Devlet elini taşın altına koymalı

SERAP SÜRMELİ-BORSAGUNDEM.COM

Türkiye siyasette gergin, ekonomi de kırılgan günler yaşıyor. Merkez Bankası’nın faiz silahı  ters tepti. Doların çıkışı durdurulamadı, Borsa’nın inişi engellenemedi. Akşam saatlerinde ise
ABD Merkez Bankası’nın varlık alımını azaltması kararı açıklandı. Kararla birlikte Amerikan ve Çin piyasasındaki etkiler kendini gösterdi. FED’in Türkiye’yi etkileme beklentileri de konuşulmaya başlandı.

Tüm bu gelişmeler üzerine gözler Hükümet’e, Başbakan Erdoğan’a çevrildi. Başbakan, İran dönüşü krizi değerlendirirken,”İyi niyetle sabredip sonuçlarını bekleyeceğiz. Etkili olmazsa, B, C planı çalışmalarımız var.” dedi. Yeni bir ekonomi paketi hazırlığının sinyalini veren Başbakan Erdoğan'ın, “Alışılmışın dışında bir şey olsun istiyoruz” sözleri ise büyük merak uyandırdı. Şimdi Türkiye’yi nasıl bir paket bekliyor? Biz de bu soruyu, piyasanın aktörlerini sorduk. İşte, GCM Menkul Kıymetler Araştırma Direktörü Erdoğan Turan’dan çarpıcı yanıtlar…

-Merkez Bankası’nın faiz kararı üzerine Türkiye piyasasında yaşanan sarsıntılar…

Erdoğan Turan: Merkez Bankası’nın faiz artırım kararından sonra dolar kuru 2.25 seviyelerinden 2.16 seviyesine kadar gerilemişti, içinde bulunduğumuz saatlerde (10.30) 2.26 seviyesinde. Dün bir ara dolar kurunda 2.32’ye çok yakın seviyeleri de gördük. Salı günü 63.500 seviyesinden kapanan BIST100 endeksi 65.350 seviyesine kadar yükselmişti, şu an 62 bin civarında. Merkez Bankası’nın faiz kararı öncesi 10 yıllık tahvil faizi10.38 seviyesindeydi, şu an 10.10 civarında. Merkez kararı sonrası dövizde bir değişiklik olmamış, faiz piyasası sakin izlemede, borsa zayıf seyrini sürdürüyor görünümünde.

 -ABD Merkez Bankası’nın varlık alımını azaltması kararının Amerikan ve Çin piyasasındaki etkileri ve Türkiye’yi etkileme beklentileri…

Erdoğan Turan: Fed dün akşam tahvil alımını 10 milyar dolar daha azalttı. ABD ekonomisi toparlanıyor, ekonomik verilerde yavaş da olsa iyileşme sinyalleri var. Fakat ABD için iyi olan ortam gelişmekte olan ülkeler için iyi değil. ABD, toparlanma bu şekilde devam ettikçe anlaşılan o ki Fed tahvil alımını 2014 içinde sonlandırmış olacak. ABD’li yatırımcılar veya ABD piyasalarına yatırım yapacak yatırımcılar için toparlanan ekonomi cazibe merkezi olabilir, sermaye ABD piyasalarına dönebilir. Yavaş yavaş gözler artık gelişmekte olan ülkelerden gelişmiş ülke piyasalarına kayıyor. Gelişmiş ülke ekonomilerinin toparlanması, Fed’in parasal genişlemeyi sonlandırması gelişmekte olan ülke piyasalarını hızlıca yerel para birimleri üzerinden vurdu, borsa endeksleri geriledi, faizler yükseldi. Ne yazık ki bu süreç yeni başlamış olmasa da bitmeye de yakın değil.  2014 Türkiye ve benzerleri ülkeler için rahat bir yıl olmayacak. Dış konjonktürün yanında içerideki siyasi gelişmeler-seçim ortamı da işleri daha kolaylaştırmıyor.
 
Çin sıkıntılı, ekonomisi Çin’e göbekten bağlı Uzak Doğu-Asya ülkeleri tedirgin. Çin daha kontrollü, daha paylaşımcı, daha sürdürülebilir büyüme modeline geçiyor. Bugüne kadar birikmiş sıkıntılar da halının kenarından taşıyor, gölge bankacılık, konut balonu vs. Çin’in Asya-Uzak Doğu ülkeleri üzerinde baskı yaratırsa “gelişmekte olan ülkeler” denip toptan paket olarak değerlendirilen ülkelerin en azından sermaye piyasaları üzerinden etkilenmemesi mümkün değil. Yani şimdilik çok konuşulmasa da Çin kaynaklı sıkıntı potansiyelimiz de var.

-Bu manzarada siz Hükümet’ten nasıl bir ekonomik paket bekliyorsunuz? Sizce paket nasıl olmalı, neler içirmeli ki piyasalar nefes alsın, ekonomi kendine gelsin?

Erdoğan Turan: Sayın Başbakan ve ekonomi kurmayları haricinde bahsedilen pakete dair gerçek bilgi elde olmadığına göre konuşulanlar ya spekülasyon ya da talep olarak kalabilir.

‘Aşılmışın dışı’ kavramı üzerine şunu söyleyebilirim; sıkıntılı zamanlarda “alışılmışın dışı” dendiği zaman piyasalar hemen huzursuz oluyor. Hatırlayın, daha Salı gece yarısına kadar Merkez Bankası  geleneksel uygulamalardan uzak olmak, alışılmışın dışı kararları ile eleştiriliyordu.

Aşılmadık veya aşina, fark etmez, gündeme gelecek uygulamalar reel ekonomiyi canlı tutacaksa, kur artışının faiz artışının vatandaş üzerine binen yükünü hafifletecekse, iyi haber. KOBİ’lere sıfır faizli kredi, vergilerde düzenleme olabilir, başka başlıklar da olabilir, ekonomiyi canlı tutacak, işletmeler biraz rahatlatacak. Yeni paketin elbette bütçeye yükü, kamuya maliyeti olacak ama bütçe meselesinde gereğinden fazla rahat olduğumuzu, orda hareket alanımızın geniş olduğunu düşünüyorum. Keynesyen politikalarla zor zamanlarda devlet gelişmeleri kenarda izlemeyip, piyasanın gizli eline bırakmayıp elini taşın altına koymalı. Bunu kriz zamanında dünyanın gelişmiş ülkeleri uyguluyorsa biz de uygulayabiliriz.

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.