E-bültenimize abone olarak
en son bilgilere ve haberlere ulaşabilirsiniz.
Hükümet, 29 Nisan’da yayımladığı kanun hükmünde kararname (KHK) ile finansal piyasalardaki kaldıraçlı işlemlerle ilgili yeni bir karar aldı.
Finansal piyasalarla, koltuğa oturduklarında tanışan bürokratlar, akşam evde izlediği TV dizisini borsaya taşımak gibi işlerle uğraşırken, bir taraftan da yasak kararları alınıyor. Olağanüstü hal ile ilgisiz ama, ‘bir şeyi yasaklayacaksak KHK ile olmalı’ düşüncesi ile olmalı; yerleşiklere internet üzerinden kaldıraçlı işlem, türev ürün alım-satım imkanı sunan yurtdışı kurumlara erişimin engellenmesi hükmü yazıldı KHK’ya.
Küresel dünyadan kendini izole eden, yasakçılıkla içine kapanan bir tabloya doğru hızla gidiyoruz. Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) talebiyle, internet üzerinden yurtdışında bu tür işlem yaptıran şirketlere olan erişim Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu eliyle engellenecek.
Bir süre önce kaldıraçlı döviz ve altın işlemlerine dair önlemler alınmış; işlemlerde kaldıraç oranı “bire 100”den, “bire 10”a düşürülmüştü. Anımsatalım, kaldıraç oranın “bire 10” olması demek; bin liralık bir nakit varlıkla, 10 bin liralık varlığın riskini almak, bunun getireceği kazanç ya da zararı üstlenmek demek. 6 yıl boyunca bu işlemlerin önü açılırken, ne olmuştu da birden bire “akıl başa gelmişti?” Ankara’da, bu kaldıraçlı işlemlerle TL’nin değer kaybına ivme verildiği kanısı önemli bir etken. Hatta öyle ki; “Foreks düzenlemesiyle, insanlarımızın yaklaşık 3.5 milyar dolar kaybetmesi engellenmiştir” diye “gerçeküstü sayılarla” düşünen bakanlar oldu.
Türkiye’nin ödemeler dengesi ve sermaye hesabına hiç bakmamış biri bu kanaate varabilir, komplo kuramı yazabilir. Kaldıraçlı işlemlerle ‘Türkiye’ye oyun oynandığına’ inanabilir. Açıklamalara da bakılırsa işte bu yüzden, kaldıraç oranı düşürüldü.
İşlemlerin yasaklanması; internet üzerinden, telefonla ya da başka yollarla yurtdışı finans kuruluşları üzerinden yapılmasına engel değildi. İnternet üzerinden yurtdışında işlem yapmak mümkün. Bunu “gören” siyasetçiler, bu yolu da tıkama azim ve kararlılığına girişti.
Tam bir ‘devekuşu bakış açısına’ sürükleniyoruz. Dünyanın herhangi bir yerindeki bir bankanın ya da aracı kuruluşunun işlem platformuna internet üzerinden bağlanarak, her türlü türev ürün alım-satımı yapılabiliyor. Her türlü kaldıraç oranı yaratmak mümkün. Boyutu ne olursa olsun isteyen her yatırımcıya, her türlü sentetik finansal ürün tasarımı mümkün.
SPK’nın hükmü ise yurtiçine geçiyor. Yurtiçinde faaliyet gösteren aracı kurumlar SPK ne derse uymak zorunda. Peki hükmünün geçmediği yurtdışındakiler?
Şimdi bir KHK ile mealen deniliyor ki; “yurtdışındaki yatırım bankası, banka, aracı kurum; kimin ki yerleşiklere bu işlemleri yaptırdığını duyarsam, onlara olan internet erişimini keserim”. İlk akla şu geliyor; nasıl belirleyeceksiniz?
Yurtdışı kuruluşlara da erişimi kesme tehdidi savuruyorsunuz. Sahi kim nasıl bilecek ve bulacak da engelleme yapılacak? İkincisi de, bu işlemlere uluslararası yaygınlığı olan bankalar aracılık ettiğinde; biz internet erişimlerini keserek, nihayetinde “bir tür sermaye kontrolü uygulanıyor” mu dedirteceğiz? “Asarız-keseriz” derken, sanırım Türkiye’nin açık bir ekonomi olduğunu, kambiyo serbestisi olduğunu unutmuş Ankara’dakiler. Bu tür “aç-kapa” kararları ile kambiyo serbestisine sağıdan-solundan dokunan yasaklarla, “ateş olmayan yerden” duman mı çıkartacağız? Parayı yurtdışına çıkarmak serbest; onunla ne alınabileceğine, nasıl alınabileceğine dair talimat yollamak yasak demek bu.
Ağırlıkla dolar ve Euro arasında işlemler yaparak gidip gelen ortalama 3 bin doları geçmeyen teminatı olan içerideki 37 bin “oyuncu” için koparılıyor bu fırtına. Neden? “Ya kaldıraçlı dolar-TL işlemi yaparlarsa” korkusu mu?
Yaşam modernleşirken, teknoloji erişilmezi erişilir kılarken, yasakçılıkta arkaik yollara sapmanın işe yaramayacağı çok açık. Sadece, hani o “finans merkezi” hülyalarından uzaklaşırken, Rusya ve Çin gibi yarı-açık ülkeler kategorisine doğru ilerlemenin işareti olacak bu “bir bardak sudaki fırtına” yasakçılığı.
Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.
Meteoroloji GM'nün 1 makam ve 2 koruma aracı ile dolaştığı memlekette ne bekliyorsunuz ki, ne deveyiz ne kuş...
borsaningundemi.com’da yer alan bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Burada yer alan bilgiler, güvenilir olduğuna inanılan halka açık kaynaklardan elde edilmiş olup bu kaynaklardaki bilgilerin hata ve eksikliğinden ve ticari amaçlı işlemlerde kullanılmasından doğabilecek zararlardan www.borsaningundemi.com ve yöneticileri hiçbir şekilde sorumluluk kabul etmemektedir. Burada yer alan görüş ve düşüncelerin www.borsaningundemi.com ve yönetimi için hiçbir bağlayıcılığı yoktur.
BİST isim ve logosu “koruma marka belgesi” altında korunmakta olup izinsiz kullanılamaz, iktibas edilemez, değiştirilemez. BİST ismi altında açıklanan tüm bilgilerin telif hakları tamamen BİST’e ait olup, tekrar yayınlanamaz.
borsaningundemi.com verilerin sekansı, doğruluğu ve tamliği konusunda herhangi bir garanti vermez. Veri yayınında oluşabilecek aksaklıkar, verinin ulaşmaması, gecikmesi, eksik ulaşması, yanlış olması veri yayın sistemindeki performansın düşmesi veya kesintili olması gibi hallerden oluşan herhangi bir zarardan borsaningundemi.com sorumlu degildir. BİST, verinin sekansı, doğruluğu ve tamlığı konusunda herhangi bir garanti vermez. Veri yayınında oluşabilecek aksaklıklar, verinin ulaşmaması, gecikmesi, eksik ulaşması, yanlış olması, veri yayın sistemindeki performansın düşmesi veya kesintili olması gibi hallerde Alıcı, Alt Alıcı ve/veya kullanıcılarda oluşabilecek herhangi bir zarardan BİST sorumlu değildir.
Finansal veriler aracılığıyla sağlanmaktadır. BİST hisse verileri 15 dakika gecikmelidir. Son güncelleme saati (01:05)