Brexit'te kritik 3 günlük süreç başladı

Yaz tatilinin ardından Salı günü ilk kez parlamento mesaisi yapacak olan vekiller ile anlaşmasız Brexit için parlamento oturumlarını 14 Ekim’e kadar askıya alma hamlesini yapan Başbakan Boris Johnson arasında kozların paylaşılması için kritik 3 gün var.

Uzatma alınmadığı takdirde 31 Ekim’de gerçekleşecek olan anlaşmasın yani diğer adıyla ‘sert Brexit’i Johnson’ın kendi partisindeki bazı vekiller dahil parlamentonun çoğunluğu istemiyor ve bu konuda Johnson’a karşı partiler üstü bir işbirliği yapılması ciddi bir olasılık olarak Johnson’ı rahatsız ediyor.

Parlamento pazartesi gününden itibaren askıya alınabilir, dolayısıyla Johnson bu üç gün boyunca muhafazakar parti politikalarına karşı gelecek olan üyeleri ihraç etmekle veya erken seçim olması durumunda yeniden aday göstermemekle tehdit ediyor. Tehditlere karşın iktidar partisinden 15 veya 16 vekilin muhalefetin öne süreceği yasa tasarısına destek çıkması bekleniyor.

Ana muhalefet İşçi Partisi lideri Jeremy Corbyn’in sert Brexit’i önlemek adına Johnson’ın ellerini bağlayacak bir yasa teklifi ile geleceği öngörülüyor. Yasa tasarısına göre Brexit 31 Ocak 2020'ye kadar ertelenebilir. Corbyn’in bunun için yeterli çoğunluğa ulaşılıp ulaşılmayacağı ise haftanın en önemli sorusu.

Gün gün parlamentoda neler olacak?

Johnson’a karşı ilk hamle parlamentonun askıya alınması konusunda İskoç mahkemesine yapılan bir itirazın değerlendirilmesi olacak. Johnson bu davada bir sonuç gelişmesini beklemeden öğle saattlerinde erken genel seçim ilan edebilir. Ancak 2011’de yasalarda yapılan bir değişiklik nedeniyle erken seçim kararının parlamento tarafından onaylanması gerekiyor.

Erken seçim uzun zamandır Jeremy Corbyn’in de istediği bir şey olduğu için bu talebin parlamentodan rahatlıkla geçmesi söz konusu olacak.

Bu olmadığı takdirde öğleden sonra yapılacak ilk oturumda parlamenterlerce konuya ilişkin acil tartışma gündemi talebinde bulunulacak ve kabul edildiği takdirde Salı veya Çarşamba günü konu parlamento gündemine alınarak tartışılacak.

Parlamentoda en tecrübeli ve saygı duyulan Ken Clarke ve Phillip Hammond’ın başını çektiği bir grup vekil, Brexit’te uzatma almak için yapılacak bir oylamanın aynı zamanda Johnson için bir güven oylaması anlamı taşıyacağını ileri sürerek bu yönde bir adım atılması gerektiğini ileri sürüyor. Teknik olarak bu bir güven oylaması olmayacağı için muhafazakar parti içerisindeki vekillerin daha rahat olarak kendilerini ifade edebilecekleri, ek sürenin onaylanması halinde güven oylamasına gerek kalmadan Johnson’ın erken seçim istemek zorunda kalabileceği belirtiliyor.

Çarşamba

Çarşamba günü hükümet Brexit’i gündeme almamak ve olası erken seçime yönelik propaganda yapmak adına bütçe harcamalarına ilişkin değerlendirme tartışması yapılmasını planladı. Ancak salı günü parlamenterler gündemi belirlemek konusunda oylamada başarılı olabilirse o zaman çarşamba günü sert Brexit’i önleyecek bir yasal düzenleme konusunda adım atılabilir.

Tek bir günde parlamentonun tüm seviyelerinde çalışma yapılarak bir yasa geçirilmesi mümkün. Birkaç farklı oylama gerektirecek olsa da çoğunluğa ulaşıldığı takdirde muhalefetin bunu başarabileceği düşünülüyor.

Henüz sert Brexit’İ engelleyebilecek ve Johnson’ın bu konuda elini bağlayacak yasa tasarısının içeriğine ilişkin bir bilgi yok. Bu nedenle Johnson kabinesindeki isimler henüz görmedikleri bir tasarı üzerine yorum yapmaktan kaçınıyor.

Yasa tasarısında Johnson’ı uzatma talep etmeye mecbur bırakacak şekilde bir cümle olması en büyük olasılık olarak görülüyor.

Perşembe

Bu ana kadar olan aşamalarda muhalefet başarı elde eder ve Avam Kamarası’ndan yasayı geçirirse bu kez yasa Lordlar Kamarası’nın önüne gelecek. Lordlar Kamarası’nda çoğunluk AB yanlısı olduğu için yasanın buradan da sorunsuz şekilde geçeceği düşünülüyor.

Bu noktadaki olası engel Lordlar Kamarası’nda Brexit taraftarı olan isimlerin ‘filibustering’ denen ve söz alanların konuşmalarını uzatıp yasanın kalan süre içerisinde onaylanmasına fırsat vermemeleri anlamına gelen bir eylemi gerçekleştirebilecek olmaları. Bu taktiğin işleyip işlemeyeceği şimdilik bilinmiyor ancak sıkıntı oluşturabilecek olası girişimlerden biri bu.

Bununla birlikte İngiliz mahkemesinde de Brexit karşıtı kampanya organizatörü tarafından parlamentonun askıya alınmasına dair görülen bir başka dava devam ediyor ve ilk duruşma perşembe günü görülecek.

Cuma

Cuma günü için yapılmış bir planlama şimdilik yok. Ne var ki, Cuma günü de Kuzey İrlanda mahkemesinde parlamentonun askıya alınması konusunda açılmış bir dava sürecine ilişkin duruşma var.

Önümüzdeki hafta Johnson hükümetinin Kuzey İrlanda sınırı ve ticareti konusunda yeni bir açıklama yapması bekleniyor. Johnson görevi devralmasından bugüne kadar ‘tedbir maddesi’ ile ilgili herhangi bir alternatif sunmamak ve Brüksel ile müzakereleri yeniden açmak için gerekli olan yeni talepleri masaya koymamak ile eleştiriliyor.

Elbette bu açıklama önümüzdeki üç gün içerisinde yaşanacak gelişmelere bağlı olarak iptal edilebilir. Başbakanlık kaynaklarından İngiliz basınına yansıyan kulis bilgilerine göre bu hafta içerisinde bir erken seçim kararı alınması halinde bu seçimin tarihi AB zirvesinden üç gün önce 14 Ekim'e denk getirilebilir ve bu şekilde Johnson bu zirveye eli güçlü şekilde gitmeyi hedefleyebilir.

Eğer sert Brexit’i önleyecek olan bir yasa parlamentonun her iki kanadında da bu hafta içerisinde geçmezse ve erken seçim kararı alınmazsa, Kraliçe 2. Elizabeth’in de onaylamış olması nedeniyle oturumlar askıya alınacak ve anlaşmasız Brexit’in önüne geçmek için geriye 14 Ekim ile 31 Ekim arasında çok kısa bir zaman kalacak.

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.