Dolarda bundan sonra ne olur?

Milliyet ekonomi yazarı Güngör Uras bugünkü köşesinde Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı'nın dün düzenlediği basın toplantısında yaptığı açıklamaları değerlendirdi.

Başçı 1.92  TL olarak yaptığı dolar tahmini için dün 'yanılmışım' dedi. Uras da vatandaşın bu yanılgıdan nasıl etkileceğini kaleme aldı.

İşte Uras'ın köşe yazısı;

Merkez Bankası, bir gün, bir hafta, bir ay sonra döviz kurunun, enflasyonun, faizin ne olacağını bilenemediği bir ortam yarattı.
İşte böyle bir ortamda Merkez Bankası Başkanı “2014 yılında para ve kur politikası” başlığını taşıyan bir toplantıda konuştu.
Tabii olarak da 2014 yılının para ve kur politikasını anlatmadı da, yılbaşına kadar ve de 2014 yılının Ocak ayında dövizdeki tırmanışı önlemek için neler yapacaklarını anlattı.
Anlaşıldığı kadarı ile toplantının amacı, “Döviz kurunun ve de enflasyonun ne olacağı konusundaki ‘kısa vadeli’ (dikkat buyurunuz ‘kısa vadeli’) olumsuz bekleyişleri kırmak” idi.
Mesaj: Ocak sonuna kadar 6 milyar dolar satılacak
Başkan çok şeyden söz etti. Ama söyledikleri arasında en önemli mesaj;

- Merkez Bankası’nın yılbaşına kadar 3 milyar dolar satacağı.
- 2014 Ocak ayında dolar satışlarının devam edeceği, en az 3 milyar dolar da ocak ayında satılacağı idi.
Her gün azıcık azıcık dolar satışı ateşi söndürür mü? Dolar talebini karşılar mı?
Zaman gösterecek.

Enflasyon ne olacak?

Merkez  Bankası neden ateşin üzerine bardakla su dökecek yerde kova ile su dökmüyor? Büyük rakamlı satışın “Ne oluyor?” şeklinde bir paniğe yol açmasından çekinildiği belirtiliyor.

- Merkez Bankası yılbaşına kadar 3 milyar dolar, ocak ayında 3 milyar dolar satarak dolar fiyatındaki artışı sınırlayacak. Dolar fiyatındaki artışın sınırlandırılması fiyat artışlarının kontrolden çıkmasını engelleyecek.
- Bu yılın enflasyonu yüzde 7’nin üzerinde olacak.
- Merkez Bankası’nın satacağı dövizleri satın almada kullanılacak TL ve de sıkılaştırılacak para politikası etkisinde enflasyonun ocak ayında gerilemesi bekleniyor.
- Merkez Bankası’nın bankalara kullandırdığı kredinin ortalama maliyeti yüzde 6.75 dolayında. Kredi ve mevduat faizleri bu temel faize dayalı olarak belirleniyor.
Merkez Bankası Başkanı, bankanın bankalara para akıtırken kullandığı üç farklı faizin yararlı olduğunu bu yol ile, kredi büyümesinin tüketici kredilerinden ticari kredilere yönelmesinin sağlandığını söylüyor. “Faiz oranları kur istikrarı için değil enflasyon için kullanılıyor” diyor.

Hedef oynaklığını gidermek

Başçı, “2013 yılının sakin bir yıl olacağını söylemiştim. Yanılmışım. Erken konuşmamak gerekiyor. Gelecek yıl daha az oynak bir döviz kuru öngörüyoruz” dedikten sonra, oynaklığı yok etmek için Merkez Bankası’nın uygulayacağı politikaları şöyle sıralıyor:
- “TL veya yabancı para zorunlu karşılıklarla ilgili değişiklik gündemde değil. Amaç piyasadaki oynaklığın kısmen azaltılması.”
- “Kısa vadeli faizlerde oynaklığın sıfıra yakına indirilmesi planlanıyor.”
- “Döviz likidite politikasıyla ilgili öngörülebilirliğin artırılmasına çalışılıyor.”
- “BDDK’nın tedbirleri ile tüketicilerin aşırı hızla borçlanmalarının önlenmesi hedef alınıyor. Merkez Bankası’nın likidite programı da bu amaca hizmet ediyor.”

NETİCE...

Ayşe Hanım Teyzem “Söylenene bakma, neticeye bak” der. Başkan güzel güzel anlatıyor da... Netice ne? Ona bakacağız.
- Döviz fiyatındaki tırmanma duracak, döviz fiyatı bir yere oturacak, belirsizlik sona erecek mi? Biliyoruz ki dolar eskisi gibi 1.85 TL.dan satılamayacak. Ama dolar fiyatı nerelerde istikrar kazanacak? 2.00 TL.ye mi, yoksa 2.20 TL.ye mi oturacak? 2.20 TL.ye oturur ise orada uzun süre kalacak mı?
- Faiz ne olacak? Ayşe Hanım Teyzem mevduat faizine, işadamı Recep Bey bankaların ticari kredi faizine, Mr Jorj ile Bankacı Ali Bey ise Hazine’nin tahvil faizine bakıyor. Ona göre paralarına yön verecekler.
- Dövizin ve Türk Lirası’nın bulunmazlığı, sıkışıklığı ne kadar devam edecek? Bu sıkışıklık yüzünden ekonomideki yavaşlama kalıcı mı olacak?
- Ayşe Hanım Teyzem emekli maaşının artmasından, torunu Cem iş bulmaktan, gelini Sema para biriktirerek bir otomobil sahibi olmaktan, damadı Selahattin ufak bir yatırım yaparak konfeksiyonculuğa soyunmaktan ümidi kessinler mi, kesmesinler mi?
Başkan konuştu ama... Bütün bu sorular cevapsız kaldı.

‘Kur tahmini için sözlerime bakın!’

Merkez Bankası Başkanı diyor ki, “Türk Lirası şu an net biçimde aşırı satış bölgesinde.”
Bunun anlamı nedir? Demek ki Türk Lirası satılıyor, döviz alınıyor. Döviz kıt. Arz sınırlı olduğundan talep artınca döviz fiyatı da yükseliyor.
Merkez Bankası döviz kurunun yükselip alçaldığını nasıl biliyor? Bunun ölçüsü ne? Merkez Bankası döviz fiyatını “Reel Efektif Döviz Kuru Endeksi”nden izliyor.
Rakamlara bakalım
Efektif Döviz Kuru, değişik ülke paralarının piyasadaki alım satım fiyatıdır.
Reel Efektif Döviz Kuru endeksi yabancı ülke paralarının, Türkiye’deki ve yabancı ülkelerdeki enflasyon oranları dikkate alınarak ve de değişik ülkelerin dış ticaretteki ağırlığı dikkate alınarak yapılan bir hesaplama ile, 2003 yılında 100 olan döviz kurunun, her ay ne rakamlarda dolandığını gösterir.
Merkez Bankası TÜFE’ye ve de ticari ilişkilerin yoğun olduğu ülkelerle dış ticaret ilişkilerinin ağırlığına göre farklı endeksler düzenliyor.
Banka kura müdahale için TÜFE’ye dayalı olarak hesaplanan Reel Efektif Döviz Kuru Endeksi’ni dikkate alıyor.
TÜFE esas alınarak yapılan hesaplamada Türkiye’nin dış ticaretinde ağırlığı bulunan 36 ülkedeki fiyat değişimleri de dikkate alınıyor. Bu ülkeler: (1) Gelişmiş ülkeler: Almanya, İtalya, ABD, Fransa, İngiltere, İspanya, Belçika, Hollanda, Japonya, Kore, İsviçre, Avusturya, İsveç, Tayvan, Yunanistan, Çek Cumhuriyeti, İsrail, Finlandiya, Danimarka, İrlanda, Slovakya, Portekiz. (2) Gelişmekte olan ülkeler: Çin, Rusya, Romanya, Polonya, Hindistan, Macaristan, Bulgaristan, Tayland, Kazakistan, İran, Suudi Arabistan, Endonezya, Malezya, Mısır.

Başkan ne diyor?

Merkez Bankası tarafından açıklanan TÜFE bazlı Reel Efektif Kur Endeksi kasım ayında 109 idi. Başkan dünkü konuşmasında; “Reel efektif döviz kuru 107’lerde dolanıyor. TL’de değerlenme için alan var. Orta-uzun vadede reel efektif kur tahmini 117-122 aralığını koruyor” dedi.
Başkan dolaylı olarak demek istiyor ki; “Doların bugünkü fiyatı yüksektir. Uzun vadede dolar fiyatının  1.95-2.00 TL. aralığına  inmesini bekliyoruz.”
Özetle; Başkan açık açık dolar fiyatı tahmini yapmıyor. Yapmıyor da, “Gözlerimin ve sözlerimin içine bakınız. Dolar fiyatının uzun vadede ne olmasını beklediğimi anlarsınız”  diyor.

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.