Brexit sürecinde olası senaryolar neler?

İngiltere'de, milletvekillerinin Avrupa Birliği'nden (AB) ayrılma (Brexit) sürecinin kontrolünü ele almalarını sağlayan önerge Parlamento'da 302'ye karşı 329 oyla kabul edildi.

AB’den ayrılığın oylandığı ve ülkenin genelinde yapılan referandumdan çok yüksek bir katılımla yüzde 51,9’luk evet oyunun çıktığı Haziran 2016’ya rağmen yeni referandum seslerinin de yükselmeye devam etmesiyle AB’den ayrılık İngiltere için politik bir düğüm halinde kalmaya devam ediyor.

BBC’nin haberine göre, Londra’da 23 Mart’ta düzenlenen Brexit karşıtı yürüyüşün İngiltere tarihindeki en büyük protesto olduğu ve 1 milyona yakın katılım gerçekleştiği belirtildi.  Brexit'in iptal edilmesi için Parlamento'nun internet sitesi üzerinden başlatılan imza kampanyasına ise 4.5 milyona yakın insan imza attı.

Politik krizin Avrupa Birliği tarafında ise anlaşmasız ayrılığa yönelik ihtimallerin ağırlık kazanmasıyla tedbirler alınıyor. AB  Komisyonu, İngiltere'nin 12 Nisan tarihinde anlaşmasız ayrılması ihtimalinin yükseldiğini ve bu duruma yönelik hazırlıkların tamamlandığını açıklamış ve 12 Nisan'da anlaşmasız Brexit'e yönelik ulaşım, finans, eğitim, sosyal güvenlik ve balıkçılık gibi çeşitli alanlardaki hazırlıkların tamamlandığını duyurmuştu.

Belirlenen  son yol haritasına göre; İngiltere Parlamentosu'nun Brexit anlaşmasını onaylaması halinde üyelikten çıkış tarihi 22 Mayıs'a; anlaşmanın onaylanmaması halinde ise 12 Nisan'a kadar ertelenmesi öngörülüyor.

Brexit sürecinin belirleyici tarihleri

27 Mart: Meclis üyelerinin Brexit’in alternatiflerini oylaması bekleniyor. Bu alternatifler anlaşmasız Brexit modelini ortadan kaldırmaya yönelik Norveç Modeli, Gümrük Birliği Modeli ve ikinci referandumu içeren üç ihtimale dayanıyor.

Bu ihtimallerden Norveç modelinin kabul edilmesiyle İngiltere Avrupa Ekonomik Alanı ve Avrupa Serbest Ticaret Birliği’nin içinde kalacak ve Avrupa Birliği pazarına tam erişimini elinde tutacaktır. Bu model, İngiltere-AB ticaretinin önündeki engellerin azaltılması ve İngiltere ekonomisinin yaklaşık % 80'ini oluşturan hizmetler için tek pazar anlayışının devam etmesi anlamına gelmesine rağmen  İngiltere’nin Avrupa Birliği üye ülkelerinden olduğu zamanki kadar söz hakkı bulunmayacaktır.

Araştırmalara göre bu modelin İngiltere ekonomisi açısından en olumlu geri dönüşleri sağlayacak plan olduğu öngörülüyor. Bu yöntemle İngiltere ortak pazara tam erişim hakkını elinde tutsa da Avrupa Birliği’nin bağlayıcı politikalarına uyma zorunluluğu bulumayacak, İngiltere ortak tarım politikasından da muaf tutulacak ve Avrupa Adalet Mahkemesi’nin de Britanya üzerinde yargı gücü olmayacak.

İkinci alternatif olarak belirtilen ve İşçi Partisi  Genel Başkanı Jeremy Corbyn’in de ısrarcı olduğu model, AB ile kalıcı bir Gümrük Birliği.

Üçüncü alternatif ise özellikle son günlerde konuşulmaya başlanan ve İngiltere Başbakanı Theresa May’in, parlamentodan geçiremediği Brexit planı sonrası, belirttiği gibi ikinci bir referandum seçeneği.

May, Parlamento'nun daha önce AB'den anlaşma olmadan ayrılmaya karşı çıktığını ve muhtemelen bu hafta da benzer sonuç olacağını vurgulamış ve, "Diğer seçenekler, farklı bir Brexit için çaba harcamak ya da ikinci referandum" demişti.

29 Mart: Daha önce belirtilen AB’den ayrılma günü. Bu tarih, ayrılık anlaşmasının İngiliz parlamentosunda onaylanması halinde 22 Mayıs'a, aksi halde 12 Nisan'a kadar ertelendi.

10 Nisan: Avrupa Birliği ile bir başka zirve

12 Nisan: Ayrılık için belirlenen bu yeni tarihte İngiltere’nin  Avrupa Parlamentosu seçimlerine katılıp katılmayacağına karar vermesi ve May’in ayrılık planının Parlamento’dan yine olay almaması durumunda, Avrupa Birliğine plan beyan etmesi gerekiyor. Bu noktada masadaki seçenekler;

-Avrupa Birliği’nden daha uzun bir erteleme isteyerek Brexit’e yönelik planlar geliştirmek

-Anlaşmalı ayrılık

-Anlaşmalı ayrılık

-Brexit'ten vazgeçilmesi

18 Nisan: Avrupa Parlamentosu oturumlarına ara veriyor, bu nedenle Brexit anlaşmasını 2 Haziran’dan önce oylayamayacak

22 Mayıs: May’in anlaşmasının onaylanması halinde İngiltere’nin Avrupa Birliğinden çıkış tarihi

23-26 Mayıs: Avrupa Parlamentosu seçimlerinin yapılacağı tarih. Eğer İngiltere bu noktada hala bir anlaşmaya varmamış durumdaysa AP seçimlerinde oy kullanması engellenecek ya da en azından yasal yaptırımlarla karşılaşacak.

2 Haziran: Avrupa Parlamentosu’nun yeni döneminin ilk oturumu başlayacak.

İngiltere AB’den anlaşmasız ayrılması halinde ne olacak?

Euronews’in haberine göre, İngiltere'nin 12 Nisan tarihinde anlaşmasız ayrılması ihtimalinin yükseldiğini belirten AB Komisyonu'nun kabul ettiği plan şu şekilde:

-İngiltere, bir geçiş süreci olmadan AB için üçüncü ülke konumuna gelecek. Bu durumda da AB'nin kurucu anlaşmaları ve hukuki mevzuatı İngiltere'de uygulanması son bulacak.
-Ayrıca İngiliz vatandaşlarının AB vatandaşlıkları sona erecek. AB, sınırını geçen İngiliz vatandaşlarına ek kontroller yapılabilecek.
-AB ve İngiltere arasındaki ticari ilişkiler Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) kuralları ve çerçevesinde yürütülecek. Böylece ürünler gümrük kontrollerine ve standartlara uyum denetimlerine tabi olacak.
-İrlanda ve Kuzey İrlanda arasında barış sürecini desteklemeye ve ekonomik uyumu sağlamaya yönelik AB programı devam edecek.
-İngiltere'nin 2019 yılı AB bütçesine taahhüdünü sürdürmesi halinde, İngiltere'ye yönelik AB mali taahhütleri ve ödemeleri sürecek.
-İngiltere, AB balıkçılarının faaliyetlerine izin verirse AB'de aynı şekilde karşılık verecek. AB, balıkçılarının Brexit nedeniyle faaliyetlerini durdurmaları halinde birlik fonlarından tazminat almaları sağlanacak.
-AB ve İngiltere arasında türev ve hisse senetleri gibi finansal piyasalara yönelik işlemler bir süre daha devam edecek.
-Uçuşlarda aksama yaşanmaması için karşılıklı olarak havacılık faaliyetleri sürdürülecek. AB ile İngiltere arasında, yük taşımacılığı, kara ve tren ulaşımı gibi hizmetlerin karşılıklı olarak bir süre daha devam etmesi sağlanacak.
-Erasmus'a devam eden öğrencilerin, İngiltere ve AB ülkelerindeki eğitim programlarını tamamlamalarına imkan verilecek.
-AB ve İngiltere vatandaşlarının ayrılıktan önce kazanılmış sosyal sigorta yardımları sürdürülecek.
-İngiltere'nin AB vatandaşlarına vizesiz seyahat hakkı vermesi halinde AB ülkeleri İngiliz vatandaşlarına aynı hakkı sağlayacak.
-İngiltere vatandaşlarının AB ülkelerinde kalış süresi 90 günle sınırlı olacak. Sınırlarda sıkı pasaport kontrollerine tabi olacaklar.

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.