Dünyada 'süper' perşembe: Küresel merkez bankaları faiz artırdı

BORSAGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

Dünyanın dört bir yanındaki merkez bankaları, yükselen doların ve artan enflasyonun etkileriyle mücadele etmek için Perşembe günü harekete geçti ve enflasyonu dizginlemek için bir resesyon riskini alarak ABD Merkez Bankası’na (FED) katıldı.

Wall Street Journal’ın haberine göre, Norveç'ten Güney Afrika'ya kadar birçok merkez bankası toplantısı sağanağında bir gün içerisinde beklenenden daha büyük marjlarla faiz oranlarını artırdı. ING analistleri söz konusu faiz artışı dalgasını ‘süper perşembe’ olarak adlandırıyor.

İngiltere Merkez Bankası, Perşembe günü politika faizlerini üst üste yedinci kez yükseltti. Haberler çıkmadan önce, İngiliz Sterlini dolar karşısında kısa bir süreliğine 37 yılın en düşük noktasına kadar geriledi.

FED dengeleri değiştirdi

Borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre faizleri hareket ettirmemesiyle bilinen bazı ülkeler bile artan enflasyon baskısını hafifletmek için başka adımlar attı. Japonya Merkez Bankası politika faizini önceki düşük seviyesinde korudu. Ancak banka perşembe günü yaptığı açıklamada, Japon para birimindeki son düşüşü yavaşlatmak için dolar satmak ve yen satın almak için döviz piyasalarına müdahale ettiğini söyledi.

Japon Yeni müdahaleden önce dolar karşısında 145.87'ye kadar gerileyerek 1998'den bu yana en düşük seviyesine ulaştı. Müdahalenin ardından 141 yene kadar toparlansa da Japonya para birimi bu yılın başlarında dolar karşısında işlem gördüğü 115 yen seviyesinin hâlâ çok uzağında.

Japonya Maliye Bakanı Shunichi Suzuki müdahalenin boyutunu belirtmese de gerekirse tekrar harekete geçilebileceğini söyledi: 

"Döviz kurlarının prensipte piyasada belirlenmesi gerekse de, spekülatif ve aşırı hareketler tekrar tekrar meydana geldiğinde boş duramayız.”

Çoğunlukla önceden planlanmış olan merkez bankası toplantıları, FED’in bir önceki gün 75 baz puan faiz artışı açıklamasının ardından gerçekleşti. Küresel para politikalarında sıkılaştırmanın etkileri güçlü bir biçimde hissediliyor. Birçok merkez bankası yetkilisi başlangıçta enflasyondaki artışların geçici olacağını savunduğu gerekçesiyle kamuoyunun güvenini kazanmak konusunda sorun yaşıyor. Merkez bankaları yükselen fiyatları yakalamak için faiz oranlarını yükseltmek konusunda yarışıyorlar, ancak bir ekonomik krizi tetikleyecek kadar hızlı değiller.

İsviçre Merkez Bankası, gösterge faiz oranlarını 2014'ten bu yana ilk kez %0'ın üzerine çıkararak faiz artışı dalgasına katıldı. Böylelikle Avrupa'da negatif faiz oranlarına sahip tek ülke de faizleri %0’ın üzerine getirmiş oldu.

İsveç’in merkez bankası Riksbank, bu haftanın başlarında faiz oranlarını yüzde 1 puan artırarak neredeyse otuz yılın en büyük artışını kaydetti.

İngiltere 50 baz puanda kaldı

İngiltere Merkez Bankası'nın (BOE) para politikası komitesinin dokuz üyesinden beşi, 50 baz puanlık artışla politika faizlerinin %2,25'e yükseltilmesi yönünde oy kullandı. Üyelerin üçü ise daha büyük bir 75 baz puanlık artış yönünde fikir belirtti. Sadece bir üye 25 baz puanlık faiz artışı için bastırdı.

BOE yönetimindeki fikir ayrılıkları, dünyanın dört bir yanındaki merkez bankası yetkililerinin karşı karşıya olduğu bir durumun özeti. Ancak kabaca kırk yılın en kötü enflasyon artışıyla boğuşan İngiltere'de özellikle daha belirgin ve çelişkili ekonomik sinyallerini vurguluyor.

Merkez bankası yetkilileri, daha yüksek faiz oranlarının ülke ekonomisini yavaşlatabileceği ve yaşam maliyeti krizini ne kadar şiddetlendirebileceği konusunda özellikle endişeli.

Son ekonomik veriler, İngiltere'de enflasyonun yavaşladığına dair geçici işaretler gösterdi. Ancak aynı zamanda gayri safi yurtiçi hasıla verilerinde beklenenden daha zayıf ekonomik büyüme oranları ortaya çıktı. İngiltere’de tıpkı ABD'de olduğu gibi, sıkı bir işgücü piyasası ve düşük işsizlik, ekonomideki zayıflığa rağmen bir güç kaynağı oluşturuyor.

İngiltere ekonomisi agresif faiz artışı için fazla kırılgan

Perşembe günkü faiz kararları açıklanırken, BOE yetkilileri beklenenden daha büyük bir faiz artışı seçeneğinden kaçındılar. BOE, enflasyonla mücadelede diğer merkez bankalarına göre daha fazla ihtiyat göstermeye devam etti. Merkez bankalarının büyük bir kısmı 75 baz puan faiz artırımı veya beklenenin üzerinde faiz artışlarıyla FED’in stratejisini her yeni toplantıda daha fazla takip ediyor.

ABD’li finans devi State Street Global Advisors'ın Avrupa, Orta Doğu ve Afrika Yatırım Stratejisi Başkanı Altaf Kassam, "BOE de tam olarak aynı ipte yürüyor, ancak hesaba katılan şey İngiltere'nin G-10'un en kötü enflasyon sorunlarından birine sahip olmasına rağmen, ekonomisinin ne kadar kırılgan olduğu ile ilgili" dedi.

Yarım puanlık artışı tercih eden BOE yetkilileri, İngiltere enflasyonunun en büyük sebebi olarak gösterilen enerji faturalarının sınırlamak için İngiltere hükümetinin aldığı son önlemleri işaret etti. Enerji faturalarının hafiflemesi BOE’ye göre enflasyonun sınırlanmasına önemli bir katkı sağlayacak.

Banka, son toplantısında enflasyonun %13'ün üzerine çıkacağı uyarısında bulunmuştu. BOE Perşembe günü yaptığı açıklamada, yakın zamanda açıklanan düzenlemenin muhtemelen tüketici fiyat artışlarının Ekim ayında% 11'in biraz altında zirveye ulaşacağı anlamına geleceğini, ancak enflasyonun düşmeden önce aylarca çift haneli rakamlarda kalabileceğini söyledi. Devlet yardımı muhtemelen tüketicilerin daha sonraki dönemde daha fazla harcama yapması ve orta vadede enflasyona katkıda bulunması anlamına gelecektir.

Banka ayrıca, İngiltere devlet tahvili portföyünü satmaya başlama planlarıyla da ilerledi. Önümüzdeki 12 ay boyunca 90,2 milyar dolara eşdeğer toplam 80 milyar sterlinlik satışlar, İngiltere hükümetinin henüz açıklanmayan bir tampon harcama planını finanse etmek için daha fazla borç almasının beklendiği sırada geldi.

Bankanın yarım puanlık faiz artışı, yetkililerin enflasyondaki dalgalanmalar konusunda yeterince sert olamadıklarına dair son eleştirileri göz ardı etmeyi seçtikleri anlamına da geliyor. Yakın zamanda göreve başlayan İngiltere Başbakanı Liz Truss, bankanın enflasyonla mücadele yetkisini gözden geçireceğini söylemişti. Bu arada, BOE'nin kendi anketleri, merkez bankasının enflasyonu kontrol etme kabiliyetine olan kamu güveninin rekor düşük bir seviyeye düştüğünü gösteriyor.

Merakla beklenen toplantı, Kraliçe II. Elizabeth'in ölümünün ardından ulusal yas döneminde ertelenmesinin ardından planlanandan bir hafta sonra gerçekleştirildi.

TCMB kritik faiz kararını açıkladı

Ünlü profesör ABD'nin resesyona girme olasılığını açıkladı

Dolar/TL'de faiz indirimi sonrası yükseliş sürüyor

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.