Çekirdek enflasyon 7 yılın zirvesinde

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan mart ayı tüketici enflasyon verisi yüzde 1,13 ile beklentilerin üzerinde artarken çekirdek enflasyon (ÖKTG-I) yıllık yüzde 9,32 ile son 7 yılın en yüksek seviyesinde gerçekleşti.

 TÜİK verilerine göre, enflasyon mart ayında piyasa beklentisi olan yüzde 0,86'nın üzerinde yüzde 1,13 düzeyinde gerçekleşirken, yıllık enflasyon yüzde 8,39'a yükselerek 2013 Ağustos ayından bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. 

Ekonomistler, enflasyondaki artışta çekirdek enflasyondaki yükselişin etkili olduğunu belirtirken. Mart ayında çekirdek enflasyon yüzde 1,2 oranında artarken, yıllık bazda yüzde 9,32 ile son yedi yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Çekirdek enflasyon en son Nisan 2007'de yüzde 9,73 seviyesinde gerçekleşmişti.

Ekonomistler, çekirdek enfldaki yükselişte kurun gecikmeli etkileriyle giyim grubu fiyatlarındaki mevsimselliğin üzerindeki artışların etkili olduğunu ifade ederken, çekirdek enflsyon göstergelerinin (ÖKTG H ve I endeksi) para politikası uygulamalarında referans olarak kullandığını belirtiyor.

İş Yatırım Araştırma Direktörü Serhat Gürleyen konuya ilişkin değerlendirmesinde, enflasyondaki yükselişin arkasındaki itici gücün gıda fiyatlarındaki negatif sürpriz olduğunu belirterek, gıda fiyatlarının mart ayında yüzde 2,1 artarak aylık TÜFE enflasyonuna 0,5 puan katkıda bulunduğunu söyledi.

TCMB'nin manşet enflasyonun yükseldiği dönemde ön plana çıkardığı H ve I tipi çekirdek göstergelerde de bir iyileşme görülmediğini aktaran Gürleyen, TÜFE-H göstergesinin senelik artışının şubat ayındaki yüzde 8,6 seviyesinden mart ayında yüzde 9,5'e yükseldiğini benzer şekilde TÜFE-I göstergesinin senelik artışının şubat ayındaki yüzde 8,4 seviyesinden mart ayında yüzde 9,3'e tırmandığını kaydetti.

TCMB'nin rekor faiz artışı ve ekonomideki yumuşak inişe karşın çekirdek enflasyon göstergelerindeki yükselişin, manşet enflasyonun gelecek aylarda tırmanmaya devam ederek yüzde 9,0 seviyesini zorlayabileceğini gösterdiğini dile getiren Gürleyen, "Önümüzdeki aylarda enflasyonun kaderi, TL'deki yerel seçimler sonrasında yaşanan değer kazancının üreticiler tarafından fiyatlarına ne kadar yansıtılacağına bağlı olarak belirlenecek" dedi.

 

- "2014 yılsonu TÜFE tahminimizi yüzde 8,0 düzeyinde korumaya devam ediyoruz"

 

Konuya ilişkin değerlendirmede bulunan Burgan Yatırım Başekonomisti Haluk Bürümcekçi, mart ayında tüketici enflasyonunun yüzde 1,13 artış ile yüzde 0,88 artış düzeyinde olan konsensüs ve yüzde 0,80 düzeyindeki beklentilerinin çok üzerinde gerçekleştiğini ifade etti.

Geçen yıl mart ayında yüzde 0,66 artış olurken, endeksin son on yıldaki mart ayı ortalamasının ise yüzde 0,70 düzeyinde olduğunu belirten Bürümcekçi, bu yıl mart ayında gözlenen artışta ise, Aralık-Ocak döneminde TL'de gözlenen yüksek boyutlu değer kaybının bazı fiyat gruplarına (otomobil, ev eşyası, kahverengi eşya) olumsuz yansımasının devamı ve işlenmiş gıda fiyatlarındaki yükseliş etkili olurken, işlenmemiş gıda fiyatlarının ocak ayındaki rekor yükselişinden sonra düzeltme eğilimine devam etmesinin ise artışı sınırladığını kaydetti.

TCMB'nin, son Para Politikası Kurulu (PPK) özetlerinde mart ayına ilişkin bir sinyal verdiğini ancak gıda fiyatlarına ilişkin yukarı yönlü risklerden bahsettiğini hatırlatan Bürümcekçi, ayrıca baz etkisinin de katkısıyla enflasyondaki yükselişin haziran ayına kadar devam edebileceği vurgusunun yapıldığını anımsattı.

Bürümcekçi, işlenmemiş gıda fiyatlarında düzeltme devam ederken, işlenmiş gıdanın yükseliş eğilimini koruduğunu ifade ederek, şöyle devam etti:

"Yıllık TÜFE yükseliş eğilimine devam etti. Mart ayında yüzde 8,39'a ulaşarak yükseliş eğilimine devam eden yıllık TÜFE, ayrıca son Enflasyon Raporu'nda yer alan yılsonu TCMB tahmini (yüzde 6,6) ve enflasyon hedefi (yüzde 5) etrafındaki belirsizlik aralığı (+/-2 puan) üzerindeki seyrini korudu. Önümüzdeki dönemde ise, 17 Aralık'tan bu yana TL'de gerçekleşen ve bir ara yüzde 10'a ulaşan ilave değer kaybının bugünlerde yüzde 5'e gerilemesi yukarı yönlü ilave riskleri sınırlayacak bir gelişme olmuştur.

Yine de, bu ilave maliyetin fiyatlara potansiyel olarak 0,5 puan civarında geçiş etkisine yol açacak olmasının yıllık enflasyonda yükselişin devamı anlamına geleceğini düşünürken, yıllık enflasyonun Haziran ayında yüzde 9 civarında zirve noktasını göreceğini düşünüyoruz. Bu bağlamda, güncel kurların yılsonu tahminimizin (2,18) hafif altında seyretmesi nedeniyle 2014 yılsonu TÜFE tahminimizi yüzde 8.0 düzeyinde korumaya devam ediyoruz. Bu tahmin üzerindeki riskler şu an dengeli görünüyor. Ancak, TL’nin azalan siyasi risklere bağlı değer kazancı güçlenirse aşağı yönlü risk artabilir, yine de bu riski idari fiyat ayarlamaları olasılığının (elektrik ve doğalgaz) dengelemesi de söz konusu olabilir. 

 

 - "Kurların mevcut seyrini koruması durumunda yükselişin hız kesmesini ve zirve noktasını iki ay içinde görmesini beklemekteyiz"

 

Temel eğilim açısından izlenen göstergelerden, çekirdek enflasyonun (I) yıllık bazda yüzde 8,43'den yüzde 9,32'e sert bir yükseliş gösterirken, hizmet fiyatlarının yıllık artışının da yüzde 8,34'den yüzde 8,90'nın hafif üzerine yükseldiğini hesapladıklarını belirten Bürümcekçi, daha önce mayıs ayından beri yıllık bazda 2,5 puan yükselen çekirdek enflasyonun Kasım-Aralık ayında gerileme göstermesini Mayıs-Kasım döneminde TL'de gözlenen yüzde 15 civarındaki değer kaybının fiyatlara yansıtılma sürecinin tamamlanmış olmasına bağladıklarını kaydetti.

Ancak Aralık-Ocak döneminde gözlenen ilave değer kaybının, son dönemde bir miktar gerilese de, Mayıs 2013-Nisan 2014 dönemi birikimli değer kaybının yüzde 23 (sepet bazında) civarında kalmasını getirirken, kurlardan fiyatlara geçişkenlik etkisinin devamı riski yarattığını ifade eden Bürümcekçi, "Yine daha önce bahsettiğimiz TCMB'nin kur geçişkenliği hakkındaki bir çalışmasının sonuçlarına göre, kur geçişkenliği oranı manşet TÜFE'de yüzde 13, çekirdek enflasyonda (I) ise yüzde 10 düzeyindedir. Bu doğrultuda, çekirdek enflasyonun da daha önce vurguladığımız yüzde 8,5-9,0 aralığının bile üzerine çıktığını görürken, kurların mevcut seyrini koruması durumunda yükselişin hız kesmesini ve zirve noktasını iki ay içinde görmesini beklemekteyiz" değerlendirmesinde bulundu.

Mart ayı sonuçlarının TCMB'nin beklentilerine paralel olduğunu belirten Bürümcekçi, buna karşılık çekirdek enflasyondaki yükselişin, enflasyondaki yükseliş eğilimi ve bunların enflasyon beklentilerine ve fiyatlama davranışlarına olan olumsuz etkisini dikkate alarak, para politikasında sıkı duruşu korumasını, buna karşılık makro ihtiyati politikada ölçülü bir gevşemeye gitmesini beklediklerini söyledi.

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.