El-Erian açıkladı: Ukrayna krizinde yatırımcılara yol gösterecek 6 senaryo

BORSAGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesinin ardından küresel piyasalarda olağanüstü derecede belirsiz bir ortam oluştu. Borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre küresel piyasaların halihazırda yüksek enflasyon ve faiz artışı gündemini tartıştığı bir ortamda beklenmedik bir şekilde ortaya çıkan jeopolitik kriz merkez bankalarını da savunmasız yakaladı.

Cambridge Üniversitesi Finans Profesörü ve Allianz Baş Ekonomi Danışmanı Mohamed El-Erian, Financial Times’taki yazısında yatırımcıların bu kaotik ortamda karar verirken göz önünde bulundurması gereken 6 faktöre işaret etti. İşte El-Erian’ın o yazısı:

“Rusya'nın Ukrayna'yı işgali, politikacıları, şirketleri ve piyasaları doğası gereği belirsiz ve rahatsız edici bir dünyaya itti.

Yatırımcılar için cazip olansa, sahada bundan sonra ne olacağını anlamaya çalışmak ve buna göre tepki vermektir. Bu eğilim her ne kadar anlaşılabilir olsa da kargaşanın serbest bıraktığı çok yönlü güçler ve henüz görülmemiş olan etkiler göz önüne alındığında doğru olması çok zordur.

İşgalin sadece jeopolitik, askeri ve diplomatik yansımaları değil, aynı zamanda ekonomik, finansal, sosyal ve kurumsal etkileri de vardır. Küresel, bölgesel, ulusal ve bireysel seviyelerde hissedilmektedir. Bu unsurların birbirleriyle tahmin etmesi zor, değişik biçimlerde etkileşime girdikleri kesindir.

Doğası gereği belirsiz sonuçların sağlıksız özelliklerine dayalı portföyler yerine, aşağıdaki altı faktöre göre daha esnek yanıtlar formüle etmek daha iyi bir yaklaşım olabilir.

Birincisi, işgal arifesine kadar dahi birçok kişi bugün olanları çok düşük bir olasılık olarak değerlendirdi. Çok az kişi bir oyun planı hazırlamıştı ve daha da azı da doğrudan etkilere ve olumsuz yayılma etkilerine karşı yeterince kendini sigortalayabildi.

İkincisi, sürecin başlarındayız. Bu tür büyük ölçekli askeri olayları hızlı bir şekilde tersine çevirmek zor. Bu mümkün olsa bile, gelecekte hala bir dizi ek yaptırım ve karşı yaptırım kararları olacak. Batı’nın karşılık vermek için çırpındığı bir durumdan diğer otoriter rejimlerin yararlanmaya çalışması olasılığını göz ardı etmek de saflık olur.

Üçüncüsü, tıpkı askeri muadilleri gibi, Batı’daki ekonomi politikası yetkilileri de krize yanıt vermek için geleneksel olarak sahip oldukları esnekliklerden yoksunlar. Zira merkez bankaları genellikle bu tip krizlerde ilk reaksiyonu gösterenlerden olur. Ancak ABD Merkez Bankası ve Avrupa Merkez Bankası'nın sıfırın altında veya tabana inen faiz oranlarındayken ve merkez bankası bilançolarının halihazırda bu kadar şişmişken bu denli büyük bir yeni krizle yüzleşmeye başlaması son derece nadirdir. Böyle bir durumda, acil durumlarda ‘camı kırın’ önlemlerinin, ikincil hasar, istenmeyen sonuçlar ve daha sınırlı etki yaratma olasılığı çok daha yüksektir.

Dördüncüsü, en sert darbeyi Rusya ve Ukrayna ile doğrudan bağlantısı olan ülkeler ve şirketler alırken, ekonomik etkiler çok daha geniş ölçekte etkileniyor.

Ekonomideki stagflasyon etkiler çoktan serbest bırakıldı. Dünyadaki ülkelerin ve şirketlerin büyük çoğunluğunun taleplerinde bir miktar düşüş ve daha yüksek girdi maliyetleri yaşaması muhtemeldir.

Beşinci olarak, enflasyonun halihazırda bir sorun olduğu ve özellikle dünyanın en güçlü ve etkili merkez bankası FED’in artan fiyatlarla başa çıkmada halihazırda ekonominin gerisinde kaldığı bu ekonomik ortam enflasyonist beklentilerin daha da sabitleyerek riskleri artırabilir. Düzenli para politikası ilkeleri için fırsat pencerelerini teker teker kaçırdıkları için artık ‘en iyi ilk’ seçeneğe sahip değiller.

Son olarak, para akışı ve likidite yatırımcılar için ek karmaşıklıklara sebep oluyor. Önümüzdeki birkaç gün içinde finansal piyasalarda olanların çoğu, fon akışlarının, likidite derinliğinin ve yatırımcıların "dipten almaya" koşullandırılmasının işlevleriyle alakalıdır.

Tüm bunlar gün içi volatilitenin kapsamını artırır ve bulaşma etkisi piyasanın bütününde en sağlam şirketlerin bile geçici olarak alışılmadık derecede yüksek korelasyonda ticaret yapmasına sebep olur. Görülebilecek en ilginç çekişme ise bir yanda piyasaların durumundan bağımsız olarak menkul kıymetlerin satışını zorlayan kayıp ticareti ve diğer yandan geri dönüş sırasında piyasa fiyatlamalarından yararlanmak isteyen alıcılar arasında oynanacaktır.

İlk koşullar kaçınılmaz olarak ülkeden ülkeye, şirketten şirkete ve yatırımcıdan yatırımcıya farklılık gösterirken, bu altı faktörün özel etkileri duruma göre farklılık gösterecektir. Örneğin, bazı yatırımcılar için şartlar "hiçbir şey yapmayın" gerektirirken, diğerleri içinse aniden dengesiz hale gelen portföyleri yeniden düzenlemek için çabalamak gerekecektir.

Bununla birlikte, yaygın olacak olan şey, yatırımcıların şimdilik mümkün olduğunca tercihlerine bağlı kalmalarını sağlayan finansal dayanıklılığın önemidir. Kararsızlığı yansıtmak yerine, çözüme uzak olan son derece belirsiz bir durumun tanınması önemlidir. Önünde sonunda, sahadaki gelişmeler çok daha öngörülebilir hale geldikçe, portföyleri yeniden konumlandırmak için cazip yeni olasılıklara odaklanma ihtiyacına yol açacak seçeneklerin zamanı gelecektir.”

Küresel borsalarda dip çok uzakta olabilir

Ukrayna krizi derinleşirken küresel yatırımcılar ne diyor?

ABD, Rusya Merkez Bankası ile işlemleri yasaklıyor

AB'den Ukrayna'ya 90 milyon avroluk yardım

Avrupa'da yer altı depolarındaki doğalgaz tükendi

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.