Buffett gibi yatırım yapmanın 22 altın kuralı

BORSAGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

Modern çağın en güvenilir yatırımcılarından birisi olan Warren Buffett başarılı performansının yanı sıra yatırım tavsiyeleriyle de tanınıyor. GoBankingRates’in haberinde Buffett’ın bugüne kadar yaptığı açıklamalar üzerinden 22 bireysel finans tavsiyesi derlendi. Habere göre bir finansal felaketten kaçınmak isteyen yatırımcıların bu tavsiyeleri göz önünde bulundurmasında fayda var:

Acil durum fonu oluşturun

Buffett insanların yatırım yapmadan önce mutlaka bir acil durum fonu oluşturması gerektiğini savunuyor. Bu fon üç ila altı aylık bir harcama dönemini finanse etmenize yardımcı olmalı. Söz konusu birikim aniden işinizi kaybetmeniz veya maaşınızı başka bir yere taşımak zorunda kalmanız durumunda geçinebilmek için birikimlerinizi satmak zorunda kalmamanız anlamını taşıyabilir.

Finansal acil durumların zamanını bilmek imkansızdır. Piyasalar düşüşe geçtiğinde bu tür bir acil durum patlak verirse maliyeti karşılayacak kadar bir birikiminiz olmaması halinde varlıklarınızı zararına satmak zorunda kalabilirsiniz.

Borçtan uzak durun

Warren Buffett borç kullanımının kesinlikle karşısında bir yatırımcı olarak bilini. 2004 yılında Berkshire Hathaway’in yatırımcı toplantısında Buffett, “Sahip olduğunuzdan fazlasını harcamak oldukça caziptir. Bu anlaşılabilir olsa da iyi bir fikir değildir” diyor. Buffett’ın bu konudaki tutumu Dave Ramsey gibi diğer bireysel finans uzmanları ile aynı çizgide.

Borç yükü altındayken beklenmedik harcamaların etkileri çok daha yıkıcı olabilir. Taksit ödemelerini kaçırma ihtimaliniz artabilir ve bu da kredi puanınızı zedeleyebilir. Dolayısıyla gelecekteki finansal hedeflerinize ulaşmanız da zorlaşabilir.

Önce kendiniz ödeyin

Buffett tasarrufu önceliğiniz haline getirmenizi tavsiye ediyor. Efsane yatırımcı “Harcadıktan sonra kalanını biriktirmeyin, birikim sonrasında kalan parayı harcayın” tavsiyesinde bulunuyor.

Buffett’ın düşüncesi başkalarına ödeme yapmadan önce kendinize ödeme yapmanız gerektiği şeklinde de özetlenebilir. Yaklaşımdaki bu değişiklik harcama alışkanlıklarınızı da değiştirebilir. Dolayısıyla her zaman önce servet oluşturmaya odaklandığınıza emin olabilirsiniz.

Uzun vadeli düşünün

Konu yatırıma geldiğinde Buffett uzun vadeli yatırımcı kimliği ile övünür. 2022 yılında Berkshire hissedarlarına gönderdiği bir mektupta Buffett, “Bizim favori hisse tutma süremiz sonsuza kadardır. Uzun bir dikkat süresine sahip olmak ve uzun süre bir şeye odaklanma yeteneği büyük bir avantajdır” açıklamasında bulundu.

Ortalama bir yatırımcı içinse söz konusu tavsiye yalnızca uzun yıllar boyunca rahat bir biçimde tutabileceğiniz şirketlere veya varlıklara yatırım yapmanız gerektiği yönünde bir hatırlatmadır. Bu stratejiyi benimsediğinizde kısa vadeli piyasa dalgalanmalarına dayalı finansal kararlar alma olasılığını azalır. Bir hisse senedini erkenden satmak ve yüksek getirileri kaçırmak gibi riskler yerine büyük şirketlerin uzun vadeli büyümesinden yararlanmanız mümkün olur.

Neyi bilmediğinizi bilin

İnsanların yatırım yapmakta zorlanmasının nedenlerinden biri de gerçekte anlamadıkları hisse senetlerini satın almalıdır. Bir varlığın ne olduğunu anlamadığınızda onu ne zaman alacağınız, satacağınız veya tutacağınız konusunda karar vermek daha zordur.

Buffett’ın firması anlamadıkları şeylere yatırım yapmama konusunda oldukça katı bir tavır benimsemesiyle de tanınıyor

Kendiniz için fırsatlar yaratın

Buffett asıl mesleğinize ek olarak gelir sağlayabileceğiniz uğraşlar aramanız konusunda da destekleyici bir tavır takınıyor. Yatırım efsanesi çalışma hayatının başlarında gazete dağıtmak, kullanılmış golf topları satmak ve araç temizlemek gibi ek işler yapmasıyla da övünüyor.

Efsane yatırımcının ilk yıllarına dair hikayeler, her zaman kendisi için yeni fırsatlar aradığını da gösteriyor. Buffett böyle bir fırsat olmasa bile yeni fırsatlar yaratmak konusunda çekinmemiş. Benzeri bir yaklaşımı benimsemek sahip olduğunuz işin yanı sıra daha fazla gelir elde etmenize yardımcı olabilir. Bu aynı zamanda korkutucu finansal krizler sırasında daha fazla tampon sağlayabilmeniz anlamını taşıyor.

Borsanın dışında kalmak sorun değil

Buffett’ın şirketi Berkshire Hathaway’in 168 milyar dolarlık nakit birikimi ve kısa vadeli yatırımı var. Bu kadar fazla miktarda paranız olsaydı muhtemelen büyük bir kısmını yatırıma yönlendirirdiniz. Ancak Buffett öyle yapmıyor. Doğru fırsat ortaya çıkana kadar beklemekte bir sorun görmüyor.

Buffett’ın ünlü “20 kullanım hakkı kuralı” bu felsefe için iyi bir örnek niteliğinde. Efsane yatırımcı içerisinde 20 yuva olan bir kartınız olduğunu hayal etmenizi istiyor. Bu yuvalar hayatınız boyunca yapabileceğiniz tüm yatırımları temsil ediyor. Efsane yatırımcı bu düşünceye dayanarak aldığınız ve sattığınız varlıklar hakkında daha dikkatli düşüneceğinizi belirtiyor.

Hatalarınızı kabul edin

Omaha Kâhini olarak da bilinen Warren Buffett her ne kadar büyük bir yatırım imparatorluğu kurmuş olsa da bu süreçte çok büyük hatalar yaptığını da kabul ediyor. O ve sıradan yatırımcılar arasındaki en büyük fark ise Buffett’ın hatalarını kabul etmesi ve hızlı bir şekilde düzeltici eylemlere geçmesi. Bu bakış açısını kendi finansal hayatınızda da benimsemeniz mümkün

Heyecanı satın almayın

Buffett’ın en ünlü sözlerinden birisi de piyasa trendleri hakkında: “Yatırım yapmanın anahtarı bir endüstrinin toplumu ne kadar etkileyeceğini değerlendirmek değildir. Daha ziyade belirli bir şirketin rekabet avantajını belirlemektir.”

Omaha Kâhini bu ifadeleri 1999’da teknoloji balonu zirveye yaklaştığı sıralarda yazmıştı. Yatırım efsanesinin sözleri, yepyeni ve heyecan yaratan yatırımların her zaman için kârlı bir yatırım olmayacağını hatırlatır nitelikte.

Buffett, gelişmekte olan teknolojilere yatırım yapmayarak kariyeri boyunca birçok fırsatı kaçırdı. Tesla'yı sadece 200 milyon dolar değerindeyken tercih etmedi. Amazon ve Google'ın ilk günlerini de kaçırdı. Tüm bu ıskalara rağmen, Buffett gezegendeki en büyük servetlerden birini biriktirdi. Omaha Kâhini’nin hikayesi büyümek için en son trende yatırım yapmanız gerekmediğini gösterir nitelikte.

Yatırım yaparken kendinize bir güven payı oluşturun

Buffett parasını bir şirket hissesine yatıracakların bir güven payı oluşturmalarını tavsiye ediyor. Omaha Kâhini bunu yatırımın temel taşlarından biri olarak adlandırıyor.

Buffett yatırım sürecine bir şirketin gerçeğe uygun değerini hesaplayarak başlıyor. Ardından bu gerçek değere uygun değeri %50 düşürüyor. Bu rakamı sadece hisse senedi alıp satmak için fiyat hedefi olarak belirliyor. Aynısını yapabilen yatırımcıların kötü bir yatırım yapma ihtimali oldukça düşük.

Yatırımlarınızı çeşitlendirin ama abartmayın

Berkshire Hathaway’in yatırımları Buffett’ın yatırımlarda çeşitlendirmeye inandığını gösteriyor. Ancak Buffett çok geniş çaplı bir çeşitlendirmenin de yanlış olduğunu düşünüyor. Buffett, geniş çaplı çeşitlendirmenin sadece yatırımlarında ne yaptıklarını bilmeyenlerin kullanması geereken bir yöntem olduğuna inanıyor.

Buradan çıkarılacak ders sırf çeşitlendirme uğruna yapılacak bir çeşitlendirmenin her zaman için akıllıca bir hamle olmayacağı şeklinde. Zira bir şirketin ne durumda olduğunu gerçekten anlıyorsanız ve bu şirkete güveniyorsanız bu şirkete yüklü bir yatırım yapmak akıllıca bir hamle dahi olabilir.

Zekaya değil mizaca odaklanın

Buffett, bir yatırımcının mizacının ham zekasından daha önemli olduğuna inanıyor: "Sıradan bir zekaya sahipseniz, yatırım yaparken ihtiyacınız olan tek şey, diğer insanlar başını belaya sokarken dürtülerinizi kontrol etme mizacıdır.”

Örneğin Aralık 2007’den Haziran 2009’a kadar devam eden Küresel Finans Krizi sırasında banka iflaslarıyla birlikte hisse senetlerindeki çöküş dalga dalga yayıldı. Bu süreçte bazı yatırımcılar paniğe kapıldı ve borsalardaki paralarını çekti. Bu yatırımcıların çoğu daha sonra geri alım yaptı ve borsalardaki toparlanmanın büyük bir kısmını kaçırdı. Borsalarda elde edecekleri kazanımları kaçırmalarının tek sebebi ise korkuydu.

2008 Krizi sırasında en zeki yatırımcılar bile paniğe kapıldı. Ancak Buffett ekonomideki tüm krizlere rağmen borsa yatırımlarını sürdürdü. Omaha Kâhini zengin olmak için bir dahi olmanıza gerek olmadığına dikkat çekiyor.

Hisse senedi değil şirket seçin

Günümüzde hisse senedi almak oldukça kolay. Ancak Buffett bunun bir tuzak olduğunu ve yatırım kararları alırken bu tuzağa düşülmemesi gerektiğini tavsiye ediyor. Buffett 2022 yılında gerçekleştirdiği hissedar toplantısında, “Charlie Munger ve ben hisse senedi seçmeyiz; biz işletme seçeriz” dedi.

Buradan alınması gereken en önemli ders ise yatırımcıların bir varlıktan kâr elde etmeye çalışan biri gibi değil işletme patronu gibi düşünmesi gerektiği. Zira Buffett’a göre yatırımcıların yakında yükseleceğini düşündükleri hisse senetlerine değil uzun vadede değerini katlayabilecek rekabet avantajına sahip şirketlere yatırım yapması gerekiyor.

Yatırım yapmadan önce temel muhasebe ilkelerini öğrenin

Buffett bir şirketi satın almakla ilgilendiğince, finansallarına bakarak işe başlıyor. Bunu etkili bir şekilde yapmak içinse temel muhasebe ilkelerinden anlamak gerekiyor. Zira bunlar bir şirkete nasıl doğru bir değer verebileceğinizi söyleyebilir.

Omaha Kâhini’ne göre bu birçok açıdan önemli: “Yönetim görürde ahlak dışı bir yolu tercih ettiğinde perde arkasında da aynı yolu tercih ediyor demektir. Mutfakta nadiren de olsa bir hamam böceği vardır.”

Defter değerlerinden indirgenmiş nakit akışlarına ve piyasa değerine kadar bir işletmeye değer vermenin birçok farklı yolu vardır. Bu yöntemleri ne kadar çok kullanırsanız, oluşturacağınız değerlemeye o kadar çok güvenebilirsiniz. Bu da piyasada daha akıllı yatırım kararları almanıza ve daha az sermaye kaybetmenize yardımcı olabilir.

Fırsatı gördüğünüzde atlayın

Buffett yeni fırsatlara kolay kolay yatırım yapmaz. Ancak şartlar uygun olduğunda hisse senedinin daha fazla değer kaybetmesini beklemek yerine yüklü bir şekilde yatırım yapmayı tavsiye ediyor. Omaha Kâhini konuyla ilgili açıklamasında, “Fırsatlar nadiren gelir. Gökten altın yağıyorsa yüksük değil kova tutmalısınız” diyor.

Bu açıklama, Buffett'ın Berkshire Hathaway'in neden bu kadar çok nakit varlık tuttuğunu da açıklıyor. Buffett piyasa koşulları değiştiğinde ve büyük fırsatlar ortaya çıktığında büyük yatırımlar yapmaya hazır olmak istiyor. Bir fırsat doğması durumunda kullanmak için birikiminizde nakit tutarak bu stratejiyi takip edebilirsiniz. Böylece bir fırsat ortaya çıktığında kaçırmazsınız.

Bir amaç için emekli olun

İlerleyen yaşına rağmen Buffett yakın zamanda emekli olacağına dair bir sinyal vermiyor. Efsane yatırımcı net bir amaç olmadan emekli olan insanların daha fazla sağlık sorunuyla ve daha düşük yaşam kalitesiyle karşı karşıya kaldığına inanıyor.

Buffett, emekliliği bir rahatlama dönemi olarak düşünmek yerine, bunu hayatın bir sonraki aşaması olarak görmeyi tercih ediyor. Bu tercih, emeklilik yıllarınızın tadını çıkarmanıza yardımcı olacaktır. Bu yaklaşım sayesinde insanların can sıkıntısı ve olumsuz duygulara tepki olarak para harcaması da engellenebilir. Dolayısıyla finansal hatalardan kaçınmak da kolaylaşabilir.

Hedefte kalın

Buffett zor zamanlarda bile rotadan şaşmamanın önemli olduğunu söylüyor. 2011’de S&P’nin ABD’nin kamu borcuna ilişkin kredi notunu düşürmesi bile Buffett’ın stratejisini etkilemedi.

Buffett, o dönemin birçok yatırımcı gibi temkinli olmak yerine, birkaç yeni işletme satın almak için nakit tekliflerde bulundu. Omaha Kâhini bu sayede geçici piyasa dalgalanmaları sırasında adil değerinin altına düşen şirketleri satın almak için yaptı.

Ortalama bir yatırımcı için bunun anlamı piyasalar düştüğünde bile borsa yatırımlarınıza devam etmeniz gerektiğidir. Bu stratejiyi gerçek anlamda uygulayabilen yatırımcılar iyi zamanlar geldiğinde Buffett gibi yüksek kârlar elde edebilir.

Yatırıma erken başlayın

Buffett'ın yatırım felsefesi, zamanın etkilerinden yararlanmaya odaklanır. On yıllar boyunca, yüksek performanslı şirketlere yatırım yapmaya devam ettiğiniz sürece küçük bir miktar yatırımı milyonlara dönüştürebilirsiniz.

Ancak Buffett, gerçekten zengin olmak için yatırıma erken yaşlarda başlamanız gerektiğini veya çok ileri yaşlara kadar yatırıma devam etmeniz gerektiğini söylüyor. Bu yatırımcılara uzun vadede yükselen piyasalar içerisinde para kazanmak için daha fazla zaman sağlayacaktır.

Maliyetlere dikkat edin

Buffett, çoğu yatırımcıya 90/10 yatırım stratejisi önerir. Bu stratejide portföyünüzün %90'ını hisse senedi endeksi fonlarını %10'unu düşük riskli devlet tahvillerine yatırmanız gereklidir.

Ancak, Omaha Kâhini herhangi bir endeks fonuna yatırım yapılmaması gerektiğini de belirtiyor. Buffett, "Yatırımlarda maliyetler gerçekten önemli. Getiriler %7 veya %8 olacaksa ve maliyetler için %1 ödüyorsanız, bu, emeklilikte ne kadar paranız olacağı konusunda çok büyük bir fark yaratır” açıklamasında bulunuyor.

Para kaybetmeyin

Buffett’ın yatırımlarla ilgili en ünlü ipucu ise ilk kez okunduğundan çok daha derin bir anlam taşıyan şu sözlerdir: “Kural No. 1: Asla para kaybetme. Kural No.2: 1 numaralı kuralı asla unutma.”

Elbette borsa yatırımı yapan kimse para kaybetme niyetiyle yapmaz. Ancak çoğu insan yatırım kararlarını bu kurala dayandırmaz.

Örneğin yakında değerini artacağını düşündüğünüz beğendiğiniz bir hisse senedini satın alıyor olabilirsiniz. Ancak Buffett muhtemelen bunu yapmazdı. Bir hisse senedini beğeniyor olsa bile satın almadan önce birinci kurala geri dönerdi: Para kaybetme. Dolayısıyla Buffett önemli miktarda para kaybetme riskinin son derece düşük olduğu bir fiyata ulaşılana kadar Hisse senedini satın almak için beklerdi.

Borsa efsanesi Buffett’ın son hamlesi ne olacak?

Ünlü borsa yazarı Buffett’ın sırrını açıkladı

Buffett formülüyle borsada küçük paralarla nasıl servet edinilir?

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.