Francis Bacon’ın tablosu halka arz olacak

BORSAGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

1909-1992 yılları arasında yaşamış dünyaca ünlü sanatçı Francis Bacon’ın bir eseri yeni oluşturulan bir sanat borsasında halka arz olacak. Eserde Bacon’ın sevgilisinin bir portresi resmettiği görülüyor. Sanat eserinin halka arzı sıradan yatırımcılarının sanat koleksiyoncuları dünyasına erişebilmesine imkan sağlıyor. Asıl sorunda zenginlerin halihazırda tablodan elde edilebilecek en iyi ganimete ulaşmış olabileceği ihtimali.

Wall Street Journal’ın haberine göre, Artex adında bir firma Bacon’ın 1963 yılında yaptığı “George Dyer'ın Portresi İçin Üç Çalışma” adlı eserini 55 milyon dolarlık açılış fiyatıyla halka arz etmeye hazırlanıyor. Portredeki hisseler parça başına yaklaşık 100 dolara satılacak ve Lihtenştayn merkezli özel olarak oluşturulmuş bir sanat borsasında listelenecek. Halka arzla birlikte sıradan yatırımcılar ilk kez borsada ünlü bir sanat eserinin hisselerini alıp satma imkanı kazanacak.

Tablonun halka arz işlemlerinin temmuz ayında başlaması planlanıyor. Portrenin daha sonrasında bir müzede halka açık olarak sergileneceği belirtiliyor. Bununla birlikte değerli sanat eserlerinin zengin koleksiyoncular tarafından satın alındığı zamanlarda genellikle eserlerin yüksek güvenlikli, düşük vergili depolarda tutulduğu biliniyor.

Borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre sanat eserlerinin milyarderlerin veya dev müzayede evlerinin kontrolünde olması sanat camiasında da eleştirilerin hedefi olmayı sürdürüyor. Francis Bacon gibi önemli bir sanatçının tablosunun hisselere bölünerek halka arz edilmesi sanat eserlerinin sahipliği konusunda yeni tartışmaları da gündeme getirebilir.

Artex'in önümüzdeki birkaç ay içinde 1 milyar dolar değerinde tabloyu halka arz etmek gibi büyük planları var. Her tablo için ayrı bir halka arz yapılacağı öngörülüyor. Şirket, arzın Sotheby's ve Christie's gibi müzayede evleri aracılığıyla satış yapmak yerine daha ucuz bir alternatif arayan özel koleksiyonculardan geleceğini düşünüyor. Zira söz konusu müzayede evleri %20'ye kadar komisyon ücreti alabiliyor. Artex, halka arz gelirlerinin %3'ünden daha az bir miktarı komisyon alacağını belirtiyor. Ayrıca firma Bacon portresindeki hisselerin her el değiştirmesinde de küçük bir ücret alacak.

Şirketlerin ‘elitlerin’ sanatını ‘demokratikleştirmeye’ çalışması bir süredir devam eden bir akım. aShareX adı verilen bir şirket bireysel yatırımcıların bir araya gelmelerini ve yüksek değerdeki resimlere açık artırmalarda teklifler vererek zengin bireysel koleksiyoncuları geride bırakmayı hedefliyor. Bu türün en iyi bilinen işetmesi olan New York merkezli Masterworks ise 2017 yılındaki kuruluşundan bu yana 700 milyon dolardan fazla farklı sanat eserinin yatırımcılarına sundu.

Artex’i farklı yapan şeyse bir borsa oluşturması ve özel bir sanat fonundan daha sıkı düzenlemelere tabi olması. Bir Bacon portresinin halka açık olarak işlem görmesi ise nakit giriş çıkışı için daha kolay bir hedef olacak. Artex likidite sağlamak için günlük piyasa değerinin %3’lük kadarını sübvanse edecek. Diğer özel sanat fonları hızlı satış seçeneği sunmuyor ve perakende hissedarları çekmekte zorlanıyor.

Halka açık olarak listelenen ilk sanat eserinin Bacon portresi olması tüm hisselerin devralınması olasılığını da gündeme getiriyor. Artex tarafından belirlenen kurallara göre eğer bir milyarder yatırımcı veya müze halka arza katılmak isterse önceki 20 işlem günü boyunca hissenin ortalama kapanış fiyatına %20 prim teklif etmesi gerekiyor. Rakip bir teklif sahibi daha sonra devreye girebilir ve daha fazlasını sunabilir, ancak tipik bir kurumsal şirket satışlarının aksine, hissedarlar teklifi kabul edip etmeme konusunda oy kullanamazlar.

Sanat eseri niteliğindeki resimler alıcıları seçici olduğundan kazançlı bir yatırım olabilir. 1 milyon doların altındaki sanat eserleri risklidir. Ancak Bacon veya Mark Rothko gibi tanınmış sanatçılara ait sanat eserleri yıllardır getiri sağlayan reel yatırımlar olarak da değerlendiriliyor. 1995 ve 2022 yılları arasında 1945 sonrası döneme ait başyapıtlar yıllık %12,6 getiri sağladı. Aynı dönemde ABD borsalarında S&P 500 Endeksi %9, Amerikan şirket tahvilleri ise %4,9 getiri üretebildi.

Yeni ‘parçalanmış’ mülkiyet modellerinin avantajı ise tek bir tabloya para yatırmak için milyonlarca doları olmayan yatırımcıların asıl büyük paraların kazanıldığı sanat piyasasın en tepesine erişim sağlayabilmesi.

Sanat eserleri tıpkı altın yatırımları gibi enflasyon karşısında güvenli liman yatırımı niteliği taşıyor. 1974 ve 1980 yılları arasında, İngiliz demir yolu işçilerini temsil eden bir emeklilik fonu, İngiltere ekonomisinde artan fiyatlara karşı yatırımların korunabilmesi için bir resim koleksiyonu satın almıştı. Yaklaşık yirmi yıl boyunca koleksiyonu elinde tutan fon yıllık %6’nın biraz altında reel getiri elde etti.

Ancak WSJ haberine göre bireysel yatırımcılar için asıl endişe sanat eserlerinin fiyatının halihazırda zirveye ulaşmış olabileceği ve yüksek maliyetin küçük yatırımcıya yüklenebileceği riski. Başyapıtlar piyasası özellikle 2008 Küresel Finans Krizi’nden bu yana adeta patlama yaşadı. Art Basel & UBS Art Market 2023 raporuna göre 2009’dan 2022’ye kadar açık artırmalarda 10 milyon dolar ve daha fazla fiyata satılan sanat eserlerinin miktarı %700 arttı.

Sanat piyasasına para yatırmak ne kadar güvenli?

Analistlere göre fiyatlardaki bu olağanüstü artışın en önemli sebeplerinden biri de merkez bankalarının aşırı serbest para politikalarıydı. Citi analistleri düşük faiz oranları dönemleriyle sanat eseri fiyatlarının yükselişi arasındaki ilişkiye dikkat çekiyor. Analistler merkez bankalarının sıkı para politikasına geçmesiyle sanat eserlerine harcanabilecek paranın aynı seviyede kalmasının zor olacağını öngörüyor.

Sanat piyasalarının merkezinde halihazırda yavaşlama gözlemlenebiliyor. Sanat piyasası araştırma şirketi ArtTactic'in analizine göre, New York'ta mayıs ayında düzenlenen kritik müzayede satışlarında açık artırma fiyatı 10 milyon dolardan fazla olan eserlerin satışı üzerinden geçen yıl 1,4 milyar dolar gelir elde edilirken bu yılsa toplamda sadece 621 milyon dolar gelir elde edilebildi.

Yatırımcıların genellikle sanat eserlerini satın alma, tutma ve satma maliyetlerini karşılamak için uzun süre boyunca sanat eserlerine sahip olmaları gerekir. Bazı koleksiyonerler, on yıl veya daha uzun bir süre boyunca Bacon resimlerini tutarak paralarını iki katına veya üç katına çıkardı. Bu arada, Bacon portresini Artex aracılığıyla satan isimsiz özel koleksiyoncu, 2017 yılında bir açık artırmada 52 milyon dolar ödedi. Halka arz için 53 milyon dolar ila 57 milyon Dolar arasında hedef fiyat veren Bacon tablosunun da hedefe ulaşılırsa altı yıl içinde %10 oranında değer kazanmış olması öngörülebilir.

Bir Francis Bacon portresi yatırımcıları gerçekten enflasyondan koruyabilir mi? Bu gibi resimler, en zengin koleksiyoncular arasındaki nadirlikleri ve popülerlikleri nedeniyle uzun vadede değer kazanır. Ancak genel olarak sanat eserlerinin fiyatları, yakın geçmişte olduğu gibi değer kazanmayabilir.

WSJ haberine göre tıpkı diğer tutku yatırımlarında olduğu gibi sanat eserleri de yüksek cazibe ve övünme gibi haklar sunsa da sabit getiri sağlamaz. Yüksek faiz oranlarıysa dikkatleri başka yöne kaydırabilir.

BlackRock, Bitcoin kurtarıcısı rolüne mi soyunuyor?

Fed'in duraklamaya gitmesi hisse senetleri için ne kadar önemli?

Ünlü milyarderden 482 milyon dolarlık opsiyon kârı

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.