BAYRAM SONRASI PİYASALARI NELER BEKLİYOR?

Cuma günü ABD'den gelen tarım dışı istihdam, işsizlik oranlarındaki sert düşüşler ve o ana kadar netleşmeyen General Motors, Chrysler ve Ford ile ilgili kurtarma paketi belirsizliği kayıplarda etkili oldu. Piyasalar tarafından ilgiyle beklenen IMF-Türkiye arasındaki yeni anlaşmanın miktarı ve şekli, beklentiler doğrultusunda gelişiyor. Bu beklenti, tahvil piyasası hariç, şu ana kadar yeterince satın alınmadı. Bunun arkasında, bayram süresince dış piyasalarda ve dünya siyaset gündeminde yaşanabilecek sürpriz bir olumsuz gelişmeden etkilenmemek eğilimi yatıyor. Hafta içinde ABD otomotiv devlerinin Kongre'den bekledikleri yardım son gün şekillenmeye başladı. Buna göre beklenen 25 milyar dolarlık yardım paketinin altında bir rakama ve General Motors-Chrysler birleşmesine yeşil ışık yakıldı. Haftanın merakla beklenen verisi olan ABD tarım dışı istihdam sonuçları beklenenin çok üstünde gerileyerek 530 bini buldu. Bunun üzerine o dakikalarda ABD borsaları ve Avrupa borsaları çökerken, kapanışa doğru petrol fiyatlarındaki inanılmaz gerilemenin etkisiyle ABD bankacılık hisselerinde yaşanan yüksek performanslarla ibre yukarı döndü. ABD borsaları yükselişe geçti. Haftanın en ilginç olayı petrol fiyatlarının bir süredir tutunmaya çalıştığı 50 doların altına tepetaklak bir şekilde inerek 39,74 dolara gerilemesiydi. 2008 yılına girilirken 100 doları gören petrol fiyatlarının 40 doların altına spekülatif bir şekilde düştüğü kuşkuları ağır basıyor. Zira daha dört ay önce dünya ekonomisindeki gidişat belliyken 200 doları görebilir diyen yatırım danışmanlık şirketleri bu defa fiyatların 25 dolara gerileyebileceğini söylüyorlar. Petrol fiyatları gerçekten 2003 yılları seviyelerine gerilerse dev petrol şirketleri fiyatları yükseltmek için her türlü yolu deneyebilirler. Geçen hafta emtia fiyatlarında yaşanan çöküşü tabloda görüyorsunuz. Petrol fiyatları yüzde 25'lik düşüşle başı çekerken, ABD konut piyasasıyla yakın alakalı olan bakırda da durum farklı değildi. Altın fiyatları petrol ve diğer emtialara göre yıllık bazda çok daha az geriledi. Bunda altının güvenli liman olma özelliği yatıyor. Geçen haftanın son günü ABD borsalarının beklenmedik bir şekilde yukarı dönmesi, beklentilerin altında gelen kasım ayı enflasyon verileri, IMF ile anlaşma ve paket beklentisi önümüzdeki hafta cuma günü açık olacak Borsa'nın hızlı bir başlangıç yapmasını sağlayabilir. Eğer beklentiler doğrultusunda ibre yukarı dönerse endeks 25 bin 800 puanı bulabilir. Bu noktanın kırılması halinde 28 bin 500 puana kadar yükselişini sürdürecektir. Petrol fiyatlarının düşmesi ve ABD otomotiv şirketlerinin kurtarılacağı izlenimi, otomotiv sektörü hisselerine destek verebilir. Aslında başta petrol olmak üzere enerji ve emtia fiyatlarındaki düşüş küresel krizin derinleşeceği yönünde tahmin yapanları da şaşırtıyor. Maliyetlerdeki bu düşüş, önümüzdeki yıl tüketicilere de yansıyabilir. Böylelikle korkulan büyük krizin de önüne geçilebilir. Dünya ekonomisi 2009 yılında büyük bir kriz beklerken, zayıf bir ihtimal de olsa yalancı bir baharla karşılaşılabilir. Her şeye rağmen şartların daha zor olabileceği, yüzyılın krizi olarak tüm insanlığa kodlanan bu tartışmalı krizin dünya ticaretini ve dolayısıyla ekonomilerini olumsuz etkileyeceği açıktır. Daha önceki analizlerimizde belirttiğimiz gibi krizden çıkış zamanı en az bir yıl, fiyatların eski seviyelerine gelmesi ise 2-3 yılı bulabilir. Petrol 4 yıl önceye döndü Dolarda hafta boyunca hareket olmamasına rağmen petrol fiyatları bir haftada yüzde 25 daha düşerek 40 doların altına geriledi. Böylelikle son dört aylık düşüş 100 doları buldu. Geçen haftaki şok düşüşte dünya ekonomisinin 2009 yılında da küçüleceği ve özellikle durgunluğun Çin ekonomisini etkileyerek talep daralmasına yol açacağı beklentileri etkili oldu. Brent petrolü, 4 yıl önceki fiyatı olan 37 dolara bir hayli yaklaştı. Burası önemli bir kırılma noktası. Akıl hocaları bu defa da biraz da abartarak fiyatların 25 dolara kadar gerileyebileceğini öne süren raporlar yayınladı. 17 Aralık OPEC toplantısında üretim kısıntısı en az 1,5 milyon varili bulabilir ki bu rakamın üstü de tartışılıyor. Petrol fiyatları genelde yıl sonlarına doğru bu tip gerilemeler yaşar. Bu gerilemelerle 25 dolar olmasa da 30 ila 37 dolara kadar sürmesi muhtemeldir. Bu rakamlar yakın gelecekte yeni bir sıcak gelişmenin de habercisi olabilir. Merkez bankaları eşgüdüm içinde Merkez bankalarının bu defa bağımsız hareket etmedikleri bir süreç yaşıyoruz. G-20 zirvesinin ardından birlikte hareket etme kararı veren merkez bankaları, faizleri piyasaların beklediği ve istediği bir şekilde indirmeye devam etti. Beklendiği gibi, Avrupa Merkez Bankası oranları 3,25'ten 2,50'ye, İngiltere Merkez Bankası yüzde 3'ten 2'ye çekti. Euro/dolar paritesinde ibre bu kez az da olsa Euro'nun yanındaydı. Euro, dolar karşısında haftayı binde 18'lik bir yükselişle 1,2718 seviyesinden kapattı. Bu paritede uzun vadeli göstergeler halen doları desteklerken, kısa vadelilerde Euro güçlenmeye başladı. Grafikte 1,25-1,23 bölgesi güçlü gerilemelerde denge noktası oluşturmuş gibi görünse de paritenin 1,18'e doğru gelme ihtimali halen güçlü. Petrol başta olmak üzere emtia fiyatlarının bu defa dolardan bağımsız bir şekilde hızla gerilemesi, paritenin yeni bir denge noktasına doğru gittiğini gösteriyor. SELİM IŞIKLAR/ZAMAN GEÇEN HAFTANIN EN LERİ Değer kazananlar (%) 01 - Ege Profil 16,97 02 - TAV H. Liman. H. 12,99 03 - Taksim Y. O. 12,50 04 - Atlas Yat. O. 12,00 05 - Petrokent Turizm 10,99 06 - Net Turizm 9,80 07 - AFM Film 8,13 08 - İş Bankası (KU) 6,85 09 - Alkim Kağıt 6,82 10 - Link Bilgisayar 6,54 Değer kaybedenler (%) 01 - Pera GMYO -23,53 02 - Selçuk Gıda -21,62 03 - Berdan Tekstil -20,51 04 - Eminiş Ambalaj -18,50 05 - Anel Telekom -16,00 06 - Eczacıbaşı Yapı -15,93 07 - Ege Endüstri -14,48 08 - Tüpraş -14,00 09 - Deva Holding -13,42 10 - Coca Cola İçecek -13,01

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.