Borsada kâr satışı gelebilir

Dünya finans piyasalarında gündem çok çabuk değişiyor. Bir önceki hafta piyasalar ABD Merkez Bankası'nın (FED) tahvil alım programı ve ABD Kongre seçimlerine odaklı bir beklenti içinde hareket etmişti.

FED beklentilerin üstünde bir tahvil alım programı açıklarken, ABD Kongre seçimlerinde Obama yara alsa da yola devam ediyor. Ancak pozitif olarak gözüken gündem birden değişti ve Avrupa ile Asya'dan birbiri ardına negatif sinyaller gelmeye başladı.

Daha da zayıflaması beklenen ABD Doları İrlanda, Portekiz ve Yunanistan'dan gelen yeni bir olumsuz haber akışı ile yükselişe geçti. Borsalar bu haberlere tepki vermeye başladılar, ancak asıl kaygılar 'Çin faiz artışına gidebilir' endişeleriyle ortaya çıktı. Rekor üstüne rekor kıran altın fiyatları bir anda ters yüz oldu ve ons 1.424 dolardan 1.360 dolara kadar yüzde 4,4'lük bir düşüş yaşarken petrol fiyatları 90 dolar sınırından sert bir geri dönüş yaparak 86 dolara kadar geriledi. Emtia fiyatlarının etkin olduğu Latin Amerika borsaları ile Çin borsalarında bir haftada yüzde 4 civarında kayıplar yaşanırken gelişmiş borsalar yüzde 2 civarında kayıplarla haftayı düşüşle kapattı. Uzun bayram tatili öncesinde İMKB bu sert esen rüzgardan çok fazla etkilenmese de 71.655 puana kadar yükseldiği haftayı yüzde 1,73'lük kayıpla 69.553 puandan tamamladı. 2010 yılı üçüncü çeyrek bilançoları tamamlandı. İMKB şirketlerinden gelen bilançoları genel hatlarıyla analiz ettiğimizde finans şirketlerinin kârlılık oranlarını azalarak da olsa artırdıklarını görüyoruz. Bankalar içinde ayrışmaların yaşanacağı bir döneme girildiğinin sinyallerinin alındığını söyleyebiliriz. Ayrıca birçok bankanın fiyat kazanç oranının şirketlere kıyasla yüksek olması gelecek dönemlerde borsalarda satış baskısı oluşturabilecek bir unsur olarak göze çarpıyor. Sanayi şirketlerine döndüğümüzde sektörel olarak otomotiv, gübre, cam ve petrol şirketleri olumlu bilançolar getirdi. Kâr artışı sağlayan bu şirketlere muhtemel endeks düzeltmelerinde ciddi yabancı talebi gelebilir.

Büyük halka arzlar satışa yol açar mı?

Diğer yandan halka arzlar da olanca hızıyla devam ediyor. Son dönemde arz edilen bazı hisselerde görülen olağanüstü fiyat artışları yatırımcıların yeniden halka arzlara ilgi göstermesini sağlamaya başladı. Bayram sonrası halka arz edilecek ve yılın en büyük halka arzı olan Emlak Konut GYO hisseleri piyasalardan önemli bir likidite çekeceğe benziyor. Yatırımcıların halka arz edilen şirketleri tercih ederken kâr rakamlarının yanı sıra öz sermaye oranlarına, yani defter değerlerine dikkat etmelerini öneririm. Ayrıca şirketlerin sektörel pozisyonları son derece önemli olduğu için doygun fiyata erişmiş şirketlerden iskontolu fiyatlı olanlara yönelmek daha uygun olacaktır. Halka açılan ya da açılacak şirket yöneticilerine tavsiyem ise yatırımcılara orta ve uzun vadede kâr payı verecek politikalara yönelerek onların teveccühlerini istismardan kaçınmaları yönünde olacaktır. 'Sattım kurtuldum!' mantığı ile değil 'ortak ettim sorumluluğum arttı' düşüncesiyle hareket ederek, piyasa fiyatlarını istikrarlı şekilde yükseltecek bir anlayışla hareket etmeliler.

Endeksi analiz ettiğimizde şu tespitleri yapabiliriz: Bilanço beklentilerinin sona erdiği dönemlerde yaşanan satış baskısı bir süre devam edebilir. Teknik göstergeler kısa ve orta vadede satış baskısını onaylıyorlar. Referandum sonrası yüzde 24 yükselen Borsa'nın beklentilerin büyük ölçüde karşılanmasıyla bir düzeltme hareketine başlaması sürpriz görülmemeli. Merkez Bankası'nın gecelik borçlanma oranlarını 4 puan birden indirerek yüzde 5,75'ten 1,75'e çekmesi TL'yi olumsuz etkileyebileceğinden endeks dış piyasalardaki kritik gelişmelerden ve beklentilerin geride kalmasından dolayı bir düzeltme havasına girebilir.

Çin borsasındaki çöküş şimdilik spekülasyon

Perşembe günü açıklanan Çin ekim ayı enflasyon verileri başta Çin borsası olmak üzere Asya borsalarında şok etkisi yaptı. Çin Shanghai Endeksi cuma günü faiz artışına gidileceği haberleriyle yüzde 5'lik bir düşüş yaşarken bu durum dünya borsalarını da olumsuz etkiledi. Çin'de ekim ayı enflasyonu gıda fiyatlarındaki yükselişin etkisiyle yıllık yüzde 4,4 ile beklentilerin üstünde açıklanmıştı. Aslında bu açıklama öncesi önemli bir sinyal gelmişti. Çarşamba günü Çin Merkez Bankası'nın zorunlu karşılık oranlarını 50 baz puan artırması sıkılaştırma ihtimalinin giderek kuvvetlenmesine sebep oldu. Faiz artışının an meselesi olduğu söylentileri spekülatörlerin son bir ayda yüzde 22 kazanç sağladıkları Çin borsasından hızla kaçmalarına yol açtı.

Aslında yüksek enflasyon haberi hemen her ay Çin borsasında buna benzer hareketlere neden oluyor. Zira açıklanan her enflasyon yükselişinde faiz artışı gündeme geliyor. Bir süre sonra işler normale giriyor. Emtia piyasalarında ve menkul kıymet borsalarında oluşan balon biraz indirildikten sonra gidecek yeri olmayan fonlar düzeltmeler sonrası yeniden bu piyasalara doğru yol alıyor. Bu nedenle son yaşanan düşüşü büyük bir düşüş dalgasının başlangıcından ziyade bir düzeltme hareketi olarak değerlendirebiliriz.

Selim Işıklar/ZAMAN

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.