Çin gerilimi mi yaşanıyor

Türkiye ile ABD arasında bir “Çin gerilimi”nin yaşanıp yaşanmadığı merak ediliyor. Ankara'nin uzun menzilli füze savunma sistemi ihalesinde Çinli CPMIEC şirketini tercih etmesi ABD’de “ciddi endişeleri” yaratsa da bir “kırılma” veya “ciddi bir kriz” yaşanmadığına dikkat çekiliyor. Buna karşın, Çinli şirketin seçilmesinin Gezi olaylarından sonra geldiği için “Türk yönetimine olan güveni daha da sarsacağı” iddia ediliyor.
BBC, “ABD ile Türkiye arasında 'Çin gerilimi' mi var?” sorusuna yanıt aradığı haberinde uzmanların NATO ve ABD’de yaşanan kaygının varlığı konusunda hem fikir olduğuna dikkat çekti. BBC şunları söyledi:
“Türkiye’de ABD yönetimi ile ilişkilerini yürüten ekipten üst düzey bir diplomatik kaynak, ABD’nin kaygısının özellikle iki nedenden kaynaklandığını ifade ediyor.
Birincisi, İran ve Kuzey Kore ile olan ilişkilerinden dolayı ABD tarafından Çinli şirkete ambargo konmuş olması.
İkincisi de, Çin sisteminin NATO hava savunma sistemine uyumunun güçlüğü ve tehlikesi.”

“ABD ‘CİDDİ ENDİŞELERİNİ’ KORUYOR”

BBC, Ankara’nın Çinli şirketinin hava ve füze savunma sisteminin NATO ile uyumlu hale getirilmesinde bir sakınca olmadığında ısrar ettiğini belirtirken de “ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan üst düzey bir yetkilinin BBC Türkçe’ye aktardığına göre ABD yönetimi hala Ankara’nın konu ile ilgili olarak getirdiği açıklamadan ikna olmuş değil ve bu seçim ile ilgili olarak ‘ciddi endişelerini’ koruyor” sözlerini kullandı.
Haberde Washington’daki düşünce kuruluşu Stratejik ve Uluslar arası Etüdler Merkezi (CSIS) için Bülent Alirıza ile birlikte konuyla ilgili bir analiz kaleme kalan Sam Brennan’ın Çin sistemini NATO sistemine uyarlayabilmek teknik olarak belki mümkün olsa da, NATO’nun aslen bu konuda adım atmak için birçok nedenden dolayı istekli olmadığı değerlendirmesi aktarılıyor.
BBC konuyla ilgili uzmanların Çinlilerin bugün dünyada en saldırgan siber saldırıları yapan bilgisayar korsanlarının ülkesi olarak anılması ve bundan dolayı, NATO ile Çin sisteminin uyumlu hale getirilmesi halinde, Çinli program yazılımcılarının NATO bilgi sistemine sızma ihtimalinin olduğu görüşünü paylaştıklarını da belirtiyor.
Ankara’nın Çin sistemini seçmesinin temel nedeninin olarak da, uzun süredir öncelik olarak kabul edilen yerli savunma sanayisini geliştirmek ve sektörde teknik bilgiye sahip olma arzusunun gösterildiği haberde “ABD’liler bu teknik bilgiyi vermemekte direnirken, bunun yanı sıra uzun süredir farklı silah sistemlerinin Türkiye’ye transferinde, Türkiye’nin önüne hep Kongre engeli çıkıyor” deniliyor.
Bu arada, “uzmanların ortak görüşü, Washington ile Ankara arasında şu an için bir ‘kırılma’ yaşanmadığı veya ciddi bir kriz bulunmadığı yönünde” de diyen BBC Ankara’nın zaten bu konuda hala son sözünü söylemediğini kaydettiğine dikkat çekti.

“TÜRK HÜKÜMETİNE GÜVEN SARSILIR”
BBC, haberinin son bölümünde görüşlerine de yer verdiği ABD yönetimine yakınlığıyla bilinen Center for American Progress isimli düşünce kuruluşunda Türkiye uzmanı olan Michael Werz ise, Türk hükümetinin Çin hava savunma sistemini seçmesinin Gezi parkı protestolarında polisin göstericilere tavrı ve Ankara'nın AB'ye eleştirilerini takiben geldiğini söyleyerek dolayısıyla bu durumun, “Türk yönetimine olan güveni daha da sarsacağını” savundu.
Werz’e göre, "Türkiye’nin Batılı dostlarına ve NATO’ya her zamankinden daha çok ihtiyacı olduğu bir dönemde verilen bu kararın Türkiye’nin milli güvenliğine faydasını anlamak oldukça güç".

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.