BofA Başkanı’ndan AI uyarısı: Dotcom krizini unutmayın

BORSAGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

Bu yıl küresel borsalardaki yükselişlere damgasını vuran gelişme yapay zeka teknolojilerinin yükselişiydi. ChatGPT’nin etkileyici performansıyla birlikte dünya çapındaki birçok teknoloji devi yapay zeka alanındaki fırsatlara daha fazla yatırım yapar hale geldi.

Borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre S&P 500 Endeksi’ni yüksek faiz ortamına rağmen yılın başından bu yana %16’nın üzerinde yükselten bu yatırımcı heyecanı yapay zeka teknolojileri için gerekli çipleri üreten Nvidia’nın da hisselerini aynı dönemde %200’ün üzerinde yükseltti.

Ancak Bank of America International Başkanı Bernard Mensah yapay zekaya yatırım yaparken piyasa oyuncularının dotcom krizini unutmaması gerektiği konusunda uyarıyor. Mensah Financial Times’taki yazısında teknolojinin devrimsel niteliğinin altını çizse de tıpkı dotcom krizinde olduğu gibi birçok yatırımcının kaybedeceği gerçeğini de hatırlattı:

“Teknolojideki ilerlemenin tarihsel eğrisinin neresinde olduğumuzu değerlendirmek için her zaman bir geri adım atmaya değer. Yapay zeka çağına girdiğimiz bu dönem ile internet çağını ilk kez müjdeleyen dotcom patlaması arasında önemli paralellikler bulunuyor.

Tıpkı daha önce olduğu gibi şimdi de (bu kez onlarca yıllık ultra düşük faiz oranlarının sebep olduğu) sermaye bolluğu risk sermayesi firmalarını, şirketleri ve egemen varlık fonlarını teknolojik yeniliklere yönlendirdi. Bu tablo dotcom döneminde çok yaygın olan start-up şirketlerine yapılan aşırı yatırımlarla benzeşiyor.

Bu ek sermayenin inovasyon üzerindeki etkisi ancak zamanla hissedilebilir: Basitçe söylemek gerekirse dünyayı değiştireceğini biliyoruz, ancak nasıl olacağını henüz bilmiyoruz. 1990’ların sonlarındaki inovasyonun merkezi bir fiziksel tezahürü olan iPhone ancak yıllar sonra ortaya çıkabilmişti. Yapay zeka (AI) ChatGPT aracılığıyla toplum için somut hale getirildi. Ancak hala sadece geniş çapta finanse edilen bu teknolojinin son aşamasının gelecekte olabileceklerine dair bir bakış açısı sunabiliyor.

Bu paralellik devam edecek mi? Dotcom çağı bir sonraki büyüme döneminden önce önemli bir düşüş yaşamıştı. Bu zamanlarda böyle bir durumun gerçekleşmesi yakın görünmüyor. Yine de küresel kurumsal şirketler hayatı için ‘süper yıkıcı’ bir aşamaya girmek üzere olsak da, faiz oranları arttıkça ve özel sermayenin gelgitleri azaldıkça teknolojinin sağladığı faydalar uzaktan görülse dahi ulaşılamayabilir.

Bank of America’nın son çığır açan teknolojiler zirvesinde, bu on yılın hızla yükselen teknolojilerin dönemi olacağı ve yapay insan zekasındaki büyük potansiyel sayesinden beklenenden çok daha hızlı bir ilerleme kaydedileceği yönünde genel bir fikir birliği bulunuyordu. Bu yeni teknolojilerin insanların yerini almayacağı bunun yerine IT programlama, hizmet sektörleri ve araştırma alanında çalışanların çok daha verimli olabileceği öngörülüyordu.

Ayrıca AI’ın doğal dil işlemede, gen ekspresyonunda, organik kimyada ve RNA yapısının incelenmesinde devrim yaratın daha hızlı gelişme potansiyelini de göz önünde bulundurmak gerekiyor. Gerçek şu ki, bu yeni teknoloji, hatalar yapabilen bir bağlamda ortaya çıkmıştır ve burada modelin doğruluğu, kabul edilebilir kullanımı, açıklanabilirliği ve izlenebilirliği konularında kullanıcının sorumlu olduğu unutulmamalıdır.

Büyük şirketler içinse, bu teknolojiyi nasıl kullanabilecekleri konusunda önemli bir zorluk var. Üst düzey ve yönetim kurulu düzeyinde doğru temsil olmadan, işletmeler hangi adımları atacakları bir yana, sorulacak doğru soruları dahi bilemeyebilirler.

Cisco'nun eski CEO'su ve şu anda yıkıcı teknolojiler alanında dünyanın en başarılı yatırımcılarından biri olan John Chambers, aydınlatıcı bir mesaj veriyor. “Şirketlerinizin her birine şu soruları sormalısınız: Bugünkü AI stratejiniz nedir? Ne durumda? Nasıl değişti. Eğer iyi cevapları yoksa ben olsam onlara yatırım yapmam.” Eğer tarihin bir yol göstericiliği varsa piyasa değerlemelerinin halihazırda AI düşünceleri gelişmiş olan şirketleri tercih etmeye başlamasını beklemeliyiz. İnovasyon konusunda en hızlı olan şirketler etrafında oluşan konsolidasyon kaçınılmazdır.

Hükümetlerin, teknolojinin fırsatlarını ve yıkıcı gücünü nasıl düzenleyecekleri ve bunlardan nasıl yararlanacakları konusunda net bir vizyona sahip olmaları gerekecektir. Özel bir AI Bakanı atayan ilk ülke olan BAE'nin liderliğini takip eden daha ülkeyi görecek miyiz?

Bununla birlikte, en heyecan verici yeni teknolojilerin çoğunun yine de başarısız olacağı gerçeği de kritiktir. Mevcut yüksek faiz oranı ortamında, hızlı bir şekilde başarısız olmanız ve kıt küresel sermayeyi muhtemel kazananlara yönlendirmeye devam etmemiz önemlidir. Bu, zihniyet değişikliğini ve aralardaki gerçek öncü şirketlere inanmaya istekli olmayı gerektirecektir. Yeni teknolojiyi ticarileştirmek pahalı bir iştir. İklim teknolojilerinden ham madde teknolojisine kadar her yeni atılımın zirvesindeki yenilikler, ihtiyaç duydukları fondan yoksun kalma riski altındadır.

Amara yasası (Amerikalı araştırmacı Roy Amara’nın ortaya koyduğu teknoloji yatırımlarını tanımlayan kurallar) teknolojilerin etkisini kısa vadede abartma eğiliminde olduğumuzu ve uzun vadede onları küçümseme eğiliminde olduğumuzu belirtir. AI söz konusu olduğunda ise, bunun tam tersi olabilir. Uzun vadede, şu an için öngörülemeyen zorlukları ve istenmeyen sonuçları ile bu yeni "süper yıkıcı" aşamaya giden yolculuk, hem büyük kazançlar hem de büyük kayıplar üretmek için birçok fırsat sunacaktır. Sermaye sağlayıcılarınınsa rotada kalması gerekecektir. İnternet çağının başlangıcında bu alana yatırım yapmaya hazır ve istekli olanlar, bu teknolojinin dönüştürücü olacağına inanıyorlardı ve yine de kazananları seçmekte zorlanıyorlardı.

Daha önceki hiçbir dönemde bu kadar bol miktarda gerçek anlamda dönüşümsel etkileri olan ve yatırım yapılabilir teknoloji atılımına ulaşılamamıştır. Ama sermayenin neredeyse sınırsız olduğu günler geride kaldı. Kaçınılmaz olarak hem servet kazananlar hem de kaybedenler olacaktır. Önümüzdeki bu bol iniş çıkışlı yolculuk için hazır olmalıyız.”

Hedge fonlar dolarda uzun pozisyona geçtiler

Wall Street’in kurtlarından borsalarda çöküş uyarısı

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Elon Musk'ı Teknofest'e davet etti

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.