GLOBAL KRİZİ YENDİ, FİYAT KRİZİ ZORLUYOR

Global krizi yendi, fiyat krizi zorluyor Türkiye’de demir-çelik sektörünün en güçlü ismi Erdemir global krizden derin yaralar aldı. Ölüm sarmalındın kurtulan Erdemir, 2009 son çeyrek bilançosunun ardından 2010 ilk çeyrekte kar açıkladı. Ancak hammadde fiyatlarındaki yeni artış dalgasının, ürün fiyatlarına yansıtılamayacağı beklentisi, şirketin yılın ikinci yarısında zorlanacağının göstergesi olarak görülüyor. EKONOMİST Ordu mensuplarının ve onun sivil çalışanlarının ödedikleri aidatlarla 1961’de kurulan ve 240 bin üyesi bulunan Oyak, Ekim 2005’te Erdemir’in yüzde 49.29’u için yapılan özelleştirme ihalesini yaklaşık 3 milyar dolar ödeyerek kazandı. Şirketin yönetimi ise 27 Şubat 2006’da Oyak Grubu’na devredildi. Erdemir’in bilançosundaki yüzde 3’lük hisse de dikkate alındığında Oyak Grubu, başta Ereğli Demir Çelik Fabrikası ve İskenderun Demir Çelik olmak üzere yedi şirketi bünyesinde bulunduran Erdemir Grubu’nun yüzde 51.2’sine sahip. Oyak Grubu açısından büyük öneme sahip Erdemir, 2008’in son çeyreğine kadar başarılı bir performans sergiledi. 2008’in son çeyreğiden itibaren global krizin etkileriyle birlikte şirket, büyük sıkıntı içine girdi. Hatta çarklar durma noktasına geldi. 2009’un son çeyreğinden itibaren ise son iki çeyrekte şirketin bilançolarında ürün fiyatlarındaki artışın da etkisiyle toparlanma görülüyor. Ama şirketi inceleyen analistler henüz ‘al’ notu vermenin erken olduğunu düşünüyor. Çünkü hammadde fiyatlarında süregelen artışı, şirketin talep yönündeki zayıflık nedeniyle satış fiyatlarına yansıtamayacağı kaydediliyor. Bu da hissenin baskı altında kalmasına neden oluyor. Kriz, hesapları bozdu Şirketin son yıllarına bakıldığında, Oyak Grubu’nun yönetimi devraldıktan sonra Erdemir’de büyük montanlı yatırımlara devam ettiği söylenebilir. Ereğli fabrikasının kapasitesi artırılırken, İskenderun fabrikasında uzun üründen yassı ürüne geçiş yolunda önemli adımlar atıldı. 2011’de tam anlamıyla devreye girecek 2.3 milyar doları bulan yatırımlar sayesinde İsdemir 5.3 milyon ton/yıl sıvı çelik, 3.5 milyon ton/yıl yassı çelik kapasitesine ulaşacak. Erdemir fabrikası ise 2012 yılında 5.3 milyon ton yassı çelik kapasitesine ulaşacak. Söz konusu yatırımlar sayesinde Erdemir Grubu 8.8 milyon ton yassı mamul üretim kapasitesiyle Avrupa Birliği’nin en büyük 4’üncü üreticisi konumuna gelecek. Erdemir Grubu işte bu yatırımları yaparken 2008’in son çeyreğine kadar karlılığını da korumayı başardı. 2008 yılı için 1 milyar lira kar beklentisinde olan Erdemir için Oyak Grubu Genel Müdürü Coşkun Ulusoy “1 milyar doları bile aşarız” diyordu. Yılın dokuz ayında bu hedefler tuttu. Hatta şirket dokuz ayda tarihi rekor kırarak 1 milyar 458 milyon lira net kara ulaştı. Sadece karlılıkta değil piyasa değeri açısından da büyük bir ivme kazanıldı. Şirket çelik fiyatlarındaki yükselişle birlikte 10 milyar dolar piyasa değerini buldu. Sarmaldan kurtuldu Erdemir, 2008’in son çeyreğinden itibaren global krizin etkilerini tüm sektör şirketleri gibi derinden hissetti. Yurtiçi ve yurtdışı siparişlerin kesilmesi, ürün fiyatlarında yaşanan yüzde 70'lik düşüş, yüksek fiyattan temin edinen hammaddeler, fiyat düşüşünden doğan stok değer düşüş karşılıkları ve döviz açık pozisyonundan kaynaklanan kur farkı giderleri, Erdemir'in 2008'in son çeyreğinde 1 milyar 188 milyon lira rekor zarar etmesine neden oldu. Erdemir'in hatları Mart 2009'a gelindiğinde durma noktasına geldi. Hatta durumu ‘ölüm sarmalı' olarak adlandıran Erdemir Genel Müdürü Oğuz Özgen, ilave sipariş alamazlarda Nisan 2009'da hatların durabileceğini söyledi. 2008 son çeyrekten başlamak üzere 4 çeyrek üst üste dört bilanço döneminde zarar açıklayan Erdemir, ürün fiyatlarının toparlanması, stok maliyetlerinin ve kur farkı zararlarının azalması gibi faktörlerle 2009’un son çeyreğinde 120 milyon lira net kara ulaştı. Böylece ölüm sarmalından kurtulduğunun işaretini verdi. Ancak yılı 168 milyon lira zararla kapatmaktan da kurtulamadı. Yeni risk, fiyat artışı Büyük umutlarla bu ihaleye giren ve ihaleyi kazandıktan sonda şirketi büyütme adına önemli adımlar atan Oyak Grubu, sonuçta büyük hüsran yaşamaktan kurtuldu. 2010 yılına gelindiğinde şirket, 2009 son çeyrek performansını devam ettirdi. İlk çeyrek itibariyle 160.4 milyon lira kar açıklayarak 2009 son çeyrekteki rakamın da üzerine çıktı. Şirket rekabetçi fiyatıyla kapasite kullanım oranını da artırdı. Ancak bu olumlu eğilime rağmen şirket hisseleri için analistlerin ‘al’ notu verme korusunda aceleci davranmadıkları gözleniyor. Çünkü yılın son çeyreğinde hammadde fiyatlarının yükselmesi ve bu fiyat artışlarına sektör şirketlerinin ve dolayısıyla Erdemir’in ürün fiyatlarına tam olarak yansıtamaması beklentisi var. Dünyada demir cevherinde üç büyük grup; BHP, Rio Tinto ve Vale’nin yılın üçüncü çeyreğinde ürünlere yüzde 23 oranında zam yapacak. Analistler, global ekonomik toparlanma beklendiği gibi gerçekleşmediği için bu zamlar fiyatlara yeteri kadar yansıtılamayacak ve marjlarda yeniden daralmalar gözlenecek. Bu beklentilere bakıldığında analistler Erdemir’in 2010 ikinci yarıda zorlanacağı yorumunu yapıyor. STRATEJİ Yılın ikinci yarısı zor geçecek Ekspres Yatırım Analisti Kurthan Atmaca: Sektörde hammadde fiyatlarında yılın ilk döneminde yüzde 70-90 arasında artışlar oldu. Talepteki canlılık ile birlikte Erdemir, hammadde fiyatlarındaki bu artışı, ürün fiyatlarına yansıtarak marjlarını korumayı başardı. Mayıs ortasından itibaren ise talep yönündeki sıkıntılarla birlikte ürün fiyatlarında bir düşme eğilimi söz konusu. Hammadde fiyatlarının ise üçüncü çeyrekte yüzde 20-25 oranında artması bekleniyor. Böyle bir ortamda talep yönlü iyileşmeler olmazsa Erdemir, fiyatlarına hammadde maliyetini ilave edemez. Bu da operasyonel faaliyetleri olumsuz etkiler. Şu aşamada hisse ile ilgili ‘tut’ önerimiz bulunuyor. Ancak yılın ikinci yarısında Erdemir’in yeniden sıkıntılı bir sürece girmesi olası. Yatırım Finansman Araştırma Müdürü Zümrüt Can: Erdemir hisseleri endeksin altında performans sergiliyor. Bu durumun bir süre daha devam etmesini bekliyoruz. Hissede ‘Endeks Altı Getiri’ notumuzu koruyacağız. Çünkü dünyada büyük demir cevheri üreticileri çin kaynaklı talebin de etkisiyle fiyatlara zam yapıyor. Erdemir’in hammadde fiyatlarındaki bu talebi ürün fiyatlarına yansıtamayacağını düşünüyorum. Yılın ilk çeyreğinde sürpriz şekilde 160.4 milyon lira net kar açıklayan şirketin ikinci çeyrekte bu rakama ulaşmasını beklemiyorum. Üçüncü çeyrekde de talep yönlü sıkıntılarla birlikte şirketin marjları baskı altında kalkaya devam edecek. Şeker Yatırım Analisti Burak Demirbilek: İlk çeyrekteki yüksek marjlar, ikinci çeyrekte olmayacak. Ancak 2009 ikinci çeyreğe göre baz etkisiyle olumlu performans sürecek. Haziran ayında şirket rakamlarını açıklamıyor ama ürün satış fiyatlarında düşüş başladığı belirtiliyor. Bu durum hammadde fiyatlarındaki artış ve ürün fiyatlarındaki düşüş eğilimiyle birlikte şirketi olumsuz etkileyebilir. Ancak 2009 üçüncü çeyrek gibi çok olumsuz bir tablo görmeyiz. Şu anda 5.30 TL hedef fiyatla hissede ‘al’ önerimiz var. Hissede not değişikliği için bilanço performanslarına bakacağız.

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.