Borsalarda krizlerden korunmanın 4 yolu

BORSAGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

Borsa krizi düşüncesi yatırımcılar için oldukça korkutucu bir senaryo olabilir. Üstelik böyle bir durumun ne zaman olacağını kimse tahmin edemez ve önlenebilmesi de mümkün değildir.

Bu oldukça gerçekçi potansiyel yatırım tehdidi yatırımcıların büyük zorlukla kazandığı portföyleri için büyük darbeler ve büyük kayıplar anlamına gelebilir. Ancak Motley Fool’un haberinde bu tehdidi düşürmenin, yatırımcıların korkularını azaltmanın ve portföylerin daha iyi yönetilmesinin dört yolundan bahsediliyor.

Risk toleransınızı ve varlık tahsis modelinizi gözden geçirin

Yatırım varlıklarını hisse senetleri gibi riskli varlıklarda tutmak yatırımcıları ödüllendirir. Bu ödül genellikle ortalamanın daha üzerinde yüksek bir getiri oranı sağlama şeklindedir. Ancak yatırımcılar ne kadar riskli varlığa yatırım yaparlarsa fazlasıyla iyi ve fazlasıyla kötü getiri sağlama ihtimallerini o kadar artıracaklarını da bilmelidir.

Borsagundem.com’un derlediği tabloda, fon şirketi Vanguard tarafından belirlenen verilere göre varlık tahsisinde kullanan endeks fonlarının 1926 ile 2000 yılları arasındaki ortalama yıllık getiriler gösteriliyor. Tabloda ayrıca kullanılan modeller için en iyi ve en kötü yıllık getiri oranı da gösteriliyor. Varlık tahsisinin %100 hisse senetlerine doğru ilerlemesiyle kayıplı yıl sayısının arttığı da dikkat çekiyor.

Risk toleranslarınızı değerlendirmenin bir parçası da konfor seviyenizi ölçmektir. Volatilite konusunda ne kadar endişeli hissettiğinizi incelemeli, aynı zamanda da belirli bir varlık sınıfının sağladığı tüm getiri oranı senaryolarına dayanabildiğinizden de emin olmalısınız.

Yani bir yılda servetinizin %43'ünü kaybetmek sizi korkutuyorsa, %100 hisse senetlerinden oluşan bir portföy muhtemelen uygun değildir. Bu yolla biraz daha düşük ortalama getiri oranına sahip ancak daha düşük potansiyel kayıplara maruz kalabilecek bir model muhtemelen sizi daha rahat hale getirecektir.

Portföyünüzü yeniden dengeleyin

Borsada iyi veya kötü performans göstermeniz gibi, varlık tahsis modeliniz de zaman içinde değişebilir. Bu durum, portföyünüzün seçtiğiniz modele kıyasla çok agresif veya muhafazakar kalmasına neden olabilir. Örnek olarak, 2008'in başında %70 hisse senedi ve %30 tahvil ile 100 bin dolarlık bir yatırım yapıldığını hayal edelim. Söz konusu tarih 2008 Küresel Finans Krizi nedeniyle hisse senetleri için iyi bir yıl değildi. Yıl sonuna kadar 70 bin dolarlık Hisse senedi yatırımı 44 bin 100 dolara kadar gerilerdi. Tahvillerse aynı tarihte daha iyi bir performans gösterdi ve %5’in üzerinde değer kazandı. 30 bin dolarlık hayali tahvil yatırımını ise 31,572 dolara kadar getirdi. Sonuç olarak 2009’un başında bir yıl boyunca hiç dokunulmayan bir portföyle %58 hisse senedi ve %42 tahvil dağılımı olan bir portföy ortaya çıktı.

2009 yılında Finans Krizi sonrası hisse senetleri toparlanmaya başladı ve başarılı bir performans gösterdi. %58’e %42’lik portföy 2009’un sonunda %17,87’lik bir getiri sağlardı. Bu oldukça iyi bir getiri olarak görülebilir. Ancak söz konusu yatırıma %70 hisse senedi ağırlıklı bir modelle başladığımız düşünülürse bu modelin devam etmesi halinde sağlanacak getiri %20,35 oranında olacaktı. Portföyü dengelememenin yatırımcılar için potansiyel maliyeti sadece 2009 yılında 1.877 dolar oldu.

Küresel borsalar son 13 yılda oldukça iyi performans gösterdiğinden yukarıdaki senaryonun tam tersi bir durum da yaşanmış olabilir.

Portföyleri yeniden dengelemek temel olarak borsalar iyi performans gösterdiğinde hisse senetlerinizin bir kısmını satmak ve tahvil satın almak anlamına gelir. Söz konusu yöntem aynı zamanda da hisseler düşük performans gösterdiğinde tahvil satıp hisse alma şeklinde de kendisini gösterir. Çoğu yatırım danışmanı bunu yılda bir kez yapmayı önerir, ancak çok fazla volatiliteye sahip bir piyasada bunu daha da sık yapabilirsiniz. Burada amaç, tahsislerinizi risk toleransınıza uygun hale geri getirmektir.

Geçmişteki borsa krizleri yeniden inceleyin

Borsalarda kriz dönemleri birer gerçek olsa da bu sık sık görülen bir durum değildir. Teknik olarak borsalardaki çöküşler kısa bir süre içerisinde %10 ve üzerinde düşüşlerin gerçekleşmesi anlamındadır. 1929 yılından bu yana ABD borsalarında bu sadece 5 kez gerçekleşmiştir.

Ancak bir sonraki krizin ne zaman gerçekleşeceğini kimse bilemez. Bu yarın, gelecek hafta, gelecek ay veya gelecek yıl olabilir. Krizler arasında kaç yıl geçireceğinizi söylemenin de bir yolu yoktur. Örneğin 1929 yılından sonra Wall Street borsalarındaki bir sonraki kriz 1987 yılına kadar gerçekleşmedi. Ancak 2000 yılındaki dot-com krizinden sadece 7 yıl sonra Küresel Finans Krizi ortaya çıkabildi. Borsalar 2007-2009 yılından itibaren pandemi kaynaklı krize kadar oldukça pozitif bir performans gösteriyordu.

Tüm bu bilgiler göz önünde bulundurulduğunda muhtemelen yatırımcılar hayatları boyunca en azından bir krize daha maruz kalacaklar. Bununla birlikte eğer tarih tekerrür ederse muhtemelen pozitif büyüme görme ihtimali negatif büyümeden daha yüksek olacak.

Uzun vadeli yatırım perspektifi edinin

Krizlerin nispeten daha nadir olduğu bilinse dahi yatırımcıların nasıl yatırım yaptığı ile ilgili bazı soruları cevaplaması gerekiyor. Para ne için kullanılacak? Emeklilik gibi 20 yıl veya daha fazla süren bir amaç için para biriktiriyor musunuz? Eğer bunu yapıyorsanız bir borsa krizinin hedefleriniz üzerindeki etkisi ne kadar olacak?

Örnek vermek gerekirse bir yatırımcı bir borsa krizi nedeniyle portföyünün %20’sini kaybedebilir. Ancak aynı yatırımcının 25 yıl boyunca paraya ihtiyacı olmayabilir. Söz konusu yatırımcının kayıplarını telafi edebilmek için önünde uzun yıllar olabilir. Bu nedenle daha agresif bir varlık tahsisi yöntemi tercih edebilir.

Ancak yatırımcıların daha kısa sürede paraya ihtiyacı olduğunda agresif varlık tahsisi modellerini yeniden düşünmeleri gerekir. Eğer önünüzde yeterli bir zaman yoksa bir krizin ardından toparlanma gerçekleşmeden önce hisselerinizi satma riskiniz vardır. Eğer önümüzdeki bir veya iki yıl boyunca ihtiyaç duyulan bir para varsa bu kaynak hisse senetlerinden tamamen uzak tutulmalıdır.

Motley Fool yazarı Diane Mtetwa’ya göre kısa vadeli kayıplar yatırım sürecinin bir parçasıdır ve genellikle kaçınmak için uğraşmaya değmez. Piyasayı zamanlamaya ve krizleri tamamen engellemeye çalışmak yerine, bu önemli dersleri akılda tutmak bir borsa krizini çok daha kolay atlatmanıza yardımcı olabilir.

Mobius: Borsadaki düşüş alım fırsatı

ABD'li teknoloji şirketlerinin net kar ve gelirleri arttı

Küresel piyasalarda negatif seyir

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.