Gazda yüzde 6 indirim sağlayacağız

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasındaki zirvede sürpriz enerji kararları çıktı. Putin AB’ye enerji resti çekerek, AB’nin tutumundan ötürü Güney Akım Projesi’nden vazgeçileceğini açıkladı. Erdoğan ile Türkiye topraklarında Güney Avrupa tüketicileri için yeni bir enerji hattı kurulması konusunda da mutabakata varıldığını belirten Putin, 1 ocaktan itibaren Türkiye’ye sağlanan doğalgazda yüzde 6 indirim yapacaklarını da açıkladı.

Erdoğan ile Putin, Türkiye Cumhuriyeti-Rusya Federasyonu Üst Düzey İşbirliği Konseyi 5. Toplantısı’nın ardından düzenlenen imza törenini sonrasında ortak basın toplantısı düzenledi. Toplantı sonrasında boru hatlarıyla yeni taşıma mutabakat zaptı, enerji verimliliğine ilişkin mutabakat zaptı, nükleer enerjiyle ilgili alanlarda personel yetiştirmeye yönelik mutabakat zaptı, kobiler alanında işbirliği zaptı, çalışma sosyal güvenlik ve istihdama ilişkin mutabakat zaptı, cezayi konularda adli yardımlaşma ve suçluların geri verilmesine yönelik mutabakat zaptı imzalandı.

SÜRPRİZ KARARLAR

İkilinin ortak basın toplantısında sürpriz enerji kararları çıktı. Putin, bir süredir sıkıntı yaşadığı AB’ye Türkiye ziyaretinde rest çekerek Güney Akım Projesi’nden vazgeçileceğini açıkladı. Güney Akım Projesi’nde Bulgaristan ile anlaşma sağlanamadığı için projenin bu koşullarda geliştirilmesine devam etmeyeceklerini açıklayan Putin, “Karadeniz’de projenin inşaatına başlamayacağız çünkü bu durumda inşaata başlamak ve Bulgaristan’a ulaşınca durdurmak mantıklı değil, yeniden gözden geçireceğiz” dedi. Söz konusu projeye dair Avrupa Komisyonu’nun aldığı kararları da eleştiren Putin, “Avrupa bunu gerçekleştirmek istemiyorsa gerçekleştirilemeyecek. Demek ki enerji kaynaklarımızı farklı yerlere göndereceğiz. Sıvılaştırılmış gazın da farklı pazarlara ihracı olacak ama Avrupa bu gaza ulaşamayacak” dedi. Projeyi onaylamamanın, Bulgaristan’ın çıkarına olmadığını savunan Putin, “Eğer Bulgaristan egemen ülkeyse AB’den bu kararları nedeniyle zararlarının karşılanmasını istesinler. 400 milyon euro gelir elde edeceklerdi ama bu bizim ortaklarımızın bağımsız seçimi” dedi.

Doğalgazda indirim müjdesi

Erdoğan ile görüşmelerin çok yapıcı ve dostane atmosferde geçtiğini vurgulayan Putin, Türkiye topraklarında Güney Avrupa tüketicileri için yeni bir enerji hattı kurulması konusunda da mutabakata varıldığını belirterek, “Türkiye’nin enerji taleplerini karşılamaya hazırız. Yeni enerji hattı kurulmasında da yardımcı olacağız. Türk-Yunan sınırında bir gaz dağıtım merkezi oluşturulabilir” dedi.

‘Mavi Akım’da kapasite artacak’

Türkiye’nin enerji ihtiyaçlarının karşılanması için Mavi akım boru hattının kapasitesinin artırılması konusunda mutabakata vardıklarını ve Türkiye’ye ulaştırılan doğalgaz miktarında da 3 milyar metreküplük bir artışa gidilmesi yönünde tarafların anlaştığını belirten Putin, “Türk ortaklarımızla enerji işbirliği ile ilgili, 1 Ocak itibarıyla doğalgaz fiyatlarında yüzde 6 indirim sağlayacağız. Buna yönelik görüşmelerimiz devam edecek” diye konuştu.
Putin, Rusya’nın, Almanya’nın ardından Türkiye’nin ikinci büyük ticaret ortağı olduğuna dikkati çekerek, “Ticaret hacmi artıyor, ilgili bakanlıklar ticaretin artırılması için gerekli çalışmaları yapacak. Milli paralarla ticaretin artırılmasına çalışıyoruz, finansal kurumları buna teşvik edeceğiz. Altyapı ve ulaştırmada ortak projeler istiyoruz” dedi.
Mersin’de inşa edilmesi planlanan Akkuyu Nükleer Enerji Santrali Projesi’ne de değinen Putin, santralın inşasıyla ilgili olarak ne finansman ne de süre konusunda sorun olmadığının altını çizdi. Putin, “Projenin güvenliği konusunda da fukuşima sonrası teknolojileri uygulanıyor. O yüzden güvenlik konusunda şüpheniz olmasın” diye konuştu.

Erdoğan: Verimli geçti

Erdoğan da “değerli dostum” diye nitelediği Putin ile özellikle enerji alanlarında verimli görüşmeler yaptıklarını söyledi. Erdoğan, Türkiye topraklarında dağıtım hattı oluşturmaya yönelik mutabakat sağladıklarını kaydetti. Erdoğan, engellenen Güney Akım projesiyle ilgili de dayanışma içinde ön çalışma yapılacağını söyledi. Erdoğan, “Bugüne kadar ‘Güney Akım’ diye geçen ama şu ana kadar şu veya bu nedenlerle engellenen süreçte de bizler bu akşam yaptığımız görüşmelerle dayanışma içerisinde, herhangi bir hukuki neticesi olmayan ama ön mutabakatla tarafların bir çalışma yapıp, süratle kısa zamanda neticelendirip bu ön mutabakatı daha sonra kesin bir mutabakata çevirmek suretiyle bir adım atacağız. Bu adımdan Türkiye olarak doğalgaz açığımızda bizler istifade edeceğimiz gibi Yunanistan sınırında, Türkiye topraklarında bir dağıtım merkezi, bir hat oluşturmayı ve oradan talep neyse bu talebe göre o merkezden cevabın verilmesi noktasında da bir ön mutabakatımız var” dedi.
Rusya ile Türkiye’nin ticaret hacminin 32 milyar dolar olduğunu belirten Erdoğan, bunu 2023 yılında 100 milyar dolara çıkarmayı hedeflediklerini kaydederek, “İşbirliği alanlarını geliştirmeyi ve zenginleştirmeyi istiyoruz. Türkiye’de hayata geçirdiğimiz en önemli ve stratejik yatırımlarımızdan biri olan Akkuyu Nükleer Enerji Santralı ile ilgili geniş detaylı bir çalışmayı yaptık. 3 yılı aşkın bir süredir devam eden bu çalışmaların bundan sonraki süreci, dün ÇED’in onaylanmasıyla daha da artacak” dedi.

Rus doğalgazında yüzde 6’lık ‘başlangıç’ indirimi müjdesi

Rusya’nın doğalgaz fiyatında yaptığı indirimin gelecek yıl yüzde 10’u aşabileceği belirtilirken, bu durumun yüzde 5 düzeyindeki beklentilerin çok üzerinde olduğu ifade edildi.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in doğalgazda açıkladığı yüzde 6’lık indirim oranının bir başlangıç olduğu, indirimin önümüzdeki sene yüzde 10’u aşabileceği belirtildi.
BOTAŞ bin metreküp doğalgaz için İran’a yaklaşık 480, Rusya’ya 415, Azerbaycan’a ise 340 dolar ödeme yapıyor. İndirimin ardından Rus gazının bin metreküpü 390 dolara düşecek. Enerji yetkilileri, doğalgaz indiriminin bir başlangıç olduğunu, indirimin önümüzdeki yıl yüzde 10’u aşacağını belirtti. Bu da yaklaşık yüzde 5 olarak şekillenen indirim beklentilerinin ötesinde bir jest anlamına geliyor.

Öncelik BOTAŞ’ın

Rus gazındaki indirim ilk planda BOTAŞ’ın 2 milyar lirayı bulan zararının kapatılmasında kullanılacak. İndirimin konut ve sanayi kullanımına yansıyıp yapsımayacağı ilerleyen dönemlerde BOTAŞ’ın durumuna göre belli olacak. Rus gazının ucuzlaması, çoğu doğalgaz santrallerinde üretilen elektriğin maliyetinin de düşmesi anlamına gelecek. Gazprom ayrıca, Türkiye’nin istediği yıllık ek 3 milyar m3 gazı sağlamayı kabul etti. Türkiye’nin Rusya’dan ek gaz talebinin 2016’da karşılanması bekleniyordu.
Türkiye Rusya’dan 26,2 milyar m3, İran’dan 8,7 milyar m3, Azerbaycan’dan 4,2 milyar m3, Cezayir’den 3,9 milyar m3, Nijerya’dan 1,2 milyar m3, Spot LNG piyasasından 892 milyon m3 doğalgaz alıyor.

Avrupa’nın vetosu bıktırdı

Putin’in askıya aldığı Güney Akım’da Rus Gazprom’un yüzde 51, İtalyan Eni’nin yüzde 20 ve Fransız EDF ile Alman Wintershall’ın yaklaşık yüzde 15’er hissesi var. Kafkas doğalgazının Karadeniz üzerinden Balkanlara ve oradan da Avrupa’ya gönderilmesini öngören proje kapsamında Bulgaristan’dan Avrupa’ya giriş yapılması, ikiye ayrılacak hattın birinin Yunanistan’a, diğerinin ise Sırbistan üzerinden İtalya’ya kadar uzanacak bir hatta doğalgaz taşıması bekleniyordu. Türkiye’nin Karadeniz karasularını kullandırarak dahil olması beklenen projede AB ülkeleri ile Rusya arasında ilk çatlak Ukrayna yüzünden oluştu. İtalyan Eni, aylar önce, Rusya ve Avrupa Birliği arasındaki Ukrayna sorununa bir çözüm bulunaması halinde Güney Akım’ın tehlikeye gireceğini belirtmişti.

Rusya’yla iplerin gerilmesinin ardından Avrupa Komisyonu da projenin Avrupa’ya giriş ülkesi olan Bulgaristan’a baskı yapmaya başladı. Bulgaristan yönetimi, AB’nin kanunlarına uygun hale getirilinceye projenin inşaat faaliyetlerinin durdurulduğunu bildirdi. AB’nin burada veto gerekçesi olarak gösterdiği yasa, “boru hattı sahiplerinin gaz üretimi yapan şirketler olamayacağı” hükmüne dayanıyor. ABD’nin de Avrupa’da Rus etkisinin artması nedeniyle projeye temkinli yaklaştığı iddia ediliyordu.

Mİlyarlık avantaj

Gazprom’un ilave gaz taahhüdü ile birlikte Türkiye Rusya’dan yılda 30 milyar m3 gaz ithal etmeye başlayacak. Bu da, 415 dolarlık fiyat üzerinden yüzde 6’lık indirim için yaklaşık 750 milyon dolar, yüzde 10’luk indirim için de yaklaşık 1 milyar 245 milyon dolarlık bir avantaj anlamına gelecek.
Putin’in, mevcut koşullar altında Güney Akım projesini yürütme çabasına devam etmeyeceğini açıklamasının ardından Gazprom CEO’su Aleksey Miller da şunları kaydetti: “Güney Akım prosona ermiştir. Gazprom Türkiye’ye, 14 milyar metreküpü Ukrayna’dan transit gazın yerine geçmek üzere, 63 milyar metreküp kapasitesinde yeni bir boru hattı inşa edecek. Türkiye’ye gidecek yeni boru hattı Yunanistan sınırında oluşturulacak ticaret merkezine (hub) yaklaşık 50 milyar metreküp doğalgaz getirilmesine olanak sağlayacak. ”

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.