E-bültenimize abone olarak
en son bilgilere ve haberlere ulaşabilirsiniz.
Bilgi Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Can Pamir, kripto para birimlerinin para olarak tanımlanabilmesi için öncelikle "faizlerinin olması gerektiğini" vurguladı ve bunun da ancak merkez bankalarının müdahalesiyle gerçekleşebileceğini söyledi.
Pamir, kripto para birimleri teknolojisinin altında yatan blockchain teknolojisini “çok ciddi bir gelişme” olarak tanımlarken, kripto para birimlerinin ise para olarak tanımlanmaları için gerekli özelliklere sahip olmadıkları için, herhangi bir araç olarak tanımlanamayacaklarını vurguladı.
"Akbil de para yerine geçiyor fakat biz buna kripto para demiyoruz"
DHA’nın sorularını yanıtlayan Pamir, kripto para birimlerinin finansal sistemdeki yerine ilişkin şu değerlendirmeyi yaptı:
"Cryptocurrency (kripto para) dediğimiz şeylere ben tam olarak para diyemiyorum.
"Blockchain tamamen ayrı bir zincir ve altında çok ciddi bir teknolojinin yattığı, belki de sıkça kullanacağımız bir gelişme.
"Fakat bir şeye para diyebilmemiz için onun faizinin olması gerekir, halbuki kripto paralara baktığımızda bunların faizi yok.
"Bir şeye para diyebilmemiz için onun bir merkez bankası tarafından üretiliyor olması lazım, onun bir parasal politika olarak kullanılıyor olması lazım.
"Bu kripto paralarda böyle bir şey söz konusu değil, dolayısıyla bunlara para demek ne kadar doğru bilmiyorum.
"Değerli madenler, hisse senetleri, gayrimenkuller var, insanlar bunlara yatırım yapıyor ve fiyatları arz-talebe bağlı olarak değişiyor.
"Ama kripto paraların bir faizi yok, bunların dinamiklerini, nasıl kullanılabileceklerini ve şu noktada paranın yerini nasıl alabileceğini bilmiyorum.
"Baktığınızda akbil kullandığınız zaman da para yerine geçiyor veya yemek kartları da para olarak kullanılıyor; fakat biz bunlara kripto para demiyoruz, bunun yerine para yerine geçen araçlar diyoruz."
"Zamanında lale soğanına yapılan yatırım gibi"
Pamir, kripto para birimlerinin para olarak tanımlanabilmeleri için söz konusu teknolojiye yönelik merkez bankası müdahalesinin gerekliliğine dikkat çekti ve ekledi:
"Ne zamanki ileride merkez bankaları bunları elektronik para olarak kullanmaya başlarlar ve sistemler bu şekilde işlemeye; tahvili, faizi olmaya başlar, o zaman belki daha anlamlı hale gelebilir.
"Şu anda bana göre biraz insanların alıp sattığı, çeşitli karlar elde ettiği bir şeyden bahsediyoruz.
"Nasıl insanlar zamanında lale soğanına da yatırım yaptıysa ve hareketlenmeler olmuşsa, bu durum da onun gibi.
"Dediğim gibi, ne zaman ki merkez bankaları kripto paralara el atarlar ve sistemlerine sokarlar, o zaman daha mantıklı araçlar olarak ortaya çıkarlar."
Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.
BÖLÜM 4 ** ABD dolarının üzerine bizim bildiğimiz kadarıyla yeşil kaşe basılıyor. O zaman kırmızı kaşeli, mavi kaşeli ve sarı kaşeli ABD dolarları ne anlama geliyor? Yeşil kaşeli olanın üzerindeki “FED note” ibaresi varken kırmızı kaşeli olanın üzerindeki “state dollar” ve mavi ve sarı kaşeli olanların üzerindeki şaşırtıcı ifadeler ne anlama geliyor? Neden böyle? Nixon döneminde ve 1971’de tam olarak ne oldu? Bence bunları da aynı heyecan ile toplumla paylaşmalısınız. *** İnsanları bilerek yanılttığınızı düşünmüyorum. Bence kağıt paralar konusunda herkesin sahip olduğu illüzyona, yanlış bilgiye ve düşünceye siz de sahipsiniz. *** Sağlıcakla kalınız.
BÖLÜM 3 ** Merkez bankaları "anonim şirket" statüsündedir. Yani sahibi devlet (halk) olacak diye bir zorunluluğu yoktur. Ülkemizde en büyük hissedar devletimizdir. Ama tüm dünyada merkez bankaları rezervleri dolar olarak tutulduğu için devletimizin bu hamlesi zayıf kalmaktadır. ** Olası diğer söylemleri ve eleştirileri de buraya ekleyeyim. Kriptoparaların (bitcoin) sahibi belli değil diyorlar. ABD Merkez Bankası FED’in sahipleri kimdir? Biliyor muyuz? Sahiplerini bilemediğimiz bir merkez bankasının parasını tüm dünya rezerv birim olarak neden kabul etmek zorundadır?
BÖLÜM 2 ** Faiz demek parayı basan iradenin halkın cebindeki gerçek varlığı ona sormadan alması demektir. Faizi ülkemizde merkez bankası belirliyor. Ama tek başına bunu yapmıyor. Dünyadaki dengeyi ve oranları gözetmek zorunda kalıyor. Peki tüm dünyanın gözü bu konuda nerede? ABD Merkez Bankası FED’de. Peki FED faizi belrlerken kime soruyor? Birleşmiş Milletler’e mi soruyor, Amerikan hükümetine/devletine mi soruyor yoksa kim olduğunu bilmediğimiz birileri mi bu faiz oranını belirliyor? FED’in sahipleri kimlerdir? FED Amerikan devletine ait değildir bir özel şirkettir. ** Altın ve gümüşü merkez bankaları üretmiyor. Altın ve gümüş her yerde altın ve gümüştür. Gerçek para altın ve gümüştür. Altının ve gümüşün faizi yoktur. Paranın faizi olacak diye birşey yok. Ama zamana dayalı enflasyona son derece dayanıklıdır.
BÖLÜM 1 ** Currency (akar) ile para (money) farklı kavramlardır. > Dünyada basılan kağıt paralar "akar" sınıfına girer ama "para" tanımına uymazlar. Onları da eleştiriyor musunuz? ** Paranın özellikleri şöyle sıralanır: durabilitiy (dayanıklılık), divisibility (bölünebilirlik), portabilitiy (taşınabilirlik), fungability (genel geçer eşdeğerlik) > Dünyada basılan kağıt paralar bu dört özelliği taşımıyor. Paydaşlara (yurttaşlara) hiç sorulmadan paralar devalüe edilebiliyor yani durability'si yok. Swift sistemi denen sistem yüzünden portability özelliği tam sağlanmıyor yani demokratik değil...vs
Kripto para birimleri de belirttiğiniz değerli madenler gibi arz ve talebe göre değeri değişen varlıklardır. Para üretim şeması metamatiksel modellere dayalı olduğundan arz ve talep dışında hiç bir politik ve sosyal manipulasyonlardan etkilenmezler. Merkez bankalarınin ürettiği para birimleri gibi enflasyondan etkilenmezler. Bu da kripto paraları şu an kullandığımız paralardan bile daha ideal bir para birimi haline getirir. Lütfen yorum yapmadan önce bu teknolojinin işleyişi hakkında daha fazla bilgi sahibi olmaya çalışın. Bransinizi bilmiyorum ama sadece finans bilmek bu konuda sizi uzman yapmaz. Bunun altındaki teknolojiyi kavrayabilmeniz için teknik bilgiye, bilgisayar bilimlerine ihtiyacınız var.Tam bu noktada kripto parabirimleri aynı zamanda disiplinler arası bir teknoloji olarak da görülebilir.
borsaningundemi.com’da yer alan bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Burada yer alan bilgiler, güvenilir olduğuna inanılan halka açık kaynaklardan elde edilmiş olup bu kaynaklardaki bilgilerin hata ve eksikliğinden ve ticari amaçlı işlemlerde kullanılmasından doğabilecek zararlardan www.borsaningundemi.com ve yöneticileri hiçbir şekilde sorumluluk kabul etmemektedir. Burada yer alan görüş ve düşüncelerin www.borsaningundemi.com ve yönetimi için hiçbir bağlayıcılığı yoktur.
BİST isim ve logosu “koruma marka belgesi” altında korunmakta olup izinsiz kullanılamaz, iktibas edilemez, değiştirilemez. BİST ismi altında açıklanan tüm bilgilerin telif hakları tamamen BİST’e ait olup, tekrar yayınlanamaz.
borsaningundemi.com verilerin sekansı, doğruluğu ve tamliği konusunda herhangi bir garanti vermez. Veri yayınında oluşabilecek aksaklıkar, verinin ulaşmaması, gecikmesi, eksik ulaşması, yanlış olması veri yayın sistemindeki performansın düşmesi veya kesintili olması gibi hallerden oluşan herhangi bir zarardan borsaningundemi.com sorumlu degildir. BİST, verinin sekansı, doğruluğu ve tamlığı konusunda herhangi bir garanti vermez. Veri yayınında oluşabilecek aksaklıklar, verinin ulaşmaması, gecikmesi, eksik ulaşması, yanlış olması, veri yayın sistemindeki performansın düşmesi veya kesintili olması gibi hallerde Alıcı, Alt Alıcı ve/veya kullanıcılarda oluşabilecek herhangi bir zarardan BİST sorumlu değildir.
Finansal veriler aracılığıyla sağlanmaktadır. BİST hisse verileri 15 dakika gecikmelidir. Son güncelleme saati (09:33)