Enflasyon neden hızlı düştü

Merkez Bankası, Kasım ayında tüketici fiyatlarının yüzde 0.38 oranında artarken, yıllık enflasyon yüzde 6.37’ye gerilediğini vurgulayarak, bu düşüşün daha çok işlenmemiş gıda fiyatlarından kaynaklandığını bildirdi. Merkez Bankası, maliyet ve talep yönlü gelişmelerin etkisiyle temel enflasyon göstergelerinin aşağı yönlü eğilimini sürdürürken hizmet fiyatlarının ılımlı seyrini koruduğunu kaydetti.
Merkez Bankası Kasım ayı Fiyat Gelişmeleri’ni açıkladı. Buna göre Kasım ayında tüketici fiyatları yüzde 0.38 oranında artarken, yıllık enflasyon yüzde 6.37’ye geriledi. Bu düşüşte daha çok işlenmemiş gıda fiyatlarından kaynaklandı. Maliyet ve talep yönlü gelişmelerin etkisiyle temel enflasyon göstergeleri aşağı yönlü eğilimini sürdürürken hizmet fiyatları ılımlı seyrini korudu.
Kasım ayında enerji, işlenmemiş gıda, alkollü içecekler ve tütün ürünleri ile altını dışlayan ÖKTG-H endeksinin yıllık artış oranı yüzde 6.41’e, bu endeksten işlenmiş gıda ürünleri çıkarılarak elde edilen ÖKTG-I göstergesinin yıllık artış oranı ise yüzde 5.73’e düştü. Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, tüm alt gruplarda katkılar bir önceki aya kıyasla geriledi. En belirgin düşüş 0.92 puan ile 1.14 puana gerileyen gıda fiyatlarında kaydedildi. Bu dönemde temel mal fiyatlarının katkısı 0.14 puan azalışla 1.20 puana gerilerken hizmet grubunun katkısı sınırlı bir düşüş ile 1.88 puan oldu. Mevcut durumda alt gruplar arasında enflasyona en yüksek katkıyı 2.11 puan ile enerji grubu sundu. Hizmet fiyatları Kasım ayında yüzde 0.27 oranında artarken yıllık hizmet enflasyonu sınırlı bir azalışla yüzde 7’ye geriledi. Haberleşme hizmetleri fiyatlarındaki artış düşük bir oranda olmakla birlikte Kasım ayında da sürerken son üç ayda fiyatlar yüzde 3.3 oranında arttı. Bu dönemde yıllık enflasyon haberleşme hizmetleri ve kirada yükselirken ulaştırma hizmetleri ile diğer hizmetlerde geriledi. Sonuç olarak, mevsimsellikten arındırılmış hizmet fiyatlarının artış eğilimi ılımlı seyrini korurken yayılım endeksi yatay bir seyir izledi.
TEMEL MAL GRUBU ENFLASYONUNDAKİ YAVAŞLAMA EĞİLİMİ SÜRDÜ
Temel mal grubu enflasyonundaki yavaşlama eğilimi sürdü. Kasım ayında yıllık enflasyon 0.64 puan azalışla yüzde 4.45 oldu. Bu yavaşlamada giyim dışındaki alt gruplar etkili olurken giyim grubunda sezon fiyat artısı önceki yılların üzerinde bir oranda gerçekleşti. Dayanıklı tüketim malları fiyatları aylık bazda 0.51 oranında azalırken alt grupların genelinde fiyatlar ılımlı seyrini korudu. Kasım ayı ile birlikte dayanıklı tüketim mallarında fiyatlar bir önceki yıl düzeyine geriledi. Giyim ve dayanıklı dışı temel mal fiyatları aylık artış oranı da bu dönemde yavaşladı. Sonuç olarak, temel mal grubunda mevsimsel etkilerden arındırılmış fiyatlar son üç aylık dönemde düşük oranlı bir artış eğilimine işaret etti.
YILLIK ENERJİ ENFLASYONU 0.16 PUAN AZALDI YÜZDE 14.48 OLDU
Kasım ayında enerji fiyatları yüzde 0.28 oranında azaldı. Bu gelişmede temelde uluslararası petrol fiyatlarındaki gerilemenin etkisiyle azalan yurt içi akaryakıt fiyatları etkili oldu. Öte yandan bu dönemde tüp gaz ve katı yakıt fiyatları ile belediyelerce belirlenen su tarifelerinde artış gözlendi. Sonuç olarak, Kasım ayında yıllık enerji enflasyonu 0.16 puan azalarak yüzde 14.48 oldu.
GIDA VE ALKOLSÜZ İÇECEKLER GRUBUNDA YILLIK ENFLASYON 3.55 PUANLIK AZALDI
Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık enflasyon 3.55 puanlık azalışla yüzde 4.32’ye geriledi. Bu gelişmede meyve ve sebze fiyatlarındaki düşüş ile yüzde 1.76 oranında gerileyen işlenmemiş gıda fiyatları belirleyici oldu. Meyve sebze fiyatlarındaki bu görünüme karşın, taze süt fiyatlarında son dört aylık dönemde kaydedilen yüzde 17.5 oranındaki artış dikkat çekti. Mevsimsellikten arındırılmış işlenmemiş gıda fiyatları yılın üçüncü çeyreğindeki yükselişin ardından Ekim ve Kasım aylarında belirgin ölçüde azaldı. Kasım ayı itibarıyla yüzde - 1,87’ye gerileyen yıllık işlenmemiş gıda enflasyonu geçmiş yıllara kıyasla oldukça olumlu bir seyir izledi.
İŞLENMİŞ GIDA FİYATLARINDA YÜKSEK ORANLI AYLIK ARTIŞ EĞİLİMİ KORUNDU
İşlenmiş gıda fiyatlarında yüksek oranlı aylık artış eğilimi korundu ve grup fiyatları Kasım ayında yüzde 1.10 oranında arttı. Yurt içi buğday fiyatlarındaki seyre paralel olarak ekmek ve tahıllar grubundaki fiyat artışları sürdü. Bunun yanında, ekmek ve tahıllar dışı işlenmiş gıda fiyatlarındaki artış eğilimi son iki aydır belirgin bir şekilde hızlandı. Başta peynir ve diğer süt ürünleri, katı sıvı yağlar ve işlenmiş et ürünleri olmak üzere tüm alt kalemlerde fiyat artışları kaydedildi. Buna karşın, yıllık işlenmiş gıda enflasyonu baz etkisi ile yüzde 9.13’e geriledi.
ÜFE: SÜT FİYATLARI YÜZDE 5.3 İLE BELİRGİN BİR ORANDA ARTTI
Kasım ayında üretici fiyatları enerji fiyatlarındaki artışın etkisiyle yüzde 1.66 oranında arttı ve yıllık enflasyon 1 puan yükselerek yüzde 3.60 oldu. Bu dönemde mevsimsellikten arındırılmış tarım fiyatlarındaki gerileme meyve ve sebze fiyatlarındaki azalmaya bağlı olarak devam etti. Bitkisel ürünlerden mısır ve ayçiçeği fiyatlarında düşüş gözlenirken Eylül-Ekim döneminde yüzde 11 oranında artan pamuk fiyatlarında Kasım ayında önemli bir değişim gözlenmedi. Öte yandan, ivmesi kırılmakla beraber yükselişini sürdüren buğday fiyatlarında son altı aydaki birikimli artış yüzde 14 seviyesine ulaştı. Kasım ayında canlı hayvan fiyatları azalış kaydederken süt fiyatları yüzde 5.3 ile belirgin bir oranda arttı.
SANAYİ FİYATLARI YÜZDE 2.60 ORANINDA YÜKSELDİ
Kasım ayında sanayi fiyatları elektrikteki yüzde 34.72, doğal gaz fiyatlarındaki yüzde 26.38 artmasına bağlı olarak yüzde 2.60 oranında yükseldi. Öte yandan imalat sanayi fiyatları Türk lirasındaki ılımlı seyir ve emtia fiyatlarındaki azalışın etkisiyle yüzde 0.55 oranında geriledi. Kasım ayında petrol ürünleri fiyatları belirgin oranda gerilerken ana metal fiyatları düşüş eğilimini korudu. Ancak bu ürünler dışlandığında da imalat sanayi fiyatları aylık bazda geriledi. MIGS sınıflamasına göre incelendiğinde, imalat sanayi fiyatlarının ara mal ve dayanıklı tüketim malları fiyatlarına bağlı olarak azaldığı gözlendi. Bu dönemde ara mal fiyatları plastik ürünler, tekstil kumaşları ve değerli metaller gibi kalemlerin etkisiyle gerilerken dayanıklı tüketim mallarındaki azalışta altın ve mobilya fiyatlarındaki gerileme etkili oldu.
Kasım ayında sermaye ve dayanıksız tüketim malları fiyatlarında ise belirgin bir değişim gözlenmedi. Sonuç olarak, yıl basından bu yana yüzde 1.26 ile tarihi düşük bir oranda artan imalat sanayi fiyatları tüketici fiyatları üzerinde imalat sanayi kaynaklı baskıların ılımlı seyrettiğine işaret etti.

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.