Dot-com balonundan bu yana Wall Street’in dönüşümü

BORSAGUNDEM.COM - DIŞ HABERLER SERVİSİ

2020’nin nisan ayından bu yana hisselerdeki köpüklü yükseliş ve 1990’ların sonundaki dot-com patlaması arasında bazı paralellikler var. Tesla’nın hisseleri %600’ün üzerinde yükseldi, GameStop’un açığa satış sıkışması ücretsiz işlem yapabilme imkanı tanıyan Robinhood aracılığıyla gerçekleşti ve şirketin hisseleri 10 doların altında bir seviyedeyken neredeyse 500 dolara çıktı. Aynı zamanda Bitcoin de 10,000 dolar seviyesinden, yalnızca aylar içinde 57,000 dolara yükseldi.

Her alanda benzerlik olduğu düşünülse de, aynı zamanda farklılıklar da bulunuyor. Bu farklılıkları bilmek ve anlamak, piyasalardaki mevcut koşulların, 2000 yılının ilk çeyreğindekine benzer bir çöküşe doğru gidip gitmeyeceğine yönelik bilgi sağlayacak. O dönemde Nasdaq 100 endeksi, zirveye çıkmış daha sonra 2 yıl süren %81,9’luk bir düşüş yaşamıştı. Bununla birlikte endekste 2018 yılının dördüncü çeyreğinde %22,8’lik düşüş görülmüş, korona virüs pandemisi 2020’nin şubat ayında ortaya çıktığında güçlü bir yükseliş yaşanmıştı.

İşte iki dönem arasındaki farklılıklar.

1. Bilgi kaynakları

Yatırımcıların karar alma sürecini etkileyen unsurlar, geçtiğimiz 20 yılda değişti. Bugün, bu kararların %57’si profesyonel tavsiyeye dayanırken, bur oran 2001 yılında %49 seviyesindeydi. Daha profesyonel tavsiyeye geçiş ise geleneksel Wall Street borsa şirketlerinden uzaklaşma trendinin bir parçası. Bu durum ise 2010’lu yıllarda, finansal krizin ardından hızlanmış olabilir.

Daha da önemlisi, yatırımcıların yatırım kararlarında temel aldığı bilgi kaynakları. Brunswick Group tarafından yapılan bir çalışmada, yatırım kararlarında öne çıkan unsur, %70 oranıyla bloglar oldu. Bu oran ise 20 yıl önce %38 seviyesindeydi. Bir zamanlar yatırımcıların %29’u için bilgi kaynağı olan podcastler ise bugün yatırımcıların %46’sının bilgi kaynağı.

2. Sosyal medya ve hız

Bloomberg’in haberine göre, 2000’lerin başıyla günümüz arasındaki en çarpıcı fark ise, haberlerin yayılma hızı. Hisse fikirleri, dedikodular ve yorumlar yalnızca Twitter aracılığıyla değil, Reddit, Linkedin, Facebook, Instagram, YouTube ve TikTok aracılığıyla da yayılıyor. 280 karakteri kopyalayıp yapıştırmak yalnızca bir saniye sürerken, bir tweet’i paylaşmak çok daha kısa sürüyor.

Bu nedenle de borsalarda fiyatlar, oldukça hızlı bir şekilde yayılan haberleri yansıtabiliyor. Mevcut tüm bilgiler, piyasalarda fiyatlanıyor. Twitter ve Reddit gibi sosyal medya mecralarında gündemde olan hisseleri takip eden yeni bir borsa yatırım fonu bile var. Bu strateji Wall Street analistlerinin geleneksel hisse tanıtımına mükemmel bir alternatif. Ancak bu sürecin oldukça hızlı olması, yatırımcıları ani ve genellikle aşırı borsa işlemlerine sürüklüyor.

3. Sahte haberler ve dezenformasyon

Dezenformasyon, dedikodu ve aşırı heyecanın getirdiği risklerin en dikkat çekeni daha fazla ve daha hızlı hatalar. 

2018 yılında yapılan bir çalışmaya göre, sahte haberler doğrudan anormal işlem trafiği ortaya çıkarıyor ve fiyatlardaki volatiliteyi yükseltiyor.

Massachusetts Institute of Technology’nin (MIT) Dijital Ekonomi Girişimi’ni yöneten Sinan Aral, yeni kitabı The Hype Machine’de bu sosyal medya krizinin, zincirleme algoritmaların kaçınılmaz bir sonucu olduğunu söyledi.

Dedikodular ve piyasa spekülasyonları Wall Street için yeni değil. 1920’lerde açığa satışçılar koordine bir şekilde kötü dedikodular yayardı. Bundan yüz yıl sonra, bilgi çok daha hızlı yayılıyor ve photoshop, websitesi hackleri ve diğer dijital sahtecilikler gerçekçiliği yüksek yalan haberler oluşmasına katkıda bulunuyor. Aynı zamanda sosyal ağlar üzerinden koordine olan katılımcıların önemli bir gücü de sermaye oluyor.

Borsada yabancı satışı sürüyor

Hackerlar Tesla'nın kameralarına erişti

Piyasalar neyi fiyatlayacak?

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.