Borsalarda 1974’ten beri bir ilk

BORSAGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

Borsalar kabus dolu bir yılı geride bıraktı. Uzmanlar ve yatırımcılar 2023 yılının nasıl geçeceğine dair farklı görüşlere sahip. Genel kanaat ise kısa vadede Fed’in para politikasında bir değişikliğe gitmeyeceği ve faiz oranlarını artırmaya devam edeceği yönünde.

Borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre, öngörülerin en azından yılın ilk yarısı için düşüş tarafında olması, yatırımcıların endişe ve korku seviyelerini öngörmeleri açısından önem taşıyor. Korku denildiğinde de akla ‘Korku Endeksi’ olarak da bilinen VIX, yani volatilite endeksi geliyor.

En kötü dördüncü yıl

Schaeffer’s Research’ten Rocky White’ın analizi, borsalar 2022 yılını çöküşle geçirirken VIX Endeksi’nin bu düşüşe geçmişte olduğu gibi yanıt vermediğini ortaya koyuyor.

2022 yılı malum olduğu üzere hisse senetleri için berbat bir yıl olarak anılacak. S&P 500 Endeksi, 2022 yılında yaklaşık yüzde 20 düşerek 1949 yılından bu yana en kötü dördüncü yılını geride bıraktı. Ancak artık yeni bir yıla girildi ve öngörülerin tazelenmesi gerekiyor.

Buna göre, öncelikli olarak, S&P 500'ün çift haneli oranlarda değer kaybettiği yılların ardından bir sonraki tam yılda nasıl performans gösterme eğiliminde olduğuna yakından bakmak gerekiyor.

2022'den daha kötü olan üç yılda, yani 2008, 1974 ve 2022 yıllarında S&P 500'ün her seferinde yüzde 20'nin üzerinde değer kazandığı devasa geri dönüş yılları izliyor. Bu yıllardaki geri dönüş oranları yıllık bazda sırasıyla yüzde 23,5, yüzde 31,5 ve yüzde 26,4 olarak gerçekleşiyor. Verilerde dikkat çeken bir diğer nokta ise, endeksin büyük düşüş yaşadığı yılın ardından gelen yılda yaşanan sıçramaların yılın ilk ve ikinci yarısına göre dağılımları. Buna göre, S&P 500 Endeksi, 2008, 1974 ve 2002 yıllarının ilk yarısında sırasıyla yüzde 1,8, yüzde 38,8 ve yüzde 10,8 oranında değer kazanırken, yılın ikinci yarılarında sırasıyla yüzde 21,3, yüzde 5,3 ve yüzde 14,1 oranlarında değer kazanıyor.

Korku seviyesi yüksek seyrediyor

Buna göre, 2000 yılından bu yana S&P 500 için sahip olunan günlük istatistikler, 2022 yılındaki yüzde 19,4'lük büyük kaybın 2008 yılından bu yana gerçekleşen en kötü performans olduğunu gösteriyor; endeks 2008 yılında ise yüzde 38,5 oranında değer kaybediyor.

2022 yılına daha yakından bakıldığında, işlem günlerinin yalnızca yüzde 43'ünün pozitif olduğu görülüyor. Bu oranın yalnızca 1974 yılındaki yüzde 41,5’lik daha düşük pozitif işlem günleri yüzdesini geçebildiği görülüyor. 1974 yılında ise S&P 500 Endeksi’nin, yüzde 30 oranında değer kaybettiğini belirtmek gerekiyor. Bu bize, 2022 yılında, yatırımcıların korku seviyesinin diğer yıllara kıyasla oldukça yüksek seyrettiğini kanıtlıyor.

S&P 500 Endeksi, 2022 yılında sadece yükseliş günlerine kıyasla çok fazla düşüş yaşamakla kalmıyor, aynı zamanda endeksin aşağı yönlü hareketlerinin ortalamasının yukarı yönlü hareketlerinin ortalamasından çok daha büyük olduğunu da gösteriyor.

2022'deki işlem günlerinin neredeyse yarısı, yani yüzde 49'u ise, yukarı veya aşağı en az yüzde 1'lik endeks hareketleri şeklinde gerçekleşiyor. Bu yüzde 49'luk günlerin 63’ünde endeks günü en az yüzde 1 düşüşle ve 59 gününde ise en az yüzde 1 yükselişle kapatıyor. Yani, günlerin yaklaşık yarısı yüzde 1'lik hareketler olarak gerçekleşiyor ve bu günler yüzde 50’ye yakın bir oranda daha yüksek ve daha düşük arasında bölünüyor. Buradan ise, S&P 500 Endeksi’nin 2022 yılında sadece yükseliş günlerine kıyasla çok fazla düşüş yaşamakla kalmadığını, aynı zamanda aşağı yönlü hareketlerin ortalamasının yukarı yönlü hareketlerden çok daha büyük olduğunu da gösteriyor. Bu noktada oran yüzde 63'e karşı yüzde 56 şeklinde gerçekleşiyor. Kısacası, 2022 yılının hisse senetleri için neden bu kadar kötü bir yıl olduğu da en iyi bu oranlardan anlaşılıyor.

Volatilite Endeksi

2022 yılının neden bu kadar kötü bir yıl olduğunu görmek için ise 2022 yılına dair bazı günlük S&P 500 istatistiklerine bakmak gerekiyor. Bu yılki Cboe Volatilite Endeksi’nin (VIX) oldukça tuhaf hareketine bakıldığında ise, 2022’nin hisse senetleri için neden korkunç bir yıl olduğu daha iyi anlaşılıyor.

S&P 500 Endeksi 2022 yılında pek çok gün düşüş yaşarken, VIX'in yüksek sayıda yükseliş günü yaşamasını beklemek gerekiyor. Ancak geçen yıl, en az ikinci VIX ‘yükselen gün’ sayısının görüldüğü yıl olarak kayıtlara geçiyor.

Geçen yıl boyunca VIX'in piyasa çalkantısına nispeten tepkisiz kaldığı hakkında çok fazla yorum yapıldığı biliniyor. Buna göre, 1994 yılından beri günlük VIX verileri arasında en az pozitif VIX günlük hareketinin olduğu on yılı dikkate alıyoruz. VIX, S&P 500 opsiyonlarının zımni dalgalanmalarını ölçüyor ve genellikle hisse senetleriyle ters yönde hareket ediyor; ‘korku göstergesi’ olarak anılmasının nedeni de bu.

S&P 500 Endeksi 2022 yılında pek çok gün düşüş yaşarken, VIX'in yüksek sayıda yükseliş günü olmasını beklemek gerekiyor. Ancak geçen yıl, en az ikinci VIX ‘yükselen gün’ sayısının görüldüğü yıl olarak kayıtlara geçiyor. Sadece 2009 yılı bir istisna oluşturuyor. 2009 yılı, günlerin yüzde 56'sının piyasa için olumlu olduğu ve S&P 500'ün yılda yüzde 20'nin üzerinde değer kazandığı mali krizden kurtulma yılı olarak öne çıkıyor. Verilere göre 2022 yılı hariç her yıl, günlerin yarısından fazlası piyasa için olumlu işaretler veriyor.

S&P 500'ün negatif olduğu günlerin yüzde 34'ünde VIX'in de negatif olduğu görülüyor. Tipik olarak, VIX, endeksin düştüğü zamanların yalnızca yaklaşık yüzde 20'sinde düşüyor. Ancak geçen yılki yüzde 34'lük oran, VIX verilerinin tutulmaya başladığı tarihten bu yana görülen en yüksek orana karşılık geliyor. Bunun anlamı ise 2022 yılının, kısa vadeli VIX opsiyonları ile hisse senedi portföylerini koruyan yatırımcılar için beklenenden çok daha büyük bir hayal kırıklığı yaratan bir yıl olduğu anlamına geliyor.

FED borsalarda ralli istemiyor

"Yatırımcılar borsalardan bir süre uzak durmalı"

Borsalar büyük yükselişe hazır mı?

Piyasalarda gözler ABD'nin istihdam verilerinde

2023, ABD hisse yatırımcısı için zorlu geçecek

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.