Bu serveti nasıl kazandılar

ABD'nin önde gelen yayın kuruluşlarından BusinessInsider bu isimlerin nasıl zengin olduğunu yazdı. İşte oligarkların hikayesi;
Abramoviç, Abramov, Berezovski...
Çok değil, bundan 20 yıl önce isimleri duyulmamıştı.  
Sovyetler Birliği'nin çöküşüyle beraber onlar da tarih sahnesine çıktı. 
Özelleştirmeler yoluyla inanılmaz büyüklükte servetler elde ettiler ve oligark adını aldılar.
SOVYETLER'İN MASRAFLI MİRASI
Sovyetler Birliği'nin çökmesinin ardından 90'lı yılların başında Rusya Federasyonu'nun elinde idare ve finanse edilmesi gereken çok sayıda kamu kuruluşu kalmıştı.
Rus yönetimi, akla gelebilecek her türlü sektöre yayılmış olan bu devlet kuruluşlarını bir an önce elden çıkararak kapitalist ekonomiye geçiş yapmak istiyordu.
'BORCA KARŞILIK HİSSE' PLANI
1994 yılında, Rusya'nın İsviçre Merkez Bankası'ndan onay alabilen tek bankası olan Oneksim, zamanın devlet başkanı Boris Yeltsin'e "borca karşılık hisse" planını sundu.
Plana göre Rus bankaları hükümete borç verecek, bunun karşılığında da kamu kuruluşlarında hisse sahibi olacaklardı. Böylece devlet hem finansman kaynağı bulmuş olacak hem de kamu şirketlerini kısmen de olsa elden çıkaracaktı.
Yalnız, planın önemli bir şartı vardı. Rus hükümeti borçlarında temerrüte düşerse kamu şirketlerinin hisseleri bankalara kalacaktı.
TEMERRÜT VE YENİ ZENGİNLERİN DOĞUŞU
Rusya, beklenildiği üzere bankalara olan borçlarını ödeyemedi ve temerrüte düştü. Ellerinde sermayesi olanlar devletin bu halinden sonuna kadar faydalandılar ve devlet kuruluşlarını ele geçirdiler. Bunlardan biri de Oneksim Bank'ın o zamanki sahibi Vladimir Potanin idi. Bir anda dev kamu şirketlerine ortak olan Potanin'in şu an 14,5 milyar dolarlık bir serveti var.
ABRAMOVİÇ SAHNEDE
1994 yılında Boris Berezovksi, Roman Abramoviç ile tanıştı. İkili sözlü bir anlaşma yaptı ve "borca karşılık hisse" planından faydalanarak petrol şirketi Sibnefti ele geçirdiler. Geçtiğimiz yıl, Berezovski anlaşmayla ilgili olarak Abramoviç'e 5 milyar dolarlık bir dava açtı, ancak yazılı hiçbir belge olmadığı için davayı kaybetti.
Bu olayın Berezovski'nin 3 milyar dolarlık servetini kaybetme korkusuna kapılarak intihar etmesine yol açtığı öne sürülüyor. Berezovski, geçtiğimiz haftasonu Londra'daki evinde ölü bulunmuştu.
DEVLET MALLARI HARAÇ MEZAT SATILDI
Hisseleri bankalara kalan kamu kuruluşlarının özelleştirilmesinde de büyük yolsuzluklar yaşandı.
1996 yılında dünyadaki nikelin dörtte birini üreten Norilsk Nikel'in satışında aracı kurum olarak seçilen Oneksim Bank, diğer bütün talipleri bir şekilde ihale dışı bırakarak Norilsk Nikel'i 171 milyon dolar gibi bir fiyata kendisi devraldı.
Rusya'nın en büyük petrol şirketleri Lukoil ve Yukos da aynı dönemde rayiç bedellerinin çok altında özelleştirildiler.
RUSYA KAYBETTİ, OLİGARKLAR KAZANDI
Bütün bu satışlardan Rusya hükümeti ancak 1 milyar dolarlık bir gelir sağlayabilirken, zengin maden ve enerji kaynaklarını yöneten şirketleri ele geçirenler akla hayale gelmeyecek servetlerin sahibi oldular.
Ünlü oligarklardan Roman Abramoviç'in bugün 13,4 milyar doları var, başka bir oligark Mikhail Prokhorov ise 13,1 milyar dolarlık bir servete sahip. En zengin oligark Alisher Usmanov'un varlığı ise 21,1 milyar dolar.

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.