Borsalar iklim felaketlerini göremiyor

BORSAGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

Şirketler sık sık küresel ısınma konusunda farkındalıklarıyla öne çıkmaya çalışırlar ve bu yolla birçok kurumsal yatırımcının dikkatini çekerek alım-satımlara sahne olurlar. The Economist’in haberine göreyse iş fiyatlandırmaya gelince yatırımcılar bu hassasiyetin gerisinde kalıyor. Yapılan yeni bir araştırmaya göre küresel ısınmaya bağlı sel, kasırga ve orman yangınları riskleri küresel hisselerin fiyatlandırılmasında etkili rol oynamıyor. Üstelik bu tip felaketlerin gerçekleşmesi durumunda da hisse fiyatlarındaki düşüş oldukça sınırlı kalıyor.

Borsaların öngörüsü zayıf kaldı

Uluslararası Para Fonu (IMF) araştırmacıları 1980 yılından bu yana 68 gelişmiş ya da gelişmekte olan ülkedeki küresel ısınmaya bağlı 6.000 felaketin küresel etkilerini inceledi. Araştırma sonucunda bu gibi felaketlerin oluşturduğu mali kayıplara oldukça değişken bir biçimde yansıdığı ortaya konuldu. 2005 yılında Katrina Kasırgası 2 binden fazla insanın ölümüne yol açtı ve yarım milyon insanı etkiledi. Kasırga aynı zamanda ABD ekonomisinde gayrisafi yurtiçi hasılanın yüzde biri kadar bir etki yaratarak ciddi biçimde hissedildi. Buna karşın ABD borsası neredeyse hiç kıpırdamadı. 2011 yılında Tayland’daki sellerde 813 kişi hayatını kaybetti ve 9,5 milyon insan bu sellerden etkilendi. Sellerin ülke ekonomisine etkisi de oldukça büyük oldu. Güneydoğu Asya’nın en büyük araba endüstrisi durdu ve Tayland’daki gayrisafi yurtiçi hasıla %10 geriledi. Bangkok hisse senetleri endeksleri %30 düştü. Fakat araştırmacılar hisse senetleri fiyatlarındaki düşüşün iklim değişikliğiyle ilişkisinin oldukça az olduğu bulgularına ulaştı.

İklim değişikliğinin sebep olduğu felaketlere bağlı düşüşlerde piyasaların fiyatlandırması ortalama %1 civarında gerçekleşiyor. Zira iklim değişikliğine bağlı düşüşler felaketler ortaya çıkmadan önce hava durumu tahminlerince yatırımcılar tarafından gözlemlenebiliyor.

Gelecek riskler de değerlendirilemiyor

IMF araştırmacıları ayrıca gelecekteki iklim riskinin ülkeler arasındaki hisse fiyatlarının mevcut değerlemelerini ne ölçüde etkileyebileceğini de değerlendirdiler. Eğer iklim değişikliği yatırımcılar kararlarına dahil edilirse, sel veya yangınlara daha fazla maruz kalan ülkelerdeki firmaların hisselerinin daha düşük fiyatlarla işlem görmesi; daha az maruz kalan yerlerde üretim yapan firmaların hisse değerlerinin ise yükselmesi gerekir. Araştırmada ise fiyat-kazanç oranları üzerinden ölçülen iklim değişikliğine duyarlılık oranları ile toplam özkaynak değerlemeleri arasında hiçbir bağlantı bulunamadı.

Yatırımcılar riskleri neden göremiyor?

Yatırımcıların iklim değişikliği risklerini fiyatlandırmamasındaki sebepler farklılaşabiliyor. Bunlardan ilki veri eksikliği olabilir. Şirketler yakın süreçte iklim risklerini daha fazla paylaşsalar da bu oran halen azınlıkta. Şirketler tarafından bu veriler paylaşılmadığı sürece yatırımcıların şirketlerin karşı karşıya kalacağı tehditlerde nasıl pozisyon alınması gerektiğini tahmin etmesi oldukça zor.

Bir diğer sebepse zamanlamadaki uyumsuzluk olabilir. Hisse senedi yatırımcıları şirketin nadiren 20 yıldan uzun süren fiziksel varlıklarını satın alıyorlar. İklim değişikliklerinin en yıkıcı etkilerinin ise 30 yıl kadar sonra gerçekleşmesi bekleniyor.

Üçüncü ve en endişe verici açıklama ise yatırımcıların basitçe iklim değişikliğini umursamaması. Fakat bu konuda umut olabilecek bazı raporlar söz konusu. Bu raporlar uzun vadeli yatırımcıların yüksek iklim riski olan ülkelerdeki tahvillerden prim talep ettiğini gösteriyor. 30 yıllık süre azalmaya devam ediyor. Hisse senedi yatırımcılarının da benzeri prim talepleriyle gelmesi an meselesi olabilir.

Borsalar pandemi ve siyasal risklere nasıl dayanıyor?

ABD'de özel sektör istihdamı azaldı

Standard Chartered: Türk ekonomisi 2020'de yüzde 2 daralacak

Borsa İstanbul'un yükselişi hız kesmedi

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.