Fed'in faiz artışıyla her şey değişecek

Dünya piyasaları bir kez daha nefeslerini tutup ABD Merkez Bankası’nın (FED) alacağı faiz kararını beklemeye başladı. Bankanın karar organı Federal Açık Piyasa Komitesi bu akşam, iki gün süren görüşmeler sonrasında faiz kararını duyuracak. Habertürk'ün haberine göre, FED Başkanı Janet Yellen karar sonrası basın toplantısı düzenleyerek soruları yanıtlayacak. Bankanın faiz konusunda ne yönde karar vereceği hâlâ büyük tartışma konusu. Ancak FED faiz artışı yönünde bir adım atarsa bu adım 84 aylık süreyle ABD tarihinin en uzun süren sıfır faiz döneminin sonunu belirleyecek. Faize dokunmama kararı alırsa da bu adımı açıklama konusunda oldukça zorlanacak.

IPHONE BİLE YOKTU

Zira FED en son 29 Haziran 2006’da faiz artışı kararı aldı. Dünya o tarihte henüz ne iPhone ne de bol para politikaları (QE) ve ne de mali çöküş gibi kavramların ne anlama geldiğini biliyordu. Ama artık biliyor ve başta ABD’li ekonomi çevreleri olmak üzere sayıları giderek artan bir kitle, faiz artışı için doğru zamanın geldiğini düşünüyor. Gerekçe olarak ise başta GSYH ve istihdam rakamları olmak üzere son bir yılda sürekli toparlanmaya işaret eden temel ekonomik veriler gösteriliyor. Rakamların göründüğü kadar tozpembe olmadığını savunanlar da var. Üst düzey bankacılar arasında yapılan anketlerde faizlerin 3 yıl içerisinde yüzde 3 seviyelerine çıkacağı öngörülüyor.

5 YILDA SIFIRA İNER!

Ancak aynı bankacılar hem ABD hem de küresel gelişmelerin beklenen şekilde gelişmemesi halinde faizlerin en geç 5 yıl içerisinde yeniden sıfır seviyesine çekilebileceğini savunuyor. Buna gerekçe ise faiz artışı ile birlikte dolarda beklenen oynaklığın küresel piyasaları beklenenden daha sert etkileyebileceği ihtimali gösteriliyor. Yani FED Başkanı Yellen hangi yöne adım atarsa birilerinin canını yakacak. Kimin ne kadar canının yanacağını ise yakında göreceğiz.

FED başkanları faiz kararı için işsizlik ve enflasyon rakamlarının ölçü olarak alındığını hemen her açıklamalarında duyurdu. 2008’de yüzde 10 seviyesinde olan işsizlik (U3) yüzde 5’e kadar indi. Ancak ABD’nin iş aramaktan vazgeçenlerin de hesaplandığı U6 işsizlik verisi ise hâlâ yüzde 10 seviyelerinde.

KÜRESEL KRİZİN İLK İŞARETLERİ 2006'DA KENDİNİ GÖSTERDİ

10 yıl geri gittiğimizde ABD ekonomisinde tatlı kazançların yavaş yavaş sona erdiği bir döneme denk geliyoruz. Tüketiciler 1990’ların ikinci yarısıyla başlayan gayrimenkul piyasasındaki patlamayla rekor kazançlara imza attı. 2006’nın ikinci yarısıyla birlikte güzel günler geride kalmaya başladı.

2009'DA BERNANKE FAİZİ SIFIRLADI ARDINDAN LİKİDİTE SELİ GELDİ

2008’de ABD’de patlak veren mortgage krizi kısa sürede kredi krizi olarak tüm dünyaya yayıldı. 2008’in son günlerinde ise o güne kadar bilinen ekonomik sistem yıkılmak üzereydi. Dönemin FED Başkanı Ben Bernanke önce faizleri sıfır seviyesine indirdi ardından da varlık alımlarıyla piyasaları paraya boğdu. FED’in 2008’de 800 milyar dolar olan bilançosu 2015 sonu itibarıyla 4.5 trilyon doları geride bırakmış durumda.

FED'İN SİLAHLERI ENFLASYONU KONTROLE YETMEDİ

Enflasyon, ABD Merkez Bankası’nın (FED) sürdürülebilir ekonomik politikalarının belirlenmesi aşamasında çok önemli bir yere sahip. Hem mevcut FED Başkanı Yellen hem de önceki başkanlar enflasyonu daima farklı bir gözle izledi. FED’in krizle mücadele için son 7 yılda attığı adımlara bakıldığında bu önlemlerin enflasyon hariç genel ekonomik göstergelerin neredeyse tamamında olumlu etki gösterdiği görülüyor. Ancak enflasyonun kontrolü büyük ölçüde enerji fiyatlarına bağlı olduğu için FED’in kullandığı silahlar bu alanda etkisiz kaldı.

SUUDİ ARABİSTAN ENFLASYON HESAPLARINI ALTÜST ETTİ

- Enflasyonun bulunduğu seviye hem FED hem de AB Merkez Bankası (ECB) için büyük önem taşıyor.
- FED hedef enflasyon oranı olarak kendine yüzde 2 belirledi. ECB’de ise bu rakam yüzde 1.8 olarak biliniyor.
- ABD’de enflasyon oranı yüzde 0.5 seviyesinde. Euro Bölgesi ise yüzde 0.5’i bile tutturamıyor.
- Her iki banka da enflasyonlarını yükseltmek için başta petrol olmak üzere enerji fiyatlarının artmasını istiyor.
- Ancak Suudi Arabistan kendine rakip olarak gördüğü ABD’nin kaya gazı sektörünü bitirmek için fiyat savaşı başlattı.
- Halen 36 dolar seviyesinde olan petrol fiyatlarının bu savaş nedeniyle 2016’da da düşmesi bekleniyor.
- Bu nedenle ne FED ne de ECB’nin enflasyon hesabı yakın zamanda tutmayacak.

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.