Borsa şirketlerinin gerçek değeri

Borsa İstanbul'da 70 binlerden başlayan atakla BİST- 100 Endeksi 96.629'a kadar tırmanarak TL bazında rekor kırdı. Dolar bazındaysa hâlâ 2013 zirvesinin yüzde 46 altında bulunuyor. Endeks yükselirken şirketlerin gerçek değeri de sorgulanıyor. Yatırımcı Erdem Duman, borsadaki hisselerin fiyatının gerçek değerinin altında olduğunu düşünürken şirketlerin piyasa değeri ile öz sermayelerini kıyaslıyor. Endeksin 96 binlere çıkmasına rağmen defter değerinin altında işlem gören hisse sayısının fazla olmasını riskin hâlâ düşük olduğu şeklinde yorumluyor.

Duman'ın önemsediği gösterge, piyasanın profesyonellerinin de takip ettiği verilerden birisi. Esasında analistler değerleme yaparken fiyat çarpanları içerisinde özellikle iki göstergeyi önemsiyor. Bunlardan ilki şirketlerin yıllık kârlılıkları ile piyasa değerleri arasındaki sayısal ilişkiyi gösteren fiyat/ kazanç oranı (F/K). Diğeri ise firmaların özsermayeleri ile piyasa değerleri arasındaki ilişkiyi gösteren Piyasa değeri/defter değeri (PD/DD) oranı. Borsada işlem gören şirketlere bakıldığında 15 Mayıs 2017 itibariyle 143 hissenin defter değerinin altında fiyatla işlem gördüğü gözleniyor. Bu şirketler içerisinde Türkiye'nin en büyük bankaları, holdingleri, havayolu ve gayrimenkul şirketlerinin de var olduğunu görüyoruz. İş Bankası, Sabancı Holding, Yapı ve Kredi Bankası, Halkbank, Vakıfbank, Emlak Konut GMYO, Türk Hava Yollan, Eczacıbaşı İlaç, Anadolu Cam, Borusan borsada defter değerlerinin altında işlem gören şirketler içerisinde piyasa değerinde ilk sırada yer alanlar arasında bulunuyor. Kuşkusuz hisselerin F/K ve piyasa değeri/defter değeri oranlarını değerlendirirken sektör ortalamalarının da göz önünde bulundurulması gerekiyor. Yatırım gurusu Peter Lynch, "Dengeli bir hisse fiyatına sahip şirketlerin F/K oranı büyüme hızına eşittir" diyor.

F/K oranı yatırımcının aldığı bir hissenin bedeli ile şirketin elde ettiği kâr arasındaki bağı gösterir. F/K oranı 2 olan bir şirketin hisselerinden alınması, yatırılan para kadar kâr elde edilmesinin iki yıl alabileceğine işaret eder. Ancak unutmamak gerekir ki şirketler açısından kârlılık her zaman için değişkenlik arz eder. Bu nedenle istikrarlı şekilde büyüyebilen firmaların tercih edilmesi halinde ileriye dönük öngörünün gerçekleşme olasılığı artabilir. Profesyonel yatırımcılar analizlerini yaparken şirketlerin düşük F/K oranına sahip olmasını tercih eder. Ağır büyüyen şirketlerin F/K oranı düşük, hızlı büyüyen şirketlerinki ise genelde yüksektir. F/K oranına göre işlemlerine yön verdiğini söyleyen yatırımcılardan Fikret Göçmen, "F/K oranıyla ilgili her şeyi unut-sanız bile, oranın yüksek olduğu hisselerden uzak durmayı unutmayın. Böylece gereksiz yere zarar etmezsiniz" diyor.

Borsa İstanbul'da ortalama F/K oranı 15 Mayıs 2017 günü itibariyle 12 seviyesinde bulunuyor. Bu oran, kriz yılı olarak nitelendirilen 2008 dışında 10 ile 14 arasında dalgalandı. Geçtiğimiz yıl ekim ayında da en düşük 9'a kadar geriledi. Son 10 yıldaki ortalamalar göz önüne alındığında, F/K oranının önümüzdeki süreçte 14-15 seviyelerine kadar çıkması mümkün. Bu da borsada yüzde 16,6 ile 25 arasında bir getiriyi işaret ederken endeksin 110-120 binli seviyelere çıkabileceği anlamına geliyor.
(Zeynep Aktaş/Fortune Türkiye Dergisi)

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.