını çalanlar bile karşılarında ya kimseyi bulamıyor ya da “paramız yok” yanıtını veren yöneticilerle karşılaşıyordu.
Bir de Kombassan gibi “iyi niyetle yola çıkan” ancak yanlış ticari kararlar, hesapsız girişimlerle zora düşenler vardı. Bu badireden vatandaşın büyük kısmı, birikimlerini kaybederek çıktı. Nispeten küçük kısmı ise parasının bir kısmını açtığı davalarla kurtarabildi.
Bugün artık ortada “kâr garantili” holdinglerden ikisi dışında hiçbiri ortada yok. Birinin hisse senetleri İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda (İMKB) işlem görüyor, dönemin öncüsü Kombassan Holding ise büyük bir olasılıkla Ekim ayında hisse senedi pazarına geliyor. Kombassan Yönetim Kurulu Üyesi Muzaffer Aydemir, bu gelişmeyi “ellerindeki kelepçenin çıkartılması” olarak tanımlıyor. “Biz zaten 1990’lı yılların sonuna doğru yapımızı Sermaye Piyasası Kanunu’na uygun hale getirmiş ve Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) kapısını çalmıştık. Ancak sistem bizi sahiplenmemişti. Bu yüzden de 5-6 yıldır kâr ettiğimiz halde ortaklarımıza temettü veremiyorduk. 1999’a kadar iyi geldik. Sonra diğer şirketlerin sıkıntıya düşmesi bizi de etkiledi. Ortaklarımız paralarını istemek için kapıya yığıldılar” diyen Aydemir, sözlerine şöyle devam ediyor: “Bürokrasi bizi hep engelledi. Özelleştirmeden Petlas’ı aldık; ancak hakkımız olan teşvikler verilmedi. Sonunda onu da finans kurumumuzu da elden çıkartmak zorunda kaldık. Diğer yatırımlarımızda da hep zorluklarla karşılaştık.”
Hisselerinin Ekim ayında İMKB’de işlem görmeye başlaması beklenen Kombassan Holding’in ödenmiş sermayesi 85 milyon 400 bin lira. Holding yüzde 100 halka açık olacak. Özsermaye 42 milyon 700 bin paya bölünmüş ve yüzde 70’i yurtdışında olan 72 bin ortağı verilmiş. En büyük ortağın bile hissesinin oranı yüzde 1’in üzerinde değil. Hisseler İMKB’de “serbest marj” ile işlem görmeye başlayacak. Yani isteyen istediği fiyatı teklif edebilecek. Ancak tabii bir alım ve satım yapmak isteyenlere yön vermesi açısından bir referans fiyatı olacak. Bu referans fiyatı ise Ülker Grubu ile İstikbal Grubu’nun ortak olduğu BMD’nin (Bizim Menkul Değerler) çalışmaları sonucunda ortaya çıkacak. BMD’ye bir başka aracı kurum da yardımcı olacak. Zaten 2010’da bir değerlendirme de yaptırılmış. Aydemir, rakam telaffuz etmese de sohbetin seyrinden referans fiyatın 40 lira civarında olacağını anlıyorum.
Aydemir’in anlattığına göre, çok uzun süre sessiz kalan Kombassan Holding’de önemli bir yeniden yapılanma gerçekleştirilmiş. 2000-2007 arası hayli sıkıntılı geçmiş. 2007’de şirketin kurucusu Haşim Bayram sağlık sorunları nedeniyle yönetimden çekilmiş ve yeni bir yönetim kurulu oluşturulmuş. İlk iş olarak, zarar eden şirketler kapatılmış, çok fazla önemi olmayan ortaklıklardan çekilinmiş, AFRA alışveriş merkezi satılmış ve sahip olunan şirketlerin özsermayeleri güçlendirilmiş. Ayrıca beş sektörde yoğunlaşma kararı alınmış. Şimdi hedef yoğunlaşma kararı alınan gıda ve hayvancılık, kağıt-kârton, inşaat ve yapı elemanları, makine, turizm ve otelcilik alanlarında beş yıl içinde sektörün birinci ya da ikincisi olacak şirketleri yaratmak. Enerji sektörü de yeni dönemde yatırım yapılacak yeni alan olarak öne çıkıyor.
Yeni yönetimin 2007’de belirlediği önceliklerden birisi de Hisse senetlerini borsada işlem görür hale getirerek alınıp satılmasını sağlamak ve ortaklara kâr payı dağıtmakmış. Gelinen nokta bu yolda da önemli mesafe alındığını gösteriyor.
Kombassan bugün yurtiçi ve yurtdışında (Romanya ve Macaristan’da rulman fabrikaları) 18 şirket ve 32 tesisle faaliyet gösteriyor. Geçen yıl 1 milyar 30 milyon lira ciro, 70 milyar lira da net kâr yapmış. Bu yılki ciro hedefi 1 milyar 150 milyon lira. Yüzde 10 civarında kârlılık hedefleniyor ve ilk üç aylık sonuçlar da bu hedefin fazla zorlanılmadan tutturulacağını gösteriyor. Kombassan geçen yıl 55 milyon lira yatırım yapmış, “Bu seneki rakam da ondan aşağı olmayacak” diyor Aydemir. Holding’e bağlı şirketlerde 5 bin 791 kişi çalışıyor. İSO 500 Sanayi Şirketi arasında Holding’in altı şirketi bulunuyor.
Hisselerin İMKB’de işlem görmeye başlaması Kombassan için yeni bir sayfa açmak anlamına geliyor. İşte bu noktada Muzaffer Aydemir’e soruyorum: “Yüksek kâr garantisiyle para topladığınız ortaklarınızın açtığı davada durum nedir? O konuda ne gibi gelişmeler var?
Yanıtı, “O dönemde bazı yanlışlar yapılmış olabilir. Ama herkes ortak olduğunu ve verdiği paranın borç olmadığını biliyordu. O nedenle bugün Almanya’da açılan davalarda kişinin ortak olduğunu kanıtlayınca kazanıyoruz. Zaten ortaklarımızdan 2 bin 700’ü bizden davacı” şeklinde oluyor. Aydemir, onlarla da anlaşmak üzere olduklarını belirterek, “Bu davalar 2000-2007 döneminde sıkıntılar nedeniyle takip edilemedi. Kazananlar o dönemde kazandılar. Şimdi hukukçularımız bu işleri takip ediyorlar. Avrupa’da davayı takip etmezseniz, haklı olsanız bile kaybedersiniz. Adalet önünde haklı çıkıyoruz, kazanıyoruz” diyor. Benim “Buradaki adalet önünde haklı çıkıyorsunuz; ama öbür taraftaki adalet önünde haklı çıkabilecek misiniz?” şeklindeki sorumu ise yanıtlamıyor.
Ruhi Sanyer- Bloomberg Businessweek

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.