Borsalarda teknoloji devlerini yok edecek tehditler

BORSAGUNDEM.COM - DIŞ HABERLER SERVİSİ

Dünyanın teknoloji devleri hayatımıza o kadar yerleşti ki, başka bir dizi ismin hakim olduğu bir dijital dünya hayal etmek oldukça zor. Ancak bu varsayım kapitalizmin ne kadar  kısa sürede devleri yok edebileceği gerçeğini göz önünde bulundurmuyor. ABD’nin teknoloji şirketleri piyasa değeri açısından dünyanın en büyük 10 şirketi arasında ve birçok yorumcu ile yatırımcı bu şirketlerin devam eden yüksek performansını sorgulamak için herhangi bir neden görmüyor.

Birçok analist en büyük teknoloji şirketlerini puanlıyor ve her biri için şimdilerde ‘al’ tavsiyesi veriliyor. Google, Amazon ve Microsoft’un yanı sıra Apple ve Facebook da sıradan hisselere kıyasla çok daha fazla tercih ediliyor. Bu devler giderek ve hızla daha da büyüyor. İnternet platformları olarak müşteri kazandıkça etkinlikleri ve momentumları artıyor. Bu şekilde de “kapitalizm tarihi” boyunca görülmemiş bir şekilde ekonomi üzerinde hakimiyetleri sağlamlaşıyor.

Ancak Financial Times’ın haberine göre benzeri durumlar daha önce de yaşandı. 1970’lerden başlayan veriler, on yıllık süreci ilk 10’da bitiren şirketlerin bu süreçte medyan getirilerinin %330 olduğunu gösteriyor. Bu hisseler ise piyasaların genelinden %230 daha yüksek performans gösterdi. 2010’ların ilk 10’u da farklılık göstermedi. Getiriler %350 yükseldi ve hisseler piyasaların genelinde %330 daha yüksek performans sergiledi. 2010’ların sonuna doğru bu şirketler piyasa değeri açısından küresel borsaların %16’sını oluşturuyordu.

Benzer bir şekilde 1970’lerde ve 1990’larda da ilk 10’daki şirketler büyük bir paya sahipti. ABD’nin teknoloji markalarının ne kadar popüler olduğu göz önünde bulundurulduğunda, bundan 10 yıl önce Amazon ve Facebook’un piyasa değeri açısından dünyanın ilk 100 şirketi arasında bile yer almadığı unutuluyor. Yine de bu şirketlerin hızlı yükselişi sıra dışı değil. Ortalama olarak ilk 10 arasına giren şirketler bu noktaya gelebilmek için on yıl içinde %75 yükseliyor ve daha sonra ortadan kayboluyor.

1970’lerden bu yana on yıllık bir süreci küresel ilk 10 şirket arasında tamamlayan şirketlerin bir sonraki on yılda da bu pozisyonda kalma ihtimali beşte birden az. 1970’lerde petrol şirketleri ilk 10’a hakimken 80’lerde Japon bankaları öne çıktı. Teknoloji isimleri 1990’larda ilk 10’a erişti ve isimler değişmeye devam ediyor. 1990’larda yalnızca iki Avrupa şirketi Deutsche Telekom ve Nokia ilk 10’a girebildi ve daha sonra hızla gözden düştü.

borsagundem.com'un derlediği bilgilere göre yalnızca Microsoft 30 yıl boyunca ilk 10 listesinde kalmayı başarabildi.

Kapitalist sistemde büyüme patlamaları oldukça normal. Bununla birlikte yaratıcı yok oluşlar da sıradan. Büyük şirketler zaman içinde gençlere hitap etmeyi başaramıyor ve yeni nesil rakiplerine yenik düşüyor. Bu şirketlerin karşısında başka tehditler de var. Son dönemlerde Çin düzenleme saldırılarının kurumsal devleri ne kadar çabuk yıkabileceğini gösterdi. Ülkenin dev şirketlerinden olan Alibaba küresel ilk 10 şirket arasından silindi.

Bu durum ABD’nin teknoloji devlerinin başına geleceklerin bir habercisi olmasa da, düzenleyicilerin oluşturduğu tehdit kapitalist rekabetten çok daha az baskı uyguluyor. İnternet sürekli dönüşüm içinde. Devler bir sonraki internet platformunu kurmak için yarışıyor. Facebook internetin 3 boyutlu bir alan olacağı vizyonuyla inovasyona yöneliyor. Ancak bugün bu yeni teknolojiler daha yeni şirketler tarafından benimseniyor.

Küresel piyasalardaki büyük değişimler merkez bankalarının müdahaleleriyle gerçekleşti. Tesadüfi olarak bu değişimler, her on yılın başlangıcına denk geliyor. 2020’nin ilk dönemlerinde gerçekleşmesi beklenen değişim, pandemi nedeniyle ertelendi. Pandemiyle birlikte merkez bankaları tarafından sağlanan likidite borsalara aktı. Aynı zamanda yeni nesil yatırımcılar teknoloji devlerinin hisselerine akın etti. Ancak bu dönemin de geçici olacağı tahmin ediliyor. Geçtiğimiz yılın son dönemlerinde dünyanın teknoloji devlerinin bilanço büyümeleri yavaşlamaya başladı.

Geçmişte yavaşlayan bilanço büyümesi ilk 10’daki şirketlerin hisseleri için daha zayıf getirilerle ilişkilendiriliyordu. Bu durum aynı zamanda şirketlerin ilk 10’dan silinmesinin de habercisi olarak görülüyordu. Şirketlerin ilk 10’a girmesinin ardından geçen 10 yılda, şirketler genellikle gelirlerinin yılda %16’dan %4’e düştüğüne tanıklık ediyor. Gelir büyümesi gerilerken, karlılık ve piyasalardaki çekiciliği de ortadan kayboluyor. İlk 10’da geçen bir 10 yılın ardından dev şirketlerin getirileri genellikle negatife dönüyor ve bir sonraki 10 yılda performansları %70 geriliyor. Başka bir deyişle, ilk 10’da geçirdikleri süre boyunca sağladıkları getirilerin neredeyse tamamını kaybediyor.

Beklentilerin altında gelen kâr, beklentiyi değiştirmedi

Küresel faizlerde son durum: Fed'den beklentiler

Taliban’ın ilerleyişi ABD borsalarını nasıl etkileyecek?

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.