Ayı piyasalarında hayatta kalma kılavuzu

BORSAGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

Pandemi sürecinde borsalardaki yükseliş sırasında birçok yeni yatırımcı piyasalarda ilk kez işlem yapmaya başladı. Söz konusu yatırımcılar yine ilk kez piyasalardaki sert düşüşlerle karşı karşıya kalıyor.

Y ve Z kuşağına dahil olan birçok kişi Kovid süresince işsiz kalmış ve kısıtlamalar sonucu eve kapanmıştı. Bu dönemde özellikle gelişmiş ekonomilerin sağladığı teşvik programları söz konusu bireyler yüksek miktarda nakit birikimine yol açmıştı. Pandemi sebebiyle dip yapan borsalar yeni yatırımcılar için borsaya kolay bir giriş noktası oluşturmuştu.

Yükselişe geçen borsalar bir anda herkesin kazandığı güçlü bir boğa piyasasını ortaya çıkardı. Söz konusu yeni yatırımcılar borsalarda çok fazla para kaybetmeye tahammülü olmamalarına karşın piyasalarda tutunabildi. Zira daha önce hiçbir kriz veya resesyon dönemiyle karşı karşıya kalmamışlardı.

Ancak bu hikaye daha sonra ciddi bir biçimde değişiklik gösterdi. Jeopolitik kaoslar, tedarik zinciri krizleri, yükselen enflasyon ve artan merkez bankası faiz oranları küresel piyasaları yerle bir etti. Borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre 3 Ocak tarihinde tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaşan S&P 500 Endeksi o tarihten bu yana %13’lük düşüş gösterdi. Endeks geçtiğimiz ay bu zirveye göre kısa bir süreliğine %20’nin üzerinde düşerek ayı piyasası topraklarına girdi. Söz konusu değişim yeniyetme yatırımcılar için birçok şeyin çok hızlı bir şekilde değişmesi anlamına geldi.

CNN Business’ın haberinde borsalara yeni adım atan yatırımcıların ayı piyasaları sırasında ayakta kalabilmesi için önerilere yer veriliyor.

Borsalarda pandemi çılgınlığı

Charles Schwab’ın anketine göre ABD borsası yatırımcılarının %15’i yatırım yapmaya 2020 yılında başladı. ABD Finans Sektörü Düzenleme Otoritesi’nin (FINRA) yaptığı bir araştırmaya göre aynı yılda ilk kez emeklilik dışı yatırım hesabı açanların büyük bir çoğunluğu 45 yaşın altındaydı ve diğer yatırımcılara göre daha düşük gelirlere sahipti. ABD’de son iki yılda toplamda 20 milyon kişi yatırım yapmaya başladı.

Bu yatırımcılar likidite bolluğunun da etkisiyle adeta “önce satın al, sonra soru sor” mottosuyla spekülatif hisse senetlerine, özel amaçlı halka arz şirketlerine (SPAC) ve NFT’lere yöneldi. BNY Mellon Servet Danışmanlığı Baş Yatırım Sorumlusu Leo Grohowski konuyla ilgili açıklamasında, “Ayrım gözetmeksizin satın alma şeklinde adlandırdığım birçok şey yaşandı” ifadelerine yer veriyor.

Berkshire Hathaway’in Başkan Yardımcısı Charlie Munger bu dönemdeki hisse senetleri piyasalarının neredeyse bir “spekülasyon çılgınlığının” yaşandığını belirtiyor. Munger, “Karşımızda hisse senetleri hakkında hiçbir şey bilmeyen ve kendilerinden de daha da az şey bilen borsacılardan tavsiyeler alan insanlar var” açıklamasında bulundu.

Bugünse servet danışmanlığı firması Creative Planning’in CEO’su ve Başkanı Peter Mallouk’a göre borsalardaki bu “kumarhane” kapandı. Sosyal medya platformu Reddit’teki WallStreetBets gibi topluluklarda ruh hali değişti. Zira söz konusu topluluklar genellikle genç yatırımcıların borsalardaki yönün yalnızca yukarı olduğunu belirten paylaşımlar yaptıkları bir alandı. Buna karşın yakın zamanda aynı toplulukta yapılan bir paylaşımda bir kullanıcı, “Bedava para musluğu kapatıldığında yatırım yapmanın biraz zor olduğu ortaya çıktı. Tüm birikimlerim ve portföyüm yerle bir oldu. Borsada daha fazla kaybedecek param dahi kalmadı. Bu yüzden ben artık yokum” ifadelerine yer verdi.

Ancak yatırım profesyonelleri piyasaları tamamen bırakmanın doğru bir yol olmadığını belirtiyor.

Panik yapmayın, dersinizi alın ve yola devam edin

Grohowski yatırımcıların panik yapmakta olabileceğini kabul ediyor. Ancak BNY Mellon yetkilisi piyasalardan topyekûn çekilmenin yanlış bir strateji olacağına dikkat çekiyor.

Borsa uzmanı, “Açıkçası, umuyorum ki ‘önce satın al sonra soru sor’ anlayışının asla iyi bir strateji olmadığı ve temel verilerin fiyatlandırmaların önem taşıdığı dersi anlaşılmıştır. Şu an bulunduğumuz nokta uzun vadeli yatırıma odaklananlar için bir çıkış noktasında daha çok bir giriş noktası olacaktır” dedi.

Grohowski, içerisinde bulunduğumuz sürecin büyük miktarlarda kaybeden yatırımcılar için kesinlikle "bir test" olduğunu kabul etti. Ancak borsa uzmanı "ileride daha iyi bir piyasa" olacağını düşünüyor.

Servet yönetimi firması Ritholtz’un Yöneticisi Ben Carlson da, “Her ayı piyasasında sırasında dünyanın sonu yakınmış gibi hissedilir. Her ayı piyasası içerisinde 1987 veya 1929 analojilerini kullanan bazı teknik analiz göstergeleri tüm krizlerin en büyüğüyle karşı karşıya kalacağız gibi görmemizi sağlar. Ancak tarihteki diğer tüm ayı piyasaları da bir sonraki ayı piyasasına kadarki destansı bir satın alma fırsatıdır” ifadelerine yer verdi.

Krizlerde nasıl hayatta kalınır?

Charles Schwab Baş Yatırım Stratejisti Liz Ann Sonders, “Borsalar daha volatil hale geldiğinde ve gücün yerini zayıflık aldığında yatırımcılara her zaman panik yapmanın bir yatırım stratejisi olmadığını hatırlatırız” diyor.

Borsa uzmanı aktif yatırımcılara bilanço raporlarında nakit açısından zengin ve düşük miktarda borçlu olduğu görülen, pozitif bilanço revizyonları paylaşan ve düşük volatilitesi olan hisse senetlerini tercih etmelerini tavsiye ediyor.

Sonders ayı piyasaları sırasında sert rallilerin gerçekleşmenin normal olduğunu ancak yatırımcıların uzun süre devam edecek bir gerileme sürecine hazırlıklı olması gerektiğini belirtiyor. Borsa uzmanı, “Agresif FED politikası, likidite gelgitlerinin terse dönmesi ve daha yavaş ekonomik büyüme muhtemelen hisse senetleri üzerindeki baskıyı sürdürecektir” öngörüsünde bulundu.

Tüm bu endişeler göz önünde bulundurulduğunda “panik yapmamak” takip edilmesi oldukça zor bir tavsiye gibi görünüyor. Schwab Finansal Araştırmalar Merkezi Genel Müdürü Mark Riepe panik yapmaktan kaçınmanın bir yolu olarak piyasalar dışında yeterli bir kaynağa sahip olunmasını gösterdi. Yatırım uzmanına göre piyasalardaki para miktarına bağımlı kalmadan yaşayabilen yatırımcılar dipten satmak zorunda kalmıyor ve bir sonraki toparlanmayı kaçırma riskinden de kurtuluyor.

Schwab Finansal Araştırma Merkezi, ortalama bir ayı piyasası sırasında farklı portföylerin getirilerini karşılaştırdı. Araştırma sonucunda ise piyasalar diplere yaklaşmasına rağmen %100 oranda hisse senetlerinde kalan yatırımcıların gerileme sırasında satışa geçen yatırımcılara oranla toparlanma sürecinde daha iyi performans gösterdiği tespit edildi.

JPMorgan Varlık Yönetimi Küresel Baş Stratejisti David Kelly yakın tarihli bir müşteri notunda, belirsizlik dönemlerine rağmen borsaların uzun vadeli getiriler için en uygun yatırım alanı olduğunu hatırlattı. Kelly ayrıca yatırımcılara çeşitlendirilmiş bir portföyün riskleri azalttığını, hisse değerlemelerinin uzun vadeli kazanç potansiyeli için iyi bir göstergesi olduğunu ve yatırımcıların duyguyla değil mantıkla hareket etmesi gerektiğini sözlerine ekledi.

Kelly, "Çoğunlukla yatırım yapmak için en iyi zaman, insanların en çok korktuğu ve kafası karıştığı zamandır" diye yazdı. Borsa uzmanı sözlerinin sonunda “Soru işaretleri ile dolu bir dünyada yatırım ilkelerinin bir uyarı işaretini hak ediyor” ifadelerine yer verdi.

BofA: ABD borsalarında ayı piyasası rallisi

Küçük yatırımcının tercihleri dev fonları alt etti

Avrupa borsaları düşüşle açıldı

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.