FED politikaları için 8 senaryo

BORSAGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

ABD ekonomisi 2021 yılında pandemi diplerinden fırlayarak 1984’ten bu yana en iyi performansını göstermişti. Ancak ABD Merkez Bankası’nın (FED) son kırk yılın zirvesine ulaşan ABD enflasyonuyla mücadele amacıyla politika faizlerini agresif bir şekilde yükseltmesiyle bu ekonomik büyüme de yara aldı.

Borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre FED’in faiz artışlarındaki temel amacı ekonomideki fiyat artışlarını baskılamak ancak olası bir resesyondan da kaçınmaktı. 2022 yılında ABD’deki konut sektörünün yavaşlaması ve sanayi üretiminin yalpalaması FED’in faiz artışlarıyla birebir ilişkiliydi. Ancak istihdam piyasası ise güçlü kalmaya devam etti.

FED yetkilileri ve yatırımcılar bundan sonraki süreçte ne olacağına odaklanmış durumda. Bloomberg yazarı Rich Miller ABD ekonomiye ilişkin gerçekleşmesi mümkün senaryoları 8 soruda derledi:

1. Yumuşak iniş senaryosu nedir?

Yumuşak iniş senaryosu FED’in ekonomiyi talebi düşürecek ve enflasyonu kontrol altına alacak kadar yavaşlatması anlamına geliyor. Ancak bu yavaşlamanın ABD’nin gayrisafi yurtiçi hasılasında daraltmaya yol açmadan ve ülkedeki işsizlik çok fazla yükselmeden gerçekleştirilmesi gerekiyor.

Söz konusu senaryo FED Başkanı Jerome Powell ve ekibinin ulaşmaya çalıştığı ideal ekonomi hedefi niteliğinde. Ancak bu hedefe ulaşmak için çok fazla yetenek ve şans gerekiyor.

2. Sert iniş senaryosu nedir?

Sert iniş kısaca ‘resesyon’ olarak tanımlanabilir. Birçok ekonomistin öngördüğü temel senaryo da tam olarak bu. Ekonomistler 1980’lerden bu yana yapılan en agresif faiz artışı kampanyasının ABD’yi resesyona sürükleyeceğini öngörüyor.

Enflasyonu kontrol altına almak için gereken sıkılaştırmalar aşırıya kaçarsa veya FED para politikasında bir hata yaparsa işgücü piyasası nihayet kırılabilir. Bu durum işsizliğin ciddi bir şekilde artmasına ve milyonlarca çalışanın işlerinden olmasına sebep olabilir.

Bu ne Powell’ın ne de 2024’te tekrar başkanlığa adaylığını koymasına kesin gözüyle bakılan ABD Başkanı Joe Biden’ın isteyebileceği bir senaryo.

3. Bu iki senaryonun ortası yok mu?

Bazı ekonomistler bu iyi ve kötü senaryoların ortasını ‘büyüme resesyonu’ olarak adlandırıyor. İki zıt kavramın birleştirildiği bu senaryo yetersiz büyüme rakamlarının ve artan işsizliğin hakim olduğu uzun bir dönem olarak tanımlanıyor.

Söz konusu senaryoya göre ABD ekonomisi uzun bir süre boyunca kabaca %1,5 ila %2 trendinde büyüyecek.

Ancak bir resesyon ihtimalinden kaçınılacak. Bu senaryodaki temel amaç talebi ve ekonomik büyümeyi çökertmeden enflasyonu yavaşça düşürmeyi sağlamak.

4. Peki ‘iniş yok’ senaryosu nedir?

Söz konusu senaryo ABD ekonomisinin 2023’ün başında bir patlama yapmasıyla birlikte ortaya atıldı. Zira yılın başlamasıyla birlikte işe alımlar arttı, perakende satışlar yükseldi ve hatta konut inşaat şirketlerinin beklentileri dahi iyimser hale geldi. Bu senaryoda ekonomik büyümenin geçen yıl vites küçültmesinin ardından yeniden hızlanması ifade ediliyor. Diğer bir deyişle ekonomi hiçbir zaman düşüşe geçmiyor.

5. Bu gerçekten iyi bir senaryo mu?

Bu sorunun cevabı hem evet hem de hayır. Sonucun ne olacağı tamamen enflasyonun seyrine göre değişebilir. ABD’de enflasyon geçen yıl önemli bir zirve yaptı ve enflasyon hâlâ FED’in resmi hedefi olan %2’nin çok üzerinde.

Ekonomi yükselmeye devam ederken fiyatlar da düşerse bu ekonomi çevrelerinin hayalini kuracağı bir durum olur. Ancak eğer fiyat baskılarının kalıcı olduğu kanıtlanırsa ve daha da kötüsü fiyatlar daha da çok yükselirse herkesin dikkatli olması gerekir.

Böyle bir durumda FED muhtemelen faizleri daha da artırmaya mecbur hissedecektir. Bu ekonominin daha da sert bir inişle karşı karşıya kalmasına neden olabilir.

6. FED gerçekten de enflasyonu %2’ye çekme konusunda kararlı mı?

Powell ve ekibi kararlı olduklarını söylüyor ve bazı ekonomistlerin çağrılarına rağmen, fiyat artışı hedeflerini artırma planlarının olmadığı konusunda ısrar ediyorlar. Ancak FED yönetimi fiyatlar aşağı doğru gidiyorsa, bir süreliğine %2'nin üzerindeki enflasyonu tolere etmeyi kabul edebileceklerini de açıkça belirtti. Zira FED yöneticileri de ekonomiyi çökertmek için değil enflasyonu hedef seviyelerine geri çekmek için çalışıyor.

7. FED daha önce yumuşak inişi gerçekleştirebildi mi?

Tartışmalı da olsa 1994-1995 arasında bu hedefin gerçekleştirildiği görüşü var. Dönemin FED Başkanı Alan Greenspan merkez bankası faiz oranlarını iki katına çıkararak %6’ya yükseltmiş ve başarılı bir şekilde ekonomik büyümenin durdurulmadan yavaşlatılmasını sağlamıştı. Bununla birlikte daha sıkı faiz politikasının olumsuz sonuçları da doğmuştu. Faiz artışları tahvil piyasası yatırımcıları için büyük kayıplara yol açtı ve 1994 yılında Kaliforniya eyaletine bağlı idari bölgelerden Orange County iflasını açıkladı.

8. Diğer tüm denemeler başarısızlıkla mı sonuçlandı?

Tam olarak değil. 1994-95 yılında FED başkan yardımcılığı görevini yapan Alan Blinder merkez bankasının son elli yıl içerisinde bazı ‘oldukça yumuşak’ inişleri gerçekleştirebildiğini söyledi. Bunlardan biri, iki yıl önce başlayan FED faiz artışlarının son derece ılımlı bir sonuç getirdiği 2001 yılında geldi. Blinder faiz artışları sırasında oluşan sekiz aylık ekonomik düşüşü küçük bir resesyona benzetiyor.

Powell, 2020 yılı başındayken FED’in yumuşak bir iniş için hazır olduğunu düşündüğünü öne sürmüştü. ABD ekonomisi, bir dizi faiz hamlesinin ardından tarihin en uzun süren ekonomik genişleme sürecini uzatmaya hazır bir noktadaydı. Ancak daha sonra pandemi nedeniyle ekonomik faaliyet durma noktasına gelmişti.

David Rosenberg: ‘İniş yok’ senaryosu aldatmaca

2023 rallisi sallantıda! Yatırımcıları neler bekliyor?

Fed endişeleri devam ediyor

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.