Ekinci: Trump çelik fiyatını 10 dolar düşürdü

ABD Başkanı Donald Trump'ın ülkesi ile Türkiye arasındaki siyasi gerilimi metal fırtınaya dönüştüren, çelik ve alüminyum kararı pazartesi günü yürürlüğe girdi. Türkiye'den ithal edilen çelik ürünlerindeki verginin yüzde 25'ten yüzde 50'ye, alüminyum ürünlerine ise yüzde 10'dan yüzde 20'ye yükseltilmesi, sadece gümrük duvarlarını iki kat yükseltmekle kalmadı, kurda da hareketliliğe sebep oldu. Habertürk'te Naime Sert imzalı röportajda açıklamalarda bulunan Çelik Federasyonu Başkanı Namık Ekinci, Trump'ın 'ulusal güvenlik' tehdidini bahane ederek aldığı bu kararın bir haftada fiyatları 10 dolar düşürdüğünü söyledi. Yeni pazarlar aradıklarını belirten Ekinci, bunun için şirket kurmaya hazırlandıklarını kaydetti. Ekinci, çelik sektörüne yaptıkları işlemlerde dolar yerine Euro kullanmalarını önerdi.

'TRUMP DİYET ÖDÜYOR'

Trump'ın Türkiye'den ithal edilen çelik ürünlerindeki vergisinin yüzde 25'ten yüzde 50'ye, alüminyum ürünlerine ise yüzde 10'dan yüzde 20'ye yükseltilmesi kararının altında yatan neden ne sizce?

ABD yönetiminin aldığı karar siyasi ve Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) kurallarına aykırı. Trump'ın seçim döneminde kendisine destek veren çelik sektörüne diyet borcunu ödediğini düşünüyorum. ABD'deki sanayiciler Türkiye'yi devre dışı bırakmak istiyor. Vergi uygulamasına gerekçe gösterilen "Section 232" düzenlemesi ABD'nin ulusal güvenliği ile ilgili ama bunu bu şekilde kullanmalarının hukuki dayanağı yok. Düzenleme kapsamındaki ürünlerin ithalatı 2017'nin ikinci yarısında yüzde 9.3 düşmüş. Türkiye'den ithal edilen ürünlerdeki azalış ise yüzde 56'yı bulmuş. Düşerken nasıl tehdit oluyor? Baskı unsuru olarak kullanıyorlar. ABD'nin ulusal ticaret mahkemeleriyle ilgili dava açılmasına yönelik ABD'deki hukukçularımızın çalışması var. Aynı zamanda bakanlığımız da DTÖ'ye başvuracak.

Bu ek vergiler Türkiye ekonomisini nasıl etkiler?

23 Mart'ta yürürlüğe giren yüzde 25'lik vergi kararında Meksika ve Avrupa Birliği'ne muafiyet tanınmıştı. 1 Haziran itibariyle onlar da yüzde 25 vergiye tabi tutuldu. Şu anki durum yalnızca Türkiye'ye yönelik yani kasıtlı. Gümrük vergileri artırıldıktan sonra mayıs ayında ihracatımız durma noktasına gelmişti ama Meksika ve AB'ye de vergi uygulanmaya başlayınca şartlar eşitlendi ve ihracatımız arttı. Bu da ABD'li şirketleri rahatsız etti. Türkiye'nin yıllık çelik ihracatı 18 milyon ton, dünyanın önemli oyuncularından biriyiz. Geçen sene ihracatta 10'uncuyduk bu senenin ilk 4 ayında 8. sıraya yükseldik. Türkiye ek vergi nedeniyle ahım şahım yara almaz, biz bunları atlatarız.

'BİR HAFTADA 10 DOLAR DÜŞTÜ'

ABD'nin getirdiği ek vergiler içerde bir fiyat baskısı oluşturdu mu?
Yılbaşında çeliğin tonu 570 dolar seviyesindeydi. Trump'ın tweet'inden sonra 540 dolara kadar indi. Geçen hafta ile bu hafta arasında fiyat 10 dolar oynadı. 2 milyon ton eksiği telafi etmek için iç piyasada baskı olacak, kur değişikliğinden dolayı alım gücü zayıflayacak. Bu durum iç piyasaya satışı geçici süre etkileyecek ama biz çok kriz atlattık.

Türkiye'nin ABD'ye çelik ihracatı, 2017 yılında 1.1 milyar dolardı. Gümrük vergisiyle birlikte bu yıl nasıl bir tablo ortaya çıktı?

2017'nin ilk yarısında ABD'nin Türkiye'den çelik ithalatı ise miktarda 1 milyon 378 bin ton, değerde ise 802 milyon dolardı. Bu yılın aynı dönemi nde miktar 764 bin ton, değer ise 552 milyon dolar oldu.

'DÜNYANIN EN UCUZ ÇELİĞİNİ BİZ ÜRETİYORUZ'

Trump, düşük TL'nin ihracatı artırmak için alınmış bir karar olduğunu düşünüyor, düşük TL ihracatı ne kadar artırıyor?

Dünyanın en ucuz çeliğini biz üretiyoruz. Bizim inşaat çeliğimizi 150 ülke alıyor. Hammaddenin yüzde 70'ini ithal ediyoruz, bunun yüzde 20-22'si ABD'den geliyor. Hammaddeye TL bazında yüksek ücret ödüyoruz. İçerden temin ettiklerimizde de kısa zamanda dolara endeksli olarak fiyat yükseliyor, alımgücü zayıflıyor.

'AVRUPA BİRLİĞİ'NİN KOTASI 200 GÜNLÜK'

ABD'nin çelik ithalatına yüzde 25 ek vergi koymasının ardından AB de yüzde 20 vergi ve kota uygulaması ile önlem aldı. AB, Türkiye'ye 14 ürün grubunda kota uygulayacak. AB'nin geçici önlem kararı Türk çelik ihracatına nasıl bir etki yapacak?

Avrupa Birliği'nin kotası 200 günlük ve ABD'den farkı şu: ABD 4-3 ülkeyle kota anlaşması yaptı, AB ise bütün dünyaya kota getirdi. Kotanın aşıldığı kısımda da yüzde 25 vergi ödenecek. Avrupa Birliği bölge olarak en büyük pazarımız, payı yüzde 40'ın üzerinde. Kotalar dolarsa oluşacak fiyatlara göre devam edeceğiz.

İnşaatçıların talebiyle çelikte Türkiye'nin uyguladığı gümrük vergisi yılbaşında sıfırlanmıştı. Siz de tepki göstermiştiniz. Son durumda Çin'e ve AB'ye mal satamayan Rusya ve Ukrayna, Türkiye için tehdit mi? Türkiye burada nasıl bir önlem almalı, sizin öneriniz ne?

Vergilerin artırılması aslında isteğimiz birşey değil ama biz korkmuyoruz. Çekindiğimiz taraf damping yapılmış veya devlet teşviği olan, kalitesi sorunlu malların Türkiye'ye girmesi. Yılbaşından buyana 36 bin ton kadar inşaat demiri girdi Türkiye'ye ama gözardı edilebilir bir durum bizi fazla rahatsız etmedi. İnşaat çeliği statiği çok önemli özellikle de depremlere karşı. kurduğumuz laboratuarla gelen ürünlerin tahlili yapıyor, uygun olmayanları devre dışı bırakıyoruz. Rusya, Ukrayna, Gürcistan, İran zaman zaman Polonya'dan hatta Almanya'dan sorunlu ürün gelebiliyor. Onlar Türkiye'ye gümrükten mal satarken bizim de aynısını yapabiliyor olmamız lazım. Biz Rusya'ya inşaat çeliği satmak için çok uğraştık ama bu konuda önemli bir ilerleme sağlanamadı.

'ÇOK ORTAKLI ŞİRKET KURUYORUZ'

Alternatif pazar arayışında Batı Afrika ve Karayipler'in öne çıktığını söylemiştiniz. Neden bu ülkeler seçildi, alternatif pazar konusunda nasıl bir çalışma yapılıyor?

Demir-çelik ithalatında Türkiye'nin payı düşük olan ülkelere odaklanıyoruz. ABD'ye yıllık ihracatımızın payı değer bazında yüzde 12 civarında. Payı yüzde 0.1'e kadar inen ülkeler de var. Araştırdık, büyük potansiyeli bulunan bu ülkelerde yüksek nakliye maliyetleri nedeniyle Türk çelik ürünlerinin rekabette geri kaldığını tespit ettik. Navlun fiyatlarını indirecek tarifeli hat seferleri için çok ortaklı bir şirket kurmaya karar verdik. Herkes bu şirkete ortak olabilecek, ortak olanların ürünleri taşınacak. İlerde çimento ve kuru gıda gibi sektörlere de hizmet verebiliriz.Hâlâ üzerinde çalışıyoruz. Bakanlıkla da görüştük sene içinde gemiyi kaldırmayı planlıyoruz.

'TEŞVİK İSTEMEYİZ'

Ticaret Bakanlığı gümrük duvarlarının yükseltilmesinin ardından "Demir çelik ve alüminyum ihracatçılarımızı desteklemeye devam edeceğiz" açıklamasını yaptı. Ne tür destekler sağlanıyor, siz ne talep ediyorsunuz?

Bakanlık manevi destek veriyor, DTO kuralları çerçevesinde maddi desteğin olmamısı gerekiyor. Hatta bakanlık destek vermek istedi biz istemedik. Biz 18 milyon ton ihracat yapıyoruz, 60'ın üzerinde damping ya da devlet teşviği davası sürüyor. Biz pazar kaybetmek istemiyoruz. Böyle bir lüksümüz yok.

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.