Borsada kazanmak istiyorsanız bu aralar hiçbir şey yapmayın

BORSAGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

Yüksek enflasyon, FED’in rekor faiz artırımları, resesyon, pandemi hatta savaşlar… Dünya son birkaç yıldır bir felaketin üzerinde oturuyor gibi. Borsalar da kabusu andıran bu atmosferden nasibini alıyor.

Hisse senedi piyasalarında yaşanan şiddetli düşüş, yılın ikinci yarısına girerken toparlanma belirtileri gösterse de yönünü yine aşağı çevirmişe benziyor. Yatırımcılar ihtiyatlı bir iyimserlikle yaklaşsa da bazı uzmanlar yeni diplere hazır olmak gerektiğinin altını çizmeyi sürdürüyor. İyimserlerle kötümserlerin çatışmasında şimdilik galip taraf kötümserler. Bunu, bitmek bilmeyen ayı piyasasından da anlayabiliyoruz.

Piyasadaki değişimleri görmezden gelmek

The New York Times’tan Jeff Sommer’in yazısına göre, evet, ayı piyasası sürüyor ancak S&P 500 endeksi de Haziran ortasındaki dip seviyelerden Ağustos ayı ortasına kadarki süreçte yüzde 17’nin üzerinde değer kazandı. Peki bundan sonra ne olacak? Galiba en iyisi bir tahminde bulunmamak.

Borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre, borsalar yılın başında o kadar keskin bir düşüş yaşadı ki, bazen bir daha geri gelmeyecekmiş hissi tüm yatırımcılara sirayet etti. Ancak Ağustos ayı ortasına kadar süren bu düşüş bu kadar keskin olmasaydı, büyük tezahüratlarla kutlanacak olan ve haftalar süren ralli bu kadar küçümsenmeyecekti. Şimdi ise piyasalar, görünürde net bir eğilim olmadan sallanıyor. Peki yatırımcılar, piyasanın yönündeki bu baş döndürücü değişiklikler hakkında ne yapmalı? Cevap basit: Tek kelimeyle hiçbir şey.

Hisse senetlerinin değer kaybettiği kış boyunca uzun vadeli yatırımcılara ana tavsiyem, piyasalardaki değişimleri görmezden gelmekti. Tavsiyemi koruyor ve piyasadaki değişimleri görmezden gelmeye devam etmenizi önermeyi sürdürüyorum.

Hiçbir şey yapmamak, bu yıl borsaya yatırım yapmak isteyenler için herhangi birinin verebileceği en iyi ikinci tavsiyeydi. En iyi tavsiye ise herhalde bir kristal küre temin etmek olurdu.

Geçmişe bakmak

Görünen o ki, hiçbir şey yapmamak, bu yıl borsaya yatırım yapmak isteyenler için herhangi birinin verebileceği en iyi ikinci tavsiyeydi. En iyi tavsiye ise herhalde bir kristal küre temin etmek olurdu.

Yani, tam olarak S&P 500 endeksinin zirvede olduğu 3 Ocak tarihinde tüm varlıklarınızı satmalıydınız ve dibe vurduğu 16 Haziran tarihinde de tekrar satın almalıydınız. Bitmedi. Ardından, piyasa bugünkü gibi yeniden sertleşmeden 16 Ağustos'ta varlıklarınızı tekrar satmanız gerektiğini de bilmeliydiniz. Bu elbette, sadece geleceği gösteren bir kristal küre ile mümkün olabilirdi.

Eğer bu hamleleri yaptıysanız, mükemmel piyasa zamanlamanızı hangi hileyle başardığınızı ve bundan sonra da başarmaya devam edeceğinizi herkese duyurabilirsiniz. Dünya sizi takip edecektir.

Keskin bir düşüş

Oysa çoğumuz için doğru zamanda alım satım yapmak, düzenli şekilde sürdürülebilir bir durum değildir. Bunun durum, bu yıl yatırımcıların büyük çoğunluğu için uzun vadeli bir yaklaşım benimsemenin neden daha iyi olduğunu da gösteriyor. Piyasada bu şartlar altında biraz olsun kendinizi güvende hissetmek için düşük maliyetli endeks fonları kullanarak sağlam bir yatırım planı oluşturmak dışından pek de bir şey yapamazsınız.

Bu yıl neler olduğunu tekrar hatırlayalım. Borsa aylarca korkunç bir seyir izledi. Aslında bu düşüş, uzmanların ve birçok kişinin belirttiği gibi, piyasalarda 1970 yılından bu yana yaşanan en kötü ilk yarı performansıydı. Yüksek enflasyon, savaş, yükselen faiz oranları ve resesyon tehdidi kötü performansa katkıda bulunurken tahvil piyasasında da fiyatların düşmesine neden oldu.

Ancak hem Wall Street hem de yılın ilk yarısına odaklanan medya, borsadaki büyük bir değişimi gizledi. Evet, piyasanın 3 Ocak tarihinde gördüğü zirveden itibaren geçen beş aydan fazla süre boyunca eğilim açık bir şekilde aşağı doğruydu. Ancak 16 Haziran'dan sonra piyasa tersine döndü, ancak elbette bunun gerçekleştiği o kadar kolay ilan edilemezdi, edilmedi de.

Piyasanın kısa vadeli kaprislerini göz ardı edin.

Ralli gözden kaçtı

Sayılarla konuşalım. 3 Ocak tarihinden 16 Haziran tarihine kadar S&P 500, finans jargonunda ayı piyasasını ifade eden yüzde 20 eşiğinin altına indi ve yüzde 23,6 oranında düştü. Büyük düşüş herkesin dikkatini çekti, bu nedenle de 17 Haziran'da başlayan hareket pek fazla ilgi görmedi. Hisse senetleri yükselmeye başladı ve iki ay boyunca yükseliş devam etti. Dipten 16 Ağustos'a kadar S&P 500 yüzde 17,4 oranında kazandırdı; temettülerle birlikte bu getiri yüzde 17,7’yi buldu. Bunun iki ay gibi kısa bir sürede gerçekleştiği düşünüldüğünde, ne kadar muazzam bir getiri olduğu daha iyi anlaşılacaktır.

Elbette bunu kimsenin fark etmediğini iddia etmiyorum ancak piyasanın yükselişinin düşüşü kadar yaygın olmadığını söylemek doğru olur. Birçok yatırımcı, hisse senetlerinin istikrarlı bir şekilde yükseldiğini fark etmemiş olabilir.

Bunun bir nedeninin tamamen mantıklı olduğunu söyleyebiliriz: Matematik. Matematik bize piyasanın değerinin yaklaşık dörtte bir oranında düştüğünde, eski seviyesine dönmek için bundan çok daha fazla, gerçekte yüzde 31 oranında, artması gerektiğini söylüyor. Bu da yüzde 17,4 oranında bir tırmanışın hisse senetlerini, yıl başındaki zirvelerinin çok altında bıraktığı anlamına geliyor. Yani bir yatırımcı hala para kaybetmiş durumda olduğunu görüyor. Toparlanmanın fark edilmemesinin tek nedeni ise bu değil.

Bu ihmalin bir başka nedeni de S&P 500'ün hala ayı piyasasında olması. Geleneksel olarak, bir ayı piyasası, önceki boğa piyasasının son zirvesine yeniden gelinene kadar devam eder. S&P ve Dow Jones endeksleri uzmanı, Kıdemli Endeks Analisti Howard Silverblatt'a göre, “S&P 500, 3 Ocak zirvesine ulaşana kadar yeni bir boğa piyasasına dair herhangi bir manşet görmeyeceksiniz” diyor.

Dolayısıyla piyasaları çok yakından takip etmediyseniz ve yüzde 17,4'lük rallinin gerçekleştiğini fark etmediyseniz bu anlaşılabilir bir durum. Bu, bir bakıma pek bir şey kaçırmamış olduğunuz anlamına geliyor. Borsadaki ve daha da önemlisi ekonomideki belirsizlik ise hala sona ermedi.

Daha yüksek faiz oranları, işletmeler ve çalışanlar için daha büyük zorluklara ve insanların işlerini kaybedecek olması gibi tatsız sonuçlara gebe olmasına rağmen, şimdilik doğru bir yaklaşım gibi görünüyor.

Tahmin çıkmazı

FED, yükselen enflasyonu savuşturmak için kısa vadeli faiz oranlarını yükseltmeye devam edeceğini söylüyor: Daha yüksek faiz oranları, işletmeler ve çalışanlar için daha büyük zorluklara ve insanların işlerini kaybedecek olması gibi tatsız sonuçlara gebe olmasına rağmen, şimdilik, doğru bir yaklaşım gibi görünüyor. Bu da ancak ekonomide belirgin bir daralma yaşandığı takdirde mümkün gözüküyor.

Enflasyon ise çoktan zirve yapmış olabilir. Mart ayından bu yana ilk kez, New York bölgesinde benzinin galonu 4 doların altına inmiş durumda ve bu tür iyi haberler ülkenin dört bir yanına hızla yayılıyor. Ancak, Tüketici Fiyat Endeksi’nin gösterdiği son verilere göre, yıllık yüzde 8,5 oranındaki enflasyon FED'in kabul edemeyeceği kadar yüksek. Bu nedenle, FED’in faiz artırımında ani bir duraklamaya gitmesi, finansal sistem için ciddi bir tehdit oluşturur ve öngörülemeyen bir felaket misali, pek hoş karşılanmaz. Bunu gerçekten de kimse istemez.

Umabileceğimiz en iyi şeyler sözde yumuşak iniş, enflasyonda hızlı ve kolay bir düşüş, büyük bir durgunluk veya çok daha derin bir ayı piyasası olmaksızın faiz oranlarında mütevazı bir artış gibi gözüküyor. Belki de bu, salgın ve savaşın bilinen bütün denklemlerini altüst ettiği bu tuhaf ekonomide mümkün bile olabilir. Ben tahminde bulunamıyorum. Bu sözlerle aslında, piyasaların veya ekonominin önümüzdeki hafta veya gelecek ay nerede ve ne durumda olacağını bilmeden de iyi yatırım yapmanın mümkün olduğunu söylemeye çalışıyorum.

FED’in faiz artırımında ani bir duraklamaya gitmesi, finansal sistem için ciddi bir tehdit oluşturur ve öngörülemeyen bir felaket misali, pek hoş karşılanmaz.

Temellere dönüş

Bu yılın başlarında olduğu gibi piyasa düştüğünde, panik yapmamak gerçekten maliyetli bir seçenekti. Ancak düşüş sırasında satmış olsaydınız, Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarındaki önemli kazanımları da kaçırmış olacaktınız. Herkesin bildiği gibi borsada para kaybederken sakin kalmak çok daha kolaydır.

Şimdi ise yaşanan toparlanma sonrası borsalarda yön belirsiz. Faturalarınızı ödemek için yeterince para ayırdıysanız, faiz oranları yükselmeye başladığına göre, bir dizi seçeneğin cazip hale geldiğini gözden kaçırmamalısınız: ABD devlet tahvilleri, para piyasası fonları, yüksek getirili tasarruf hesapları, mevduat sertifikaları, kısa vadeli devlet tahvilleri ve yüksek kalite ticari tahviller.

Bunları öğrendiyseniz yolu yarıladınız demektir. Ardından, temel olarak tüm piyasayı izleyen ve düşük maliyetli endeks fonlarına dayanan, on yıl veya daha uzun bir ufka sahip bir yatırım planı oluşturmalısınız. Daha fazla istikrar umuduyla tahvil piyasasına da yatırım yapabilirsiniz. Yine de yeni başlıyorsanız, hisse senetlerine odaklanmak ve tahvillerden kaçınmak mantıklıdır.

Piyasanın kısa vadeli kaprislerini göz ardı edin

Evet, belki doğru zamanda doğru hisse senetlerini seçer ve doğru zamanda satabilirseniz, benim uzun vadeli al-tut yaklaşımımdan bile daha iyisini yapabilirsiniz. Ancak bunun için, oldukça bilgili ya da şanslı, hatta her ikisi de olmanız gerekebilir. Önerdiğim yöntemde ise çok fazla haklı olmanıza gerek yok. Sadece ekonominin uzun vadede büyüyeceğine ve borsanın bu büyümenin bir kısmını yakalayacağına bahse girmiş oluyorsunuz.

Tavsiyem, piyasanın kısa vadeli kaprislerini göz ardı etmeniz. Özellikle piyasa düştüğünde, endeks fonlarınıza para yatırmaya devam edin ve daha düşük fiyatlardan yararlanarak on yıllar boyunca kazanacağınız genel getirileri artırın.

İşleri doğru ayarlarsanız, yatırımınız, belki de varlıklarınızı sık sık yeniden dengelemekten başka hiçbir şey yapmadan size güzel kazançlar getirebilir. Hızlı ve kısa vadeli manevralara gelince, bu eğlenceli olabilir ama ben olsam, özellikle bu belirsizlikler yumağında, bu yöntemden uzak dururdum. Yavaş ve istikrarlı bir yatırım, piyasaların bugünkü hali düşünüldüğünde çok daha mantıklı bir tercih gibi duruyor.

Borsada 16 sektör yükseldi 12 sektör düştü

Yatırımcı ilgisinin arttığı 10 hisse (31/08/2022)

Yumuşak iniş ihtimali azaldı, volatilite yükseliyor

Borsada yüksek volatiliteye karşı dikkat

Klasik yatırım stratejisi enflasyonu yenecek mi?

FED’in faiz politikası nasıl para kazandırır?

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.