Devre kesici nedir, nasıl çalışır?

Borsalarda işlem yapan yatırımcıları ani fiyat dalgalanmalarından koruyan sisteme devre kesici denir. Devre kesici, yatırımcıların belirlenen sınırları aşan fiyat dalgalanmalarından negatif etkilenmemesi için piyasaya rahatlama imkanı sağlayan bir nevi sigorta sistemidir.

2015 yılında Borsa İstanbul tarafından hayata geçirilen bu sistem sayesinde yatırımcıların sermayeleri güvence altına alınmıştır.

Borsada devre kesici uygulaması nedir?

Devre kesici sistemi işlemleri geçici olarak durdurarak yatırımcılara sakinleşme fırsatı verir. Bunun sonucunda anormal dalgalanmalar, spekülatif dalgalar ve ani satışların engellenmesine imkan sağlar. Devre kesici uygulamaları hem yatırımcıyı hem de piyasaları korur.

Devre kesici nasıl çalışır?

Piyasa bazen olağan seyrindeyken yeni bir haber, gelişme ya da spekülatif bir hamle ile bozulmaya uğrayabilir. Bu şekilde bir payın fiyatında %10 yükseliş ya da %5 düşüş meydana geldiğinde sistem devreye girer. Devre kesici çalışan payda sürekli olarak işleme ara verir. Devre kesiciyi harekete geçiren, yani belirlenen fiyat eşiklerini geçen emirler iptal edilir. Devre kesici harekete geçtiğinde ilgili payda tek fiyat yöntemi ile fiyat oluşturmak için belirli bir süre emir toplanır. Süre sonunda emirler eşleştirilir ve fiyat oluşturulur. Oluşan fiyatın duyurulmasının ardından işlemlere ‘sürekli işlem’ yöntemi ile devam edilir.

Borsada devre kesici uygulamasının püf noktaları

Devre kesicinin dikkat edilmesi gereken bazı püf noktaları vardır. Devre kesici uygulamasının en önemli özelliklerinden biri de uygulamanın sadece seans süresi boyunca işlem gören bölümünde çalışmasıdır. Seans sona erdikten sonra bu uygulama devreden çıkacaktır.

Borsada devre kesici uygulaması; senetten doğan rüçhan hakkı ve varant işlemleri için geçerli değildir. Çünkü devre kesiciler varant ve rüçhan hakkına müdahale etmemektedir.

Borsada devre kesici ne kadar sürer?

Herhangi bir tetikleyici durum algılandığı takdirde devre kesici harekete geçer. Referans fiyatının %10 üst ve %5 alt limitleri hesaplanarak fiyat limitleri bulunur. Bu sınırlara kadar olan işlemler sorunsuz olarak devam eder. Ancak limitlere değen işlemler devre kesici sayesinde otomatik olarak iptal edilir. Devre kesici aktif hale geldikten sonra 5 dakika boyunca emir toplama sürecine geçilir. Teorik fiyat işlem adetleri açıklanır. Ardından 2 dakika süren eşleşme süresi başlar. Emir toplama sona erdikten sonra normal işlemlerle devam edilir. Gün ortası açılış seansının başlamasına 10 dakika kala devre kesici aktif hale gelirse emir toplama süresi 5 dakikadan 10 dakikaya çıkarılır.

Devre kesicinin en önemli faydalarından biri de ani dalgalanmalar ya da borsa manipülasyonları esnasında yatırımcılara 5 dakikalık süre tanımasıdır.

Borsada devre kesici nasıl aktif olur?

Borsada devre kesici uygulamasını devreye sokmak için manuel bi müdahaleye gerek yoktur. Borsa İstanbul tarafından yürürlüğe konulan bu sistem otomatik olarak devreye girer. Belirlenen oranların sınır noktalarına dayanan senet fiyatlarını sistem kendisi algılar ve bütün emirler iptal eder.

Otomatik Seans Durdurma Sistemi (Devre Kesiciler) kısaca; Sürekli İşlem Bölümü'nde fiyat değişiminin eşik değeri aşması durumunda işlemlerin geçici süre durdurulması ile emir toplama aşamasına alınması durumudur.

Borsa İstanbul'dan açığa satış uyarısı!

Borsa İstanbul'da devre kesildi

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.