Batı-İran anlaşması Borsa İstanbul'a yaradı

Batı ülkelerinin İran'a uyguladığı ambargonun kaldırılması konusunda yapılan anlaşma Türk şirketlerine de fayda sağlayacak. Bunun ilk yansımaları Borsa İstanbul'da işlem gören şirketlerde görüldü. Tüpraş ve Gübre Fabrikaları bu hisselerin başında geliyor. THY ise petrol fiyatlarında yaşanan gerileme ile fayda sağlayacak bir diğer şirket.

İran ve altı büyük ülkenin Tahran’ın nükleer programının en az on yıl sınırlanması için çerçeve anlaşmaya varmasının ardından gerileyen petrol fiyatlarının global risk iştahını artırmasının yanı sıra, bu ülke ile iş yapan Türk şirketlerinin fayda sağlayacağı beklentisi ile Türk hisse senetleri piyasası dün yükselişle açıldı. Yaptırımların kaldırılmasının İran’ın daha fazla petrol ihraç edebileceği anlamına geldiğini belirterek, bunun da İran’dan büyük oranda petrol tedarik eden Tüpraş için olumlu olduğu ve daha ucuz petrol fiyatının şirketin marjlarını destekleyeceği belirtildi.

Brent petrol, anlaşmanın ardından dün yüzde 4’e yakın düşüş kaydederken, bu sabah da aynı fiyattan işlem görüyor. İran’dan daha ucuz petrol ithal edebilecek olan Tüpraş’ın yanı sıra; İran’da iştiraki Razi ile faaliyet gösteren Gübre Fabrikaları’nın da gelişmelerden fayda sağlayacak bir diğer şirket olduğu belirtildi. Yaptırımlar nedeniyle Razi’nin ihracat pazarları azalmış ve şirket yüzde 10’a varan indirimler yapmak zorunda kalmıştı. İran konusundaki son gelişmelerin, şirketin marjlarını kademeli olarak iyileştirebileceği belirtiliyor. Tüpraş hisseleri yüzde 1 yükselişle 60.2 liradan, Gübre Fabrikaları ise yüzde 1.9 yükselişle 6.32 liradan açılarak endeksin üzerinde bir performansa işaret etti. İran’daki normalleşme, Türkiye ile artacak olan ticaret potansiyeli açısından diğer şirketler için de olumlu.

Analistler, “İlk etapta İran’da yatırımı olan Gübre Fabrikaları, geçmişte ham petrol ithalatı yapan Tüpraş’ı olumlu etkileyebilir. Bunun dışında bölgeye ihracat yapan diğer şirketler de orta ve uzun vadede olumlu etkilenecektir. Bunların arasında gıda, otomotiv, ve beyaz eşya şirketleri sayılabilir” diyor. Diğer yandan, İran’ın yüksek üretim kapasitesine sahip olduğu demir çelik ve maliyet avantajı olduğu petrokimya pazarlarında Türk üreticilerini zorlayabileceğine dikkat çekildi. 

Dışişleri Bakanlığından memnuniyet açıklaması

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, İran ile Batılı ülkelerin İran’ın nükleer programı konusunda çerçeve anlaşmaya varmasından memnuniyet duyduklarını ve tarafl ar arasında nihai anlaşmanın sağlanmasını da ümit ettiklerini söyledi. Resmi temaslarda bulunmak üzere gittiği Litvanya’da muadili ile basın toplantısı düzenleyen Çavuşoğlu’na İran ve P5+1 ülkeleri arasında Lozan’da varılan çerçeve anlaşmaya ilişkin Türkiye’nin görüşü soruldu. Türkiye’nin İran’da, İsrail’de ya da başka ülkelerde nükleer silahların varlığına karşı olduğunu belirten Çavuşoğlu, “Bu nedenle bu gelişmeyi memnuniyetle karşılıyoruz” dedi. 

Brent petrol, yüzde 3.8 değer kaybetti

Petrol fiyatları, İran ile 5+1 ülkeleri arasında yürütülen nükleer müzakerelerde anlaşmaya varılmasının ardından sert düştü. Brent petrolün varil fiyatı, vadeli işlemlerde yüzde 3.8 değer kaybederek 55 doların altına indi. Brent türü ham petrolün varil fiyatı, önceki gün spot piyasada güne 56,66 dolardan başlamasının ardından, 57,25 dolara kadar yükseldi. Daha sonra İran ile 5+1 ülkeleri arasında yürütülen nükleer müzakerelerde konulara çözüm bulunduğu ve taslak hazırlanmaya başlandığının bildirilmesiyle düşüşe geçen Brent petrolün varil fiyatı, yaklaşık 2 haftanın en dip seviyesi olan 53,97 doları gördü. Brent petrolün varil fiyatı, paskalya tatili öncesinde yapılan son vadeli işlemlerde ise yüzde 3,8 kayıpla 54,95 dolardan alıcı buldu. Analistler, paskalya tatili nedeniyle yurtdışı piyasaların kapalı olduğunu anımsatarak, İran ile nükleer müzakerelerde uzlaşmaya varılmasının, ülkenin daha fazla petrol ihraç etmesinin önünü açtığını, bu durumun da petrol fiyatlarındaki düşüşü beraberinde getirdiğini ifade ediyor. Brent petrolün varil fiyatı için aşağı yönlü seyrin devamında 52 doların destek konumunda bulunduğuna işaret eden analistler, olası yükselişlerde sırasıyla 57.9 ve 58.7 dolar seviyelerinin ise direnç olarak izleneceğini öngörüyor. Batı Teksas türü ham petrolün (WTI) varil fiyatı ise vadeli işlemlerde yüzde 1,9’luk gerilemeyle 49.14 dolar seviyelerinden işlem gördü. Petrol üretiminin 800 bin varil artması bekleniyor İran parlak günlerini yaşadığı 1974’te günlük olarak 6 milyon varil petrol üretiyordu. Zaman içerisinde olan bitenler ve yaptırımlar bu rakamı şu andaki seviyesi olan 2.8 milyona düşürdü. Nükleer müzakerelerden alınan sonuçla bu trendin yeni ihracat pazarları ve yabancı yatırıma kapıların açılmasıyla tersine dönmesi bekleniyor. Yaptırımların kaldırılması halinde ülkenin petrol satışını artırmasıyla küresel petrol fiyatlarının düşebileceği kaydediliyor.  

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.