Borsa İstanbul düşüşle kapandı

BORSAGUNDEM.COM

ABD’li rahibin ev hapsine alınmasıyla birlikte başlayan ABD-Türkiye arasındaki gerilim devam ediyor.
Geçtiğimiz hafta Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo görüşme yapmış ve kısmen de olsa yumuşama sinyalleri verilmişti.

ABD’nin İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ve Adalet Bakanı Abdülhamit Gül’e yaptırım uygulamasının ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ABD’li aynı bakanlara yaptırım uygulanması için emir verdi.

İRAN AMBARGOSU BUGÜN BAŞLADI

Diğer taraftan ABD, İran'a karşı aldığı iki aşamalı yeni ambargo kararını bugün uygulamaya başladı. Ambargo kapsamında, İran'ın ABD doları ile ticaret yapmasının önüne geçilerek, ülkenin en büyük gelir kaynağı olan petrol ticaretine darbe vurulacak. Ayrıca, İran'ın otomotiv yedek parça ticareti de sınırlandırılacak. Söz konusu ambargolardan üçüncü ülkeler de etkilenecek. Türkiye'de bu ülkeler arasında yer alıyor. Tüm bu olumsuz gelişmeler piyasalara negatif yansıyor. Borsa haftaya sert düşüşle başlarken, döviz kurları rekor üstüne rekor kırıyor.  

Borsa İstanbul bu gerginliğin gölgesinde güne yüzde 0.33 oranında düşüşle 95 bin 290 puandan başladı.

Dolardaki yükselişin etkisiyle ve siyasi gelişmelerle birlikte BİST olumsuz seyrini sürdürdü. Gün ortasına yüzde 1.47 oranında düşüşle 94 bin 208 puandan girdi.

Kapanışa doğru Merkez Bankası rezerv opsiyon mekanizmasında değişikliğe gitti ve bankaların kullanımına 2.2 milyar dolar sundu. 

Bu gelişme ile dolar sadece 2 kuruş gerileyerek 5.17 seviyesine düştü. 

Borsa İstanbul ise günü yüzde 1.50 oranında düşüşle 94 bin 173 puandan tamamladı.

Banka ve sanayi hisselerine de satışlar geldi. Banka endeksi yüzde 2'yi aşkın düşüşle, sanayi endeksi de yüzde 1'e yakın kayıpla günü tamamladı.

Açılışın ardından en düşük 93 bin 568 puan, en yüksek 95 bin 500 puan görüldü.

Geçtiğimiz hafta Cumhurbaşkanı Erdoğan, 100 Günlük Eylem Planı’nı açıkladı. Erdoğan, vatandaşlardan dövizlerini bozdurup milli paraya geçmeleri için çağrıda bulundu.
Bunun dışında bir dizi yatırım kararlarını da açıkladı.

Tüm bunların yanısıra ABD yönetimi Türkiye'nin ABD piyasalarına gümrüksüz erişimine imkan veren düzenlemeyi değerlendirmeye aldı.

Karara gerekçe olarak Türkiye'nin, ABD'nin Mart ayında ithal çelik ve aluminyuma getirdiği gümrük vergisine karşılık vermesi gösterildi.

ABD başkanına dış ticaret politikaları hakkında danışmanlık yapan Ticaret Temsilcisi'nin makamından Cuma akşamı yapılan açıklamada GSP'de yapılan gözden geçirmeden 1.66 milyar dolar tutarında ürünün etkilenebileceği ifade edildi.

Dolar kurunda ise yükseliş devam ediyor ve bu sabah 5.1962 lira ile tarihi yüksek seviyesini gördü.

Enflasyon rakamlarında hafif düşüş yaşansa da cari açıkta büyüme devam ediyor. Üretici fiyatlarındaki artış ise yüzde 25 ile korkutucu düzeye yükseldi.

DOLAR VE EURO REKOR KIRDI

ABD'li Rahip Andrew Brunson'a ev hapsi verilmesi ve iki ülkenin karşılıklı yaptırım açıklaması ardından gergin Türkiye-ABD ilişkileri baskısıyla TL negatif ayrışırken, dolar/TL yerlilerin satıştan çekilmeleriyle sert yükselişini sürdürerek yeni tarihi zirve olan 5.19 seviyesini aştı. 

Dolar güne 5.10 lira seviyesinden başladı. Saat 18:05 itibariyle 5.1896 lira seviyesinde işlem görüyor. Açılışın ardından en düşük 5.0865 lira, en yüksek 5.1962 lira seviyesi görüldü. Euro ise 6.0022
seviyesinde işlem görüyor. Euro 6.0060 lira ile tarihi yüksek seviyesini gördü. Euro/dolar paritesi 1.1560 seviyesinde. Gram altın 202.1 liradan alıcı buluyor. 2 yıllık tahvil faizi yüzde 22.01 seviyesinde.

TL'nin yılbaşından bu yana dolar karşısındaki değer kaybı ise yüzde 26.8 oldu. 

Bir bankacı, "Döviz piyasasında bugün yerlilerin satış tarafından çekilmeleri ile hacimsiz piyasada hızlı bir yükseliş görüyoruz. 5.15 seviyesinde birikmiş görünen opsiyonların da yarattığı kaygılar ile stop-lossların çalıştığını, panik alımların geldiğini söyleyebiliriz" dedi ve şöyle devam etti: 
"Hareketin devamında opsiyon piyasasından çıkan seviyeler 5.20 ve sonrasında 5.50. Ancak 
özellikle 5.50 için siyasi haber akışının şimdikinden daha kötü hale gelmesi gerekir. Bu aşamada 
TCMB'nin döviz satması çok zor (rezervler çok düşük), ek faiz artırımı ise mevcut siyasi konjonktürde daha da zor. TL'de anlamlı bir iyileşme için haber akışını izlemek zorunda kalacağız." 
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Türkiye'de yargılanması süren ve geçtiğimiz günlerde ev hapsine alınan ABD'li rahip Andrew Brunson nedeniyle ABD yönetiminin Türkiye'ye yönelik yaptırım kararına aynı şekilde karşılık verileceğini ve ABD adalet ve içişleri bakanlarının Türkiye'de varsa malvarlıklarının dondurulması talimatı verdiğini açıkladı.

15 Temmuz darbe girişiminin ardından "FETÖ" ve PKK ile bağlantıları olduğu iddiasıyla tutuklanan ve Nisan ayında İzmir'de yargılanmaya başlayan Brunson'ın serbest bırakılmasını isteyen ABD yönetimi Türkiye'ye yönelik yaptırım uygulama kararı almış ve Adalet Bakanı Abdülhamit Gül ve İçişleri Bakanı Süleyman Soylu'nun ABD'deki mal varlıklarını dondurma kararı almıştı. 

ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Türk mevkidaşı Mevlüt Çavuşoğlu ile görüşmesinin ardından 
Cumartesi günü yaptığı açıklamada Türkiye'de tutuklu yargılanan ABD'li rahip Andrew Brunson'ın 
"önümüzdeki günlerde" serbest bırakılacağını ümit ettiğini söyledi.

Öte yandan ABD yönetimi Türkiye'nin ABD piyasalarına gümrüksüz erişimine imkan veren düzenlemeyi değerlendirmeye aldı. Karara gerekçe olarak Türkiye'nin, ABD'nin Mart ayında ithal 
çelik ve alüminyuma getirdiği gümrük vergisine karşılık vermesi gösterildi. 

SEB gelişmekte olan piyasalar baş stratejisti Per Hammarlund, TL'de daha fazla değer kaybı 
bekleneceğini belirterek, "Türkiye ekonomik açıdan faiz oranlarını yükseltmek istemeyen bir 
politika tarzına kilitlenmiş gibi görünüyor. Bu, TL'yi sert vuran bir şey ve şimdi Cumhurbaşkanı 
Erdoğan gerçekten pragmatik davranmıyor ve menfaatten çok gururun yönettiği bir politika ile ABD 
ile prestij tartışmasına kilitleniyor" dedi.

TEB Yatırım/BNP Paribas stratejisti Işık Ökte, bu sabahki notunda TL'nin negatif performansının ABD-Türkiye ikili ilişkilerindeki haber akışı ve İran yaptırımlarının yarın yürürlüğe girecek olması kadar, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın Cuma günü açıkladığı 100-günlük eylem planında kamu harcamalarının azaltılması konusunda somut bir gelişme olmamasından kaynaklandığını söyledi. 

ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, bugün tekrar devreye alınacak olan İran'a yönelik yaptırımları tümüyle uygulayacaklarını söyledi. ABD Başkanı Donald Trump, İran ile 2015 yılında yapılan nükleer anlaşmadan çekilme ve anlaşma ile kaldırılan Tahran'a yönelik ekonomik yaptırımları tekrar başlatma kararı almıştı. 

ABD Hazine bakanlığından bir yetkilinin verdiği bilgiye göre iki aşamada başlatılacak olan yaptırımların ilki bugün TSİ 1901'de devreye girecek.

Tahvil-bono piyasasında da faizlerdeki baskı sürüyor. Gösterge 10 yıllık tahvilde bileşik faiz kurdaki yükselişe paralel bugün yüzde 19.83'e kadar yükselerek yeni zirveyi gördü. Gösterge 10 yıllık tahvil faizi bugün spot piyasa kapanışında yüzde 19.57, valörde saat 1657'de son işlemde yüzde 19.75 seviyesindeydi. 

Gösterge iki yıllık tahvilin bileşik faizi ise bugün spot kapanışta ortalama yüzde 22.16, valörde aynı saatte son işlemde 22.01 seviyesindeydi.

KÜRESEL PİYASALAR

Asya borsaları Çin'in para birimindeki keskin değer kayıplarını önlemek için attığı adımların ardından yükselirken, Çin ile ABD arasında devam eden ticaret gerilimi kazanımları sınırladı.

Çin Merkez Bankası Cuma günü vadeli yabancı para birimi işlemlerine uygulanan zorunlu karşılık oranlarını yükselterek döviz piyasasında yuanın değer kaybedeceğine yönelik pozisyon almayı daha maliyetli hale getirdi. Yuan bu adımın ardından dolar karşısında 14 ayın dip seviyelerinden toparlandı.
Japonya dışındaki Asya-Pasifik borsalarını izleyen MSCI endeksi seans içinde yüzde 0.9 kadar yükselerek bir ayın en sert kazanımını kaydettikten sonra yüzde 0.5 artıda bulunuyor.
ABD borsaları da Cuma günü güçlü şirket bilançoları ile artıda kapandı. Çin-ABD ticaret gerilimi ABD piyasalarında da kazanımları sınırladı.

Çin Cuma günü ABD'den ithal 60 milyar dolar tutarındaki ürüne gümrük vergisi getireceğini açıklarken, Çinli üst düzey bir diplomat ABD ile ticaret politikası hakkında yürütülen görüşmelerden sonuç alınabileceğinden şüphe duyduğunu dile getirdi. Çin'in attığı bu adım ABD'nin Çin'den ithal 200 milyar dolar tutarında ürüne gümrük vergisi getirme planlarının geçen hafta açıklamasını izliyor.
ABD Başkanı Donald Trump ise Twitter'da Çin ürünlerine gümrük vergisi koyma stratejisinin "herkesin tahmininden daha çok işe yaradığını" ifade etti.

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.