Gizli yönetmelikle yapılan yasalaşıyor

TBMM İçişleri Komisyonu’nda görüşmelerine başlanacak olan MİT yasa teklifiyle ilgili AK Partili komisyon üyelerinin katılımıyla brifing düzenlendi.

Nuray Babacan'ın Hürriyet'teki haberine göre MİT’ten gelen 5 kişi, yasa çalışmalarının 9 ay önce başladığını, düzenlemenin acil ihtiyaç olan bölümlerinin TBMM’ye gönderildiğini anlattı. MİT mensupları, gizli yönetmeliklerle yapılan uygulamaların sorun yarattığını, dava konusu olduğunu, bu yüzden bazı yetki ve görevlerin yasaya taşınması gerektiğini söyledi. MİT mensuplarının verdiği brifingde şu bilgiler yer aldı:

YASAYA TAŞIMA ZORUNLULUĞU

“MİT yıllardan beri çalışmalarının büyük bölümünü gizli yönetmeliklerle yapıyordu. Ancak gelişmelerin ışığında yapılan faaliyetlerin yasaya taşınma zorunluluğu oldu. Daha önce kurumlararası protokolle yapılan birçok çalışma yapılamaz hale geldi. Örneğin, THY’yle yapılan protokolle gelen yolcuların listesini alabiliyordu MİT. Ancak THY, halka açık bir şirkete dönüştükten sonra bu bilgileri protokolle verme işlemine son verdi, protokol iptal edildi.  Ancak ABD yasalarına göre, THY dahil, bu ülkeye giden ve bu ülkeden çıkan tüm uçuşların bilgileri alabiliyor. Biz kendi ülkemizin şirketinin bilgilerini bile alamıyoruz, o yüzden yasal düzenleme gerekiyor. Cezaevlerine yapılan görevlendirmelerde de benzer sorun yaşanıyor. Eskiden cezaevlerine yönetmelik uyarınca giriş çıkışlar yapılabiliyordu. Artık onda da sıkıntı var. MİT mensuplarının deşifre olması gibi sorunlar yaşanabilir.”

TİCARİ SIR- ANKESÖRLÜ TELEFON

AK Parti milletvekilleri ise MİT’in ticari sırlara ulaşmasına olanak verilmesiyle ilgili sorular yöneltti. MİT elemanları vekillere “MİT aldığı bilgileri, BDDK’da olduğu gibi gizli tutacak ve amacı dışında kullanmasının yaptırımları olacak. Bu uygulama bize has değil, diğer ülkelerde de uygulaması var. Örneğin, Adana’daki TIR operasyonunda, kredi kartıyla ankesörlü telefon kartı alanın kim olduğunu tespitte güçlük çektik çünkü kredi kartı bilgilerine ulaşamadık” diye cevap verdi.

DÜNYANIN TERCİHİ BASIN ÖZGÜRLÜĞÜ

Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) ve devletin istihbarat faaliyetleriyle ilgili düzenlemelerde köklü değişiklikler öngören teklifin TBMM Başkanlığı’na sunulması, tepkileri de beraberinde getirdi. Teklif MİT belgelerinin basın-yayın organlarında yayımlanması halinde sadece gazeteci veya sorumlu müdüre değil yayın kuruluşu sahibine de hapis cezası getiriyor. Diğer ülkelerde istihbarat belgelerinin yayınlanmasıyla ilgili yasal düzenlemeler şöyle:

ABD: 1917’de kabul edilen Casusluk Yasası’nın 798’inci bölümü, istihbarata ait gizli bilgilerin yayımlanmasını kesinlikle yasaklıyor. Ancak Amerikan Yüksek Mahkemesi’nin 1971’de Pentagon Belgeleri’nin yayımlanması konusunda verdiği tarihi karara göre gazeteciler, yasa dışı yollarla elde edilmiş olsalar bile kaynaklarından edindikleri gizli belgeleri yayımlamaktan ötürü sorumlu tutulamıyor. Bu nedenle, Casusluk Yasası’nın ilgili maddesi de gazetecilere karşı şimdiye kadar hiçbir zaman uygulanmadı.

FRANSA: Ceza Yasası’nın konuyu düzenleyen 413-9 maddesine göre, ulusal güvenliği ilgilendiren ve ulaşılması ve yayımlanması yasaklanan gizli bir belge, nesne, kurumlara ait iç internet yazışmaları ya da ulusal güvenliği ilgilendiren dijital dosyaları almak ya da yaymak yasayla sınırlandırılmıştır. Buna uymayanlar, devletin gizliliği esasını tehlikeye sokmak suçlamasıyla 5 yıl hapis ve 75 bin Euro para cezasına çarptırılır. Son yıllarda yaşanan gelişmeler, basın özgürlüğünün devlet sırrından daha ağır bastığı yönünde. Özellikle Sarkozy dönemindeki yolsuzluk iddialarıyla ilgili haberlerde bir takım devlet sırrı niteliğindeki gizli belgelerin yayımlanması, bazı muhabirleri tartışmaların ortasında bırakmıştı.

İNGİLTERE: Devletin istihbarat faaliyetlerini düzenleyen yasanın yanı sıra bir de istihbarat faaliyetlerini denetleyen İstihbarat ve Güvenlik Komitesi bulunuyor. Edward Snowden’ın sızdırdığı belgeleri Guardian’ın yayımlanmasının ardından gazetenin editörü parlamentoda soruları cevaplamak zorunda kaldıysa da yargılanmadı.

İTALYA: Başbakanlığa bağlı İtalyan iç ve dış gizli istihbarat birimleri AİSE ile AİSİ tarafından ele geçirilen devlet sırlarının sızdırılmasından veya yayınlanmasından sorumlu ‘her bir kimse ya da kurum’ 5 yıldan az olmamak şartıyla hapis cezasıyla yargılanabilir. Bu mahkeme tarafından 12 bin ila 22 bin Euro arasında para cezasına çevrilebilir. Bugüne kadar İtalya’da ‘devlet sırrı’ ihlali yaşanmadı. 

YUNANİSTAN: Yunanistan’da bugüne kadar ‘gizli belge’ yayımlamak suçunda hiçbir gazeteci, editör veya medya patronu hapis cezasına çarptırılmadı.

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.