Borsa şirketlerinde imtiyaz kalkıyor

İkinci torba yasada yer alan ve önceki gün Resmi Gazete'de yayımlanan kanunla anonim şirketlerde imtiyazlı hisseler 6 ay içinde ortadan kalkıyor. AK Parti'li vekilller tarafından verilen bir kanun teklifinin yasalaşmasının ardından kamunun veya dernek, vakıf, sendika, kooperatif gibi kurumların ortak olduğu anonimşirketlerde diğer hissedarların sahip olduğu imtiyazlı paylar kalkıyor.
29 Mart 2011 tarihinde kabul edilen ve 12 Nisan 2011 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair 6215 sayılı Kanun'un 15'incimaddesine göre, kanun yürülüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde imtiyazlı hisse bulunan anonimşirketler sözleşme hükümlerini değiştirmezler ise sürenin dolduğu tarih itibarıyla esas mukavelede öngörülen imtiyazların tümü kanunen sona erecek. 12 Nisan'da yürürlüğe giren kanun piyasada tamanlamıyla bir kaos yaşanmasına neden oldu. Yeni Ticaret Kanunu’nda olmayacak bu maddenin uygulamada ciddi sıkıntılar yaratacağı ve özellikle halka açık şirketlerde dernek veya kooparatif gibi kurumlar tarafından kötüye kullanılabileceği belirtiliyor.
HUKUKÇULAR KARŞI ÇIKIYOR
Kanun yürürlüğe girdi ama bu kanuna başta Adalet Bakanlığı Türk Ticaret Kanunu Komisyon Başkanı Prof. Dr. Ünal Tekinalp olmak üzere birçok ticaret hukuku hocası karşı çıkıyor. Mevcut Türk Ticaret Kanunu ile kazanılmış geriye dönük hakların, söz konusu bu kanun ile geri alınamayacağını belirten hukukçular, imtiyazlı hisse sahibi ortaklarımahkemeye yönlendiriyor. Anonimşirketlerdeki imtiyazlı hisselere yönelik çıkan bu kanun İstanbul Borsası'nda işlem gören şirketleri de yakından ilgilendiriyor. Çünkü borsada işlemgörüp, ancak kamunun veya dernek, vakıf, sendika, kooparatif gibi kurumların ortak olmadığı şirketlerin, her an bu kurumların ortağı olma riski bulunuyor.
BORSA ŞİRKETLERİ İÇİN RİSK VAR
Bu kurumlardan birinin borsa şirketine ortak olması durumunda o şirkette imtiyazlı hisseye sahip olan ortakların imtiyazları da ortadan kalkmış olacak. Sermaye piyasası avukatı Murat Esen, borsada işlem gören birçok anonimşirket için bu kanunun ciddi bir kaos yaratacağını belirterek “Kamu tüzel kişileri, dernek, vakıf gibi kurumlar halka açık şirkette bir Hisse dahi alsa imtiyazlı hisse durumu ortadan kalmış olacak. Bu durumda ciddi karışıklık yaracaktır” diye konuştu.
BORSADA KÖTÜ NİYETLİ GİRİŞİMLERİN ÖNÜNÜ AÇABİLİR
İbrahim Haselçin - Habertürk Gazetesi Yazarı
Kanun öncelikle sözleşme özgürlüğüne ve kazanılmış hak kavramına aykırıdır. Bu nedenle kanunun Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmesi kuvvetle muhtemeldir. Eğer bu değişiklik borsadaki halka açık şirketler için uygulanmaya konulur ise borsadaki tüm dengeler altüst olur. Mevcut şirketler için kabul edilmesi mümkün değildir. Bundan sonra kurulacak şirketler için uygulanabilir. Ancak ben bu değişikliğin çok kısa süre içinde hükümet tarafından değiştirileceğini düşünüyorum. Aksi takdirde borsadaki şirketler için kötü niyetli bazı girişimlerin önünü açabilir ve bir güven problemi yaratabilir.
BU KANUN TİCARET HUKUKU İLKELERİNE AYKIRI
Prof. Dr. Hamdi Yasaman Galatasaray Ün. Ticaret Hukuku Bölüm Başkanı
Yeni kanuna göre sadece kamu ve kamuya yararlı dernek ve vakıflarda imtiyaz hakkı kalıyor, onun dışında vatandaşlar lehine imtiyaz hakkı kalkmış oluyor. Kanun yürürlüğe girdikten sonra mukavele değişikliklerinin ve uyarlamalarının 6 ay içinde yapılmaması halinde esas mukavelede öngörülen imtiyazların tümü kanunen sona erer deniliyor. Bu, daha önce kazanılmış haklara aykırı bir durum. Geriye dönük değiştirin diyemezsiniz. Ancak şirkette bu hakka sahip olan kişi kazanılmış hakkından vazgeçerse bu mümkün olabilir. Bu, ticaret hukuku ilkelerine olduğu gibi Anayasa'daki eşitlik haklarına da aykırı bir durum. Hukuk devletinde olmaması gereken bir durum.
KAZANILMIŞ HAKLAR GERİ ALINIYOR
Mustafa Özyürek - CHP İstanbul Milletvekili
Komisyonlardaki görüşmeler sırasında ben bu kanuna çok karşı çıktım. Çünkü kazanılmış hakların geri alınması söz konusu. Böyle bir kanun maddesini ileriye dönük yeni kurulacak olan şirketler için koyabilirsiniz ama geriye dönük yapamazsınız. Kanun maddesi komisyona geldiğinde AKP milletvekillerine de bu durumu izah ettim. Eğer o şirketlerde bir hukuksuzluk varsa bunun mahkemelerde halledilebileceğini, bu şekilde geneli etkileyecek bir kanunun son derece sakıncalı olduğunu söyledim. Ne kadar karşı çıksak da AKP oylarıyla bu kanun çıktı. Anonim şirketlerde kaos yaratacak bir kanun.
‘Karışıklığa yol açacağı için karşıt görüş verdim’
Prof. Dr. Ünal Tekinalp - Adalet Bakanlığı TTK Komisyon Başkanı
Ben bu hükme tamamen karşıyım. Hem Adalet Bakanlığı hem de Adalet Komisyonu tarafından resmen görüşüm istendi. Ben bu hükme yorum güçlükleri doğurduğu ve uygulamada karışıklığa yol açtığı için karşı çıktım. Bu hüküm hukuktaki genellik ilkesini bertaraf etmiştir. Sadece 1-2 münferit olayı göz önünde tutarak, bu olaylara ilişkin bir düzenleme getirilmiştir. Bu hüküm çok yanlış anlaşılmaktadır ve hâlâ yürürlükte bulunan Türk Ticaret Kanunu'na (TTK) dayanarak kendilerine imtiyaz sağlamış olan kimselerin haklarını bertaraf edeceği gibi yeni Türk Ticaret Kanunu'nda imtiyazlara ilişkin hükümlere de zarar verecek. Bu hükmü sadece kurum ve kişilere tanınmış özel haklar şeklinde anlamak ve imtiyazlarla karıştırmayacak şekilde uygulamak doğru olur.
DAVALAR BAŞLADI
Bu kanun şu anda piyasada inanılmaz bir karışıklık ve kaosa neden oldu. Şahsen benim telefonlarım susmuyor ve arayan şirket sahipleri veya ortaklar ne yapmaları gerektiğini soruyorlar. Bu konuda ilgili mahkemelere bir sürü dava açıldı ve devamı da gelecektir. Ben mahkemelerin şahıslar lehine karar vereceğini düşünüyorum.
İŞTE KAOS YARATAN MADDE
“Pay sahipleri arasında Devlet, il özel idaresi, belediye ve diğer kamu tüzel kişileri, sendikalar, dernekler, vakıflar, kooperatifler ve bunların üst kuruluşları bulunan anonim şirketlerde ve iştiraklerinde; kamu tüzel kişileri ile kamuya yararlı dernek ve vakıflar lehine tesis edilebilecek imtiyazlar hariç olmak üzere, diğer pay sahiplerinden biri veya birkaçı lehine bu Kanunda düzenlenen herhangi bir imtiyaz tesis edilemez. Mukaveleler, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde anılan fıkra hükmüne uygun hale getirilir. Bu süre içinde gerçekleştirilmemesi halinde, imtiyazların tümü kanunen sona erer.”
Sefer Yüksel

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.