Endeks fonları nedir, nasıl yatırım yapılır?

BORSAGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

Son dönemin en popüler yatırım araçlarından biri olan endeks fonlarının basit bir amacı vardır. Piyasaların veya piyasaların bir bölümünün performansını getirilerine yansıtmayı amaçlar. Örneğin ABD borsalarının gösterge endeksi S&P 500’ü baz alan bir endeks fonu S&P 500’deki yüzlerce şirketin toplu performansını izler. S&P 500 yılı %5 yükselişle bitirdiyse fonun da buna yakın bir getiriyle yıllık performans göstermesi beklenir.

Endeks fonları genellikle pasif olarak yönetilir. Diğer bir deyişle aktif bir fon yöneticisi yoktur. Bir endeks fonu piyasaların genel performansını geride bırakmak için tek tek hisse senedi seçmek yerine baz aldığı endeksteki menkul kıymetleri endeksle aynı oranla portföyüne yansıtır. Endeksin daha küçük çaplı bir pilot modelini oluşturur.

Bankrate’in haberine göre endeks fonu yatırımlarındaki püf noktası da tam olarak burada. Çoğu aktif fon yöneticisi piyasaların genel performansını geride bırakmak konusunda başarısız olur. Aktif fonlar hedeflerinin altında performans gösterirken endeksin genel performansını takip eden pasif endeks fonu ise istikrar sağlar. Üstelik aktif bir fon yöneticisi olmadığı için de daha düşük maliyetlidir.

Popüler endeks fonları

ABD hisse senetleri endeksleri

S&P 500 Endeksi, ABD merkezli büyük şirketlerin hisse senetlerini takip eden endeks fonları için en çok kullanılan endekslerden biridir. S&P'deki şirketler ABD borsasının toplam değerinin yaklaşık yüzde 80'ini oluşturur. Bazı yatırımcılarsa kalan yüzde 20'yi takip etmeye yardımcı olan genişletilmiş piyasa endeksi fonlarını tercih ediyor. Russell 1000 Endeksi, ABD'nin en büyük 1.000 hisse senedini takip eder. FT Wilshire 5000 Endeksi ise ABD’de halka açık her Hisse senedini etkin bir şekilde temsil eder.

Nasdaq 100 Endeksi, Apple ve Amazon gibi büyük teknoloji şirketlerini içerir. Endeks yıllardır yüksek getiri sağladığı için popüler endeksler arasında gösterilir.

Uluslararası hisse senedi endeksleri

Endeks fonları uluslararası ölçekteki endeksleri de takip edebilir. Yatırımcılar, dünya çapında gelişmiş ve gelişmekte olan piyasalardaki hisse senetlerini izleyen çok sayıda endeks fonu aracılığıyla dünyanın geri kalanındaki büyüme fırsatlarından da yararlanmaya çalışabilirler. ABD dışındaki diğer tüm hisse senetlerini kapsayan uluslararası endeks fonları da vardır.

Tahvil endeksleri

Geniş tabanlı hisse senedi endeksi fonlarına yatırım yapmanın yanı sıra, bir dizi tahvil endeksi fonu arasından seçim yapmak da mümkündür. Örneğin, vadesi yakın gelecekte olan kısa vadeli tahviller, 10 yıldan uzun vadeli tahviller, gelişmekte olan piyasalar devlet tahvilleri ve bunun gibi birçok tahvil endeks fonlarına yatırım yapmak mümkündür.

Temettü endeksleri

Bazı fon yöneticileri, temettü hisse senedi endeksleri de dahil olmak üzere kendi tescilli endekslerini oluşturur ve bu endeksleri izler. Temettü endeks fonları yalnızca temettü ödeyen hisse senetlerini içerir. Bu aynı zamanda temettü ödeyen şirketlerden oluşan çeşitlendirilmiş bir portföye erişmek için yatırımcıların kullandığı popüler bir yoldur.

Endeks fonlarına nasıl yatırım yapılır?

Endeks fonları, para yatırmak isteyen herkes tarafından kullanılabilir. ETF'ler genellikle en az bir hisse satın almayı gerektirir, ancak kesirli hisseler sunan brokerler bu sorunu aşmanıza yardımcı olabilir. Ancak endeks yatırım fonları belirli meblağlarda bir başlangıç depozitosu isteyebilir. Endeks fonlarının çoğu aynı endeksi takip eder, bu nedenle bunları karşılaştırırken iki temel faktöre dikkat etmek önemlidir.

Gider oranı: Endeks fonlarının aktif bir yöneticisi olmadığından, en düşük maliyetlere sahip olma eğilimindedirler. Yine de küçük de olsa bir işlem maliyetleri vardır. Yatırımınızın ne kadarının fonun idari ve işletme maliyetlerine gideceğini anlamak için gider oranını takip ettiğinizden emin olmanız gerekir.

İzleme hatası: Fonun geçmiş dönem performanslarını izlemek de gerekebilir. Endeks fonunun baz aldığı endeksle ne kadar eşgüdümlü hareket ettiği oldukça önemlidir. Hedeflediğiniz fon baz aldığı endeksle ayrışan bir performans gösteriyorsa aynı hedef için çalışan başka bir endeks fonu aramanız gerekebilir.

Endeks fonlarının avantajları ve dezavantajları

Paranızı hangi araca yatırırsanız yatırın potansiyel artılarını ve eksilerini düşünmeniz gerekir. Endeks fonlarına yatırım yapmadan önce de aynı değerlendirmeyi yapmak önemlidir.

Avantajları

Düşük maliyet: Endeks fonları, yatırım yapmanın harika ve düşük maliyetli bir yoludur. 2022'de, endeks fonlarının hisse senedi endeksi yatırım fonlarındaki ortalama gider oranı sadece %0,05'ti. Bu rekabet etmesi oldukça zor bir maliyet düşüşünü işaret ediyor. Bu arada, endeks ETF'leri maliyetleri de varlık ağırlıkları bazında %0,16 ile hala ucuz bir konumda.

Anında çeşitlendirme: Tek tek hisse senetleri veya tahvil seçmeye çalışmak yerine, bir endeks fonu yatırımı geniş çaplı bir yatırım fırsatları havuzuna çeşitlenme şansı sunar. Vanguard'ın Kurucusu Jack Bogle'ın sözleriyle, endeks fonu yatırımı, samanlıkta iğne aramak yerine tüm samanlığı satın almak anlamına gelir.

Vergi verimliliği: Endeks fonları, aktif olarak yönetilen fonlarla karşılaştırıldığında düzenli bir rutin olarak alım satım yapmadığından, sürpriz bir şekilde vergilendirilmesi gereken sermaye getirileriyle karşı karşıya kalmazlar.

Şeffaflık: Bir endeksi oluşturan menkul kıymetler kamuya açık bilgidir. Örneğin, S&P 500'e yeni bir şirket katılırsa, bunun bilgisine ulaşmak oldukça kolaydır. Aktif fonlarda ise bir fon yöneticisi sağlam bir sicili olmayan bir şirketin hisse senetlerine bahis oynayabilir. Bu süreçte yatırımcıların fonlarla hangi hisselerin satın alındığına dair hiçbir fikri yoktur.

Dezavantajları

Endeksi takip etmek fonu yavaşlatabilir: Bir endeks fonu aşırı satın alınan hisse senetleri nedeniyle şişirilebilir. Endeksin içerisindeki belirli hisselerin fazla değer kazanması aynı zamanda yatırımınızın beklediğiniz kadar çeşitlendirilmediği anlamına gelir. Örnek vermek gerekirse S&P 500 Endeksi’ndeki varlıkların yüzde 30'undan fazlasının en büyük 10 şirkettedir. Bu şirketlerin önemli bir bölümü de teknoloji hissesidir. Dolayısıyla, S&P 500 Endeksi’ni baz alan fonların önemli bir kısmı aslına bakılırsa büyük teknoloji hisselerine yatırım yapar.

Hızlı satış yapamama: Bu teknik olarak bir dezavantaj değil, endeks fonu yatırımcılarının öğrenmeleri gereken önemli bir derstir. Bu tür fonlar sık yapılacak alım satım işlemleri için tasarlanmamıştır. Bazı yatırım fonu şirketleri, belirli bir zaman dilimi içinde satılan herhangi bir endeks fonu hissesi için ücret talep edebilir. (Satın alma tarihinden itibaren 90 gün gibi) Yine de satışların gecikmesi yatırımcıları korkutmamalıdır. Zira fonlardaki satışları yatırımcılar için maliyetleri düşük tutmak, alım satım ve idari giderleri en aza indirmek için geciktirilir. Ayrıca unutmamak gerekir ki uzun vadeli yatırım prensiplerinin en önemli unsurlarından birisi de kısa vadeli iniş çıkışlara karşı sağlam kalabilmektir.

Howard Marks: Yapay zeka rallisi çöküşten bağışık değil

Wall Street borsalarında akıllı risk alma zamanı

Borsada karamsarlık yükseliyor

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.